Ο Στέφανος Τσιβόπουλος, εθνικός μας εκπρόσωπος στην 55η Μπιενάλε Βενετίας (1 Ιουνίου-24 Νοεμβρίου)
Εξαιρετική η επιλογή τού υπουργείου Πολιτισμού, αφού στέλνει στον κορυφαίο εικαστικό θεσμό έναν νέο καλλιτέχνη που ξεχώρισε το 2012. Ετοιμάζει μια πρωτότυπη και επίκαιρη πρόταση πολυμέσων με τίτλο «Ιστορία Μηδέν».
Της Παρής Σπίνου
Δυναμικό «παρών» θα δώσει η Ελλάδα στην 55η Μπιενάλε της Βενετίας (1η Ιουνίου-24 Νοεμβρίου) με τον Στέφανο Τσιβόπουλο, έναν καλλιτέχνη πολυσχιδή, αναγνωρισμένο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, με έργο που βασίζεται στην έρευνα της Ιστορίας μέσα από αρχεία και στην προβολή της στο παρόν και στο μέλλον.
Γράφαμε πρόσφατα στην «Εφ.Συν.» ότι το 2012 ήταν η χρονιά του, καθώς έκλεψε τις εντυπώσεις με ένα διπλό «χτύπημα», στις Νύχτες Πρεμιέρας με τέσσερις ταινίες μικρού μήκους και στο Παλαιό Εργοστάσιο Ελαιουργίας της Ελευσίνας με την ατομική έκθεση πολυμέσων «The future starts here». Οπως φαίνεται ο τίτλος της ήταν προφητικός, αφού και αυτή τη χρονιά ο Τσιβόπουλος, που βρίσκεται στη δημιουργικότατη ηλικία των 40, έχει πολλά και ενδιαφέροντα να δώσει.
«Εισπράττω θετική ανταπόκριση από νέους και παλαιότερους καλλιτέχνες για τη συμμετοχή μου στην Μπιενάλε, ταυτόχρονα όμως νιώθω και μεγάλη ευθύνη», μας λέει ο Στέφανος Τσιβόπουλος, τον οποίον εντοπίσαμε στη Θεσσαλονίκη. Κοσμοπολίτης, άλλωστε, γεννήθηκε στην Πράγα, ενώ ζει και εργάζεται ανάμεσα στο Αμστερνταμ και τη Νέα Υόρκη. Στο βιογραφικό του έχει ένα βραβείο στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ στο Κάσελ Γερμανίας και πλήθος εκθέσεων από το Λονδίνο και το Παρίσι μέχρι τη Μόσχα και τη Νέα Υόρκη.
Για την Μπιενάλε της Βενετίας ετοιμάζει «με την αίσθηση του κατεπείγοντος», όπως λέει, την «Ιστορία Μηδέν», μια πρωτότυπη όσο και επίκαιρη εικαστική πρόταση πολυμέσων, που πραγματεύεται τον ρόλο και τη λειτουργία του χρήματος στη διαμόρφωση των ανθρώπινων σχέσεων και των οικονομικών συστημάτων, σε συνάρτηση με τις ρεαλιστικές, αλλά και συμβολικές διαστάσεις της κατοχής ή της έλλειψής του.
«Αν αμφισβητήσουμε τη δύναμη του χρήματος εξελισσόμαστε. Πρέπει να προσπαθήσουμε να αποδεσμευτούμε από αυτό που εξυπηρετεί το χρήμα και αντί να το υπηρετούμε να μας υπηρετεί», τονίζει.
«Η δουλειά μου στηρίζεται στη μεθοδολογία της επιστημονικής έρευνας των αρχείων και των γεγονότων του παρελθόντος, στο νέο έργο όμως υπάρχει άμεσος συσχετισμός με το σήμερα», μας λέει. «Είναι η αντανάκλαση της κρίσης, αλλά και ένα βήμα πιο πέρα. Ασφαλώς υπάρχει φτώχεια, ανέχεια. Αλλά πιστεύω πως υπάρχει και η αντιληπτική ικανότητα μέσα μας να αναπροσαρμοστούμε και να αλλάξουμε την κατάσταση. Ο προβληματισμός έχει ψυχολογική και κοινωνική βάση, όχι πολιτική. Δηλαδή, τι μπορούμε να κάνουμε για να είμαστε ευτυχισμένοι. Χρειάζεται περισσότερη σοφία, αυτοκριτική, ευελιξία;»
Στα ταξίδια του στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια ο Στέφανος Τσιβόπουλος βλέπει πως η κρίση αλλάζει στάδια. «Διαπιστώνω κάθε φορά τη βύθιση στο άγνωστο, που δημιουργεί φόβο και πόλωση. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να επικοινωνήσουν, αμπαρώνονται στην οικογένειά τους ή σε μικρές ομάδες. Πρέπει να γίνει κάτι που θα δράσει σαν καταλύτης στον πυρήνα του εαυτού μας και θα δημιουργήσει αντίδραση. Βρισκόμαστε στο σημείο μηδέν. Θα δούμε εάν θα οδηγηθούμε στην πιο σκοτεινή πλευρά, σε ακραία φαινόμενα βίας, ή αυτοί που έχουν όραμα για το μέλλον θα ξεκινήσουν μια νέα Ελλάδα».
Η Συραγώ Τσιάρα, διευθύντρια του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, που επιμελείται τη φετινή έκθεση στη Βενετία, υποστηρίζει με θέρμη την επιλογή του Τσιβόπουλου. «Είναι ο κατάλληλος άνθρωπος την κατάλληλη στιγμή. Ενας καλλιτέχνης που διακρίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η δουλειά του δεν ακολουθεί, αλλά συνδιαμορφώνει τις διεθνείς τάσεις».
Αλλωστε οι προσανατολισμοί του συνάδουν και με το θέμα της φετινής Μπιενάλε, όπως ορίστηκε από τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Μασιμιλιάνο Τζόνι: «The Encyclopedic Palace». Πραγματεύεται τους τρόπους με τους οποίους οι εικόνες χρησιμοποιούνται για την οργάνωση της γνώσης και τη διαμόρφωση της εμπειρίας μας από τον κόσμο.
Η επιμελήτρια αισιοδοξεί ότι η ελληνική συμμετοχή θα προσελκύσει και πάλι την προσοχή, όπως και στην προηγούμενη διοργάνωση, όπου ξεχώρισε η γλύπτρια Διοχάντη. «Επειδή υπάρχει μια αντιστροφή του αρνητικού κλίματος για την Ελλάδα, πιστεύω ότι μπορούμε τώρα να κάνουμε ένα μεγαλύτερο βήμα και να αναδείξουμε την ποιότητα του εικαστικού μας δυναμικού», λέει.
Μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου μπορείτε να δείτε την εγκατάστασή του πολλαπλών μέσων «Lost Monument», με αφετηρία φωτογραφικά και τηλεοπτικά ντοκουμέντα από τον περιπετειώδη βίο του αγάλματος του Αμερικανού προέδρου Χάρι Τρούμαν, στην ομαδική έκθεση «Τόποι της Μνήμης-Πεδία οραμάτων», στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.
