Της Μαργαρίτας Κουλεντιανού
Πάνε περισσότερα από τριάντα χρόνια από τότε που ο Γάλλος υπουργός Πολιτισμού, Ζακ Λανγκ, σκέφτηκε να δημιουργήσει μια πανευρωπαϊκή γιορτή της μουσικής. Τη μέρα του θερινού ηλιοστασίου, στις 21 Ιουνίου, οι πόλεις θα πλημμυρίζουν από μουσική, αυτή ήταν η ιδέα στην οποία ανταποκρίθηκαν θερμά οι γαλλικές πόλεις –και συνεχίζουν μέχρι σήμερα. Η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που ακολούθησε την ιδέα της Γαλλίας ήταν η Ελλάδα, εδώ και δεκαπέντε χρόνια, με συμμετοχή αρκετών πόλεων. Στη μουσική σκηνή των δρόμων και των πλατειών έχουν εμφανιστεί στο διάστημα αυτό χιλιάδες καλλιτέχνες. Συμφωνικές ορχήστρες, σύνολα δωματίου, οπερετικοί τραγουδιστές, μπάντες δρόμου, μοναχικοί κιθαρίστες, ντι-τζέι, όλοι έχουν θέση στη γιορτή.
Κι όμως, αν και οι δήμοι συμμετέχουν στη διοργάνωση, λίγοι είναι οι δημότες που μαθαίνουν για το γεγονός. «Σιγανά και ταπεινά» στήνεται η γιορτή, παρ’όλο που με τον καιρό, και χάρη στην αυξανόμενη ανταπόκριση από καλλιτέχνες κάθε μουσικού είδους, εξελίσσεται πια σε ένα τριήμερο. Καμιά συζήτηση από πριν, καθόλου διαφήμιση, καμιά προβολή του γεγονότος. Αν δεν ήταν κατακαλόκαιρο, με τον κόσμο έτσι κι αλλιώς στους δρόμους, οι καλλιτέχνες (που φυσικά προσφέρονται αφιλοκερδώς να συμμετάσχουν) θα έπαιζαν σε άδειες πλατείες.
Αντίθετα, στη Γαλλία δήμοι και κοινότητες αρπάζουν την ευκαιρία και χρησιμοποιούν τη γιορτή της μουσικής σαν αυτό που πραγματικά είναι: ένα εργαλείο για τη διάδοση του πολιτισμού. Παράλληλα με τη διευκόλυνση του κόσμου που θέλει να βγει στους δρόμους και να διασκεδάσει –απαγορεύοντας, για παράδειγμα, στο Παρίσι την κυκλοφορία αυτοκινήτων σε κεντρικά σημεία ή αφήνοντας ανοιχτό το μετρό για όλο το εικοσιτετράωρο– οι υπεύθυνοι φορείς καταπιάνονται με τις προετοιμασίες πολλούς μήνες πριν. Γιατί θέλουν, με την ευκαιρία της γιορτής, να παράσχουν μουσική παιδεία στους πολίτες, να τους δώσουν τα κίνητρα για να αυξήσουν τα ακούσματά τους και να έρθουν πιο κοντά σε αγαπημένα τους αλλά και σε άγνωστά τους μέχρι τώρα μουσικά είδη. Θέλουν να φέρουν τη μουσική κοντά σε εκείνους που δεν είχαν την ευκαιρία, την τύχη ή τη δυνατότητα να τη γνωρίσουν. Και θέλουν, οπωσδήποτε, να τη διδάξουν στα παιδιά, να τα μάθουν να την αγαπούν και να την κάνουν δική τους.
Ενα μικρό χωριό κοντά στο Παρίσι, με την ευκαιρία της περσινής γιορτής της μουσικής, έβαλε τους μαθητές των σχολείων, στη διάρκεια των απογευματινών τους δραστηριοτήτων που γίνονταν στη βιβλιοθήκη του χωριού, να κατασκευάσουν τύμπανα. Μετά, τα παιδιά έμαθαν να παίζουν απλούς ρυθμούς. Τη μέρα της γιορτής, η κοινότητα κάλεσε μια μπάντα κρουστών, που πήγαν στη βιβλιοθήκη και έπαιξαν μαζί με τα παιδιά δείχνοντάς τους, ακολουθώντας τα και μετά αφήνοντάς τα να τους ακολουθήσουν αυτά. Οταν τέλειωσε η «διδασκαλία», μουσικοί και παιδιά παρέλασαν στους δρόμους του χωριού παίζοντας με τα τύμπανά τους, ενώ οι κάτοικοι στον δρόμο, στις εξώπορτες των σπιτιών, στα μπαλκόνια, χειροκροτούσαν, πετούσαν λουλούδια, πρόσφεραν νερά και αναψυκτικά. Ολο το χωριό είχε γιορτή και συμμετείχε σ’ αυτήν ενεργά αντί να την παρακολουθεί παθητικά.
Εδώ, βέβαια, τα σχολεία είναι κλειστά. Σε λίγο, μάλιστα, κινδυνεύουν να κλείσουν και τα Πανεπιστήμια. Εδώ, τις μέρες της γιορτής οι δρόμοι θα είναι πλημμυρισμένοι με κόσμο, που δεν θα έχει κατεβεί για να γιορτάσει, αλλά να διαμαρτυρηθεί για τον εμπαιγμό. Την πρώτη μέρα, οι συνταξιούχοι. Την άλλη, οι διοικητικοί υπάλληλοι των Πανεπιστημίων. Κάθε μέρα, οι καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών, τραγουδώντας «Ηρθαμε κι εμείς στης τρόικας το τσιμπούσι, να δούμε επιτέλους τι είναι αυτό το σούσι». Σμίγοντας το τραγούδι τους με τις μουσικές της γιορτής, που φέτος θα φέρει διαφορετικά μηνύματα.
