Χωρίς «φρένο» οι μειώσεις στους εργαζόμενους, σε αντίθεση με τους φόρους που παραμένουν στο… ύψος τους

Των Μάριου Χριστοδούλου, Κώστα Τσάβαλου

Μόνιμο χαρακτήρα λαμβάνει πλέον η διολίσθηση των μισθών στην Ελλάδα, μετά τον δρόμο που άνοιξαν οι οριζόντιες περικοπές στο πλαίσιο της μνημονιακής πολιτικής και η αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων στον ιδιωτικό τομέα. Εκμεταλλευόμενοι το νέο καθεστώς απορρύθμισης της αγοράς εργασίας, οι εργοδότες συνεχίζουν τις μειώσεις μισθών με αποτέλεσμα το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών -στο σύνολο της οικονομίας της χώρας- να υποχωρήσει εκ νέου το α΄ τρίμηνο φέτος κατά 1,8% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο πέρσι.

Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή δείχνουν ότι η μείωση αυτή προκύπτει χωρίς να έχει εφαρμοστεί κανενός είδους προσαρμογή – ούτε εποχική ούτε ως προς τον αριθμό των εργάσιμων ημερών και αφορά το σύνολο της οικονομίας (εκτός από τον πρωτογενή τομέα και τις δραστηριότητες των νοικοκυριών).

Τα βάρη των μισθωτών

Παράλληλα με ταχύτατο ρυθμό αυξάνονται τα φορολογικά βάρη για τους μισθωτούς, αλλά και τους ελεύθερους επαγγελματίες στα χρόνια των μνημονίων. Την τριετία 2011-2013 η μέση φορολογική επιβάρυνση των μισθωτών διαμορφώθηκε στο 13,9%, όταν τη δεκαετία 2001–2010 η μέση επιβάρυνση ήταν 10,4%. Δηλαδή μέσα σε τρία χρόνια αυξήθηκε κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες λόγω των φορολογικών ανατροπών που επήλθαν στη φορολόγηση των εισοδημάτων με τη δραστική μείωση του αφορολόγητου ορίου, την κατάργηση των περισσότερων φοροαπαλλαγών και την καθιέρωση αυστηρών τεκμηρίων διαβίωσης.

Οσον αφορά τους μισθούς, βρίσκονται σε συνεχή μείωση από το γ΄ τρίμηνο 2010 και το πρώτο Μνημόνιο, με τη μεγαλύτερη μείωση (11,9%) να σημειώνεται στο πρώτο τρίμηνο του 2013 συγκρινόμενο με το αντίστοιχο του 2012. Με διόρθωση των στοιχείων ως προς τις εργάσιμες ημέρες, αλλά χωρίς εποχική διόρθωση, η Ελλάδα βρίσκεται στη 2η θέση μεταξύ των 5 κρατών της Ευρωπαϊκής Ενωσης των «28», στα οποία σημειώθηκαν μειώσεις μισθών το α΄ τρίμηνο φέτος. Συγκεκριμένα, πρώτη είναι η Κύπρος (-7,9%) και έπονται η Ελλάδα (-3,3%), η Κροατία (-1,7%), η Ιρλανδία (-0,3%) και η Ιταλία (-0,2%). Σε μέσο όρο Ευρωπαϊκής Ενωσης καταγράφονται αυξήσεις 1,7% και ξεχωρίζουν οι αυξήσεις μισθών σε Λετονία (7,7%), σε Εσθονία (7%) και σε Ρουμανία (5,3%). Αυξήσεις μισθών καταγράφονται επίσης, μεταξύ άλλων, σε Λουξεμβούργο (3%), Αυστρία (3%), Σουηδία (2,8%), Γερμανία (2,3%), Γαλλία (1,8%), Μάλτα (1,7%), Πορτογαλία (0,9%), Βέλγιο (0,8%) και Ισπανία (0,6%).

Οσον αφορά τα φορολογικά βάρη, σημαντική ήταν -εκτός των μισθωτών- η μέση φορολογική επιβάρυνση των ελεύθερων επαγγελματιών. Από 11,4% που ήταν τη δεκαετία 2001–2010 εκτοξεύτηκε στο 21,5% την τριετία 2011–2013. Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται σε μελέτη «Η φορολόγηση του “μέσου” εισοδήματος στην Ελλάδα για την περίοδο 1964-2013», που εκπονήθηκε από την Ομάδα Επιστημονικών Μελετών της κίνησης «Ελληνες Φορολογούμενοι». Από τη μελέτη προκύπτει ακόμα ότι η φορολογική επιβάρυνση ακολούθησε έντονα ανοδική τροχιά κυρίως τα τελευταία χρόνια των μνημονίων, όταν τη δεκαετία του 2000 η φορολογική επιβάρυνση του μέσου εισοδήματος έφτασε στο 10,4% για τους μισθωτούς και στο 11,4% για τους ελεύθερους επαγγελματίες.