Η έκθεση Rooms 2013 στο St. George Lycabettus έχει κι ένα Θεατρικό Δωμάτιο
Η ανερχόμενη σκηνογράφος Δήμητρα Λιάκουρα με τη συνεργασία τής επιμελήτριας – θεατρολόγου Δηώς Καγγελάρη δημιούργησαν μια εγκατάσταση με θέμα τη μοίρα και τη φθορά, που κατατρώει ακόμα και τα δωμάτια υπερπολυτελούς ξενοδοχείου
Της Εφης Μαρίνου
Μια αφρικανική πόλη-φάντασμα και ο Μπέκετ συναντιούνται σε ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου «St. George Lycabettus» στη Δεξαμενή. Πώς; Μέσω της εικαστικής παρέμβασης μιας νεαρής ταλαντούχας σκηνογράφου που ανέλαβε το Θεατρικό Δωμάτιο στην έκθεση Rooms που πραγματοποιεί κάθε χρόνο η αίθουσα τέχνης Καππάτος στο συγκεκριμένο ξενοδοχείο.
Τριάντα καλλιτέχνες παρουσιάζουν ζωγραφικά έργα, γλυπτικά, εικαστικές–ηχητικές, φωτογραφικές και σκηνογραφικές εγκαταστάσεις, αρχιτεκτονικά projects, design, performances, προβολές, ταινίες στα δωμάτια ενός ορόφου του ξενοδοχείου. Η Δήμητρα Λιάκουρα στο δικό της δωμάτιο με αριθμό 513, χρησιμοποιώντας ως βασικό υλικό την άμμο, δημιουργεί την εγκατάσταση «Kolmanskop». Το θέμα της, καθαρά υπαρξιακό, είναι υπόμνηση σε μια πόλη που βουλιάζει στην άμμο, ενώ ένα αόρατο νήμα τη συνδέει με τη βαριά, γεμάτη άμμο βαλίτσα που υποχρεώνεται να κουβαλάει ο Λάκι στο μπεκετικό «Περιμένοντας τον Γκοντό».
«Η ιδέα ήρθε από το Κοlmanskop, μια πόλη-φάντασμα της Ναμίμπια», εξηγεί η σκηνογράφος. «Εχει εγκαταλειφθεί από τη δεκαετία του ’50 και βουλιάζει σιγά σιγά στην άμμο της ερήμου. Η επιμελήτριά μου πρότεινε να αξιοποιήσουμε τα μπεκετικά σύμβολα του Λάκι, τη γεμάτη άμμο βαλίτσα που κουβαλούσε και το σκοινί από το οποίο τον έχει δεμένο ο Πόντζο . Ο συνδυασμός αυτών των συνειρμών με οδήγησε σε αυτήν την εγκατάσταση, που σε πρώτο επίπεδο αποτελεί ένα σχόλιο στην κενή πολυτέλεια ενός δωμάτιου ξενοδοχείου. Βαθύτερα, όμως, το «Kolmanskop» είναι ένα έργο υπαρξιακό. Ο,τι και αν κάνουμε δεν μπορούμε να προστατευτούμε, η πραγματικότητα θα εισβάλλει από τα παράθυρα και ο χρόνος θα μηδενίσει τα πάντα. Το σκοινί από την άλλη προσλαμβάνει μια δεύτερη σημασία, της αναπόφευκτης μοίρας. Δεν πρόκειται να σωθείς από τη φθορά που κατατρώει τα πάντα, πολύ περισσότερο το δωμάτιο ενός υπερπολυτελούς ξενοδοχείου στο κέντρο της πόλης».
Η θεατρολόγος Δηώ Καγγελάρη, η οποία είχε την επιμέλεια του Θεατρικού Δωματίου, σχολιάζει την παρέμβαση της σκηνογράφου: «Πόσες εκπλήξεις μπορεί κάθε φορά να επιφυλάσσει το παιχνίδι των συνειρμών με την ουδετερότητα ενός ακατοίκητου δωματίου ξενοδοχείου και με την ταυτόχρονη αίσθηση του προσωπικού και του απρόσωπου, του ιδιωτικού και του δημόσιου, του βιωμένου και του εφήμερου, της μνήμης και της λήθης; Και πώς διακρίνεται ένα «θεατρικό» δωμάτιο από τα άλλα rooms της έκθεσης; Η αυθόρμητη απάντηση της Δήμητρας Λιάκουρα στο πρώτο ερώτημα είναι η θύμηση μιας φωτογραφίας από ένα διαβρωμένο, μισοβυθισμένο στην άμμο σπίτι στο στοιχειωμένο Kolmanskop της Ναμίμπια. Στη συνέχεια, μια αόρατη σύνδεση, φαίνεται να απαντά στο ερώτημα περί διάκρισης του «θεατρικού δωματίου» οδηγώντας έτσι τη «συζήτησή» μας στη γεμάτη από άμμο βαλίτσα, που κουβαλάει ο Λάκι στο «Γκοντό», ενώ ο δυνάστης Πότζο τον τραβάει από ένα σκοινί περασμένο στον λαιμό. Το στοίχημα λοιπόν είναι ποια συναισθήματα και ποιους νοηματικούς απόηχους θα ανακαλέσει στον επισκέπτη αυτό «το σύνολο από μικρούς διαχωρισμένους κόκκους ορυκτών ή πετρωμάτων που σχηματίζονται από τη διαβρωτική ενέργεια της θάλασσας των ποταμών, των ανέμων και των παγετώνων» στον εσωτερικό χώρο ενός κεντρικού ξενοδοχείου; Ποιες φωνές θα ακουστούν, κάνοντας «ένα σούσουρο σαν φτερά, σαν φύλλα, σαν άμμος»;».
Απόφοιτος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Central St. Martin’s College του Λονδίνου κι έχοντας παρακολουθήσει το σεμινάριο Scenic Design for Theatre στη Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου (RADA), η 26χρονη Δήμητρα Λιάκουρα μέσα σε λίγα χρόνια έχει καταγράψει στο βιογραφικό της κάμποσες δουλειές στο θέατρο. Συνεργάστηκε στις παραστάσεις τής ομάδας «Οχι παίζουμε», της οποίας είναι μέλος από το 2009. Πέρσι και φέτος δούλεψε στα έργα «Εφη από Ευτυχία» στο Αποθήκη σε συνεργασία με την Ιωάννα Τσάμη, «Γράμματα στα κοριτσάκια» στο Θησείο, «Venison» στο Ιδρυμα Κακογιάννης, «Υπόθεση Πινόκιο, μια ιστορία για μεγάλους» στο Eliart Theatre, «Ορνιθες» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, «Η ιστορία του κυρίου Καλοκαίρη» στο νεοκλασικό του Elculture, «Παίζουν το τραγούδι μας» στο Ανεσις, «Αμλετ» στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, «De-Fences» στο Δίπυλον. Στον κινηματογράφο συνεργάστηκε με τη Matchbox Production Ltd στη μεγάλου μήκους ταινία «The Telemachy» ως production designer για τα γυρίσματα στην Ελλάδα. Τον Αύγουστο του 2008 σκηνοθέτησε σε δική της σύλληψη την performance-εγκατάσταση «C for Story» , στο Cochrane Theatre του Λονδίνου. Στο Εθνικό Θέατρο δούλεψε δίπλα στην Ιωάννα Τσάμη στο «Ζ» και τώρα στο «Πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα» που σκηνοθετεί ο Γ. Χουβαρδάς στην Κεντρική Σκηνή.
Βρίσκει τη δουλειά της ενδιαφέρουσα από τα πρώτα κιόλας βήματα στο χώρο ως βοηθός. «Η σκηνογραφία εμπεριέχει ένα κομμάτι μοναχικό κι ένα ρομαντικό. Κάνεις μια προσωπική έρευνα σε σχέση με το έργο, προτείνεις πράγματα που σε εκφράζουν, αλλά πρέπει να λάβεις υπόψη όλους τους συντελεστές της παράστασης. Το κέρδος, αόρατο αλλά μεγάλης σημασίας για μένα, είναι ότι μέσα από το συγκεκριμένο πλαίσιο δουλειάς παίρνεις μαθήματα ζωής, αποκτάς μια αίσθηση κοινωνικής συμπεριφοράς. Μαθαίνεις να υποχωρείς, να συμμορφώνεσαι με τη συνολική ιδέα, δηλαδή να γίνεσαι μέλος της ομάδας χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπερασπίζεσαι την άποψή σου. Με ενδιαφέρει αυτό που κάνω χωρίς να είμαι φιλόδοξη. Κάνω ό,τι μπορώ κι όπου πάει. Δεν είμαι μετριοπαθής. Αντίθετα, παλεύω. Η γενιά μου συνέπεσε στο ξέσπασμα της κρίσης, συγκρούστηκε με μια αβάσταχτη πραγματικότητα. Πρέπει να κάθε τρόπο να νικήσουμε την ηττοπάθεια όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό που ζούμε».
INFO: η έκθεση Rooms 2013 διαρκεί έως 10 Φεβρουαρίου
