Του Μπάμπη Μιχάλη

Δυσοίωνα μηνύματα για το μέλλον των περισσότερων κατοίκων του πλανήτη εκπέμπει ο ΟΟΣΑ, καθώς στις επόμενες δεκαετίες αναμένει περαιτέρω μεγέθυνση της εισοδηματικής ανισότητας, χαμηλότερους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και τεράστια οικονομική ζημιά από την κλιματική αλλαγή. Σε σχετική έκθεση, η οποία εξετάζει τις προκλήσεις της κυβερνητικής πολιτικής στα επόμενα 50 χρόνια ο διεθνής οργανισμός, μέλη του οποίου είναι οι 34 πιο ανεπτυγμένες οικονομίες του κόσμου, εκτιμά ότι:

Ο ρυθμός ανάπτυξης

Α. Αν και τετραπλάσια της σημερινής η παγκόσμια οικονομία θα επιβραδύνει τον ρυθμό ανάπτυξής της, από 3,6% την τρέχουσα δεκαετία (2010-2020) σε 2,4% στη δεκαετία 2050-2060. Αιτίες θα είναι η γήρανση του πληθυσμού -που μόνο στην ευρωζώνη θα συντελέσει στη μείωση του εργατικού δυναμικού κατά 20%- και οι χαμηλότερες συγκριτικά με τις σημερινές επιδόσεις των αναπτυσσόμενων οικονομιών. Προβλέπει ραγδαίες μεταβολές στην οικονομική δραστηριότητα, η οποία θα στηρίζεται αυξανόμενα όλο και πιο πολύ στην καινοτομία και την υψηλή εξειδίκευση. Από την άλλη πλευρά, το παγκόσμιο οικονομικό ισοζύγιο θα συνεχίσει να μεταβάλλεται προς όφελος των αναπτυσσόμενων οικονομιών-μη μελών του ΟΟΣΑ, που θα αποκτήσουν ώς το 2060 παραγωγική δομή και μερίδιο στο διεθνές εμπόριο ανάλογο με αυτό που κατέχουν οι ανεπτυγμένες χώρες. Ως το 2060 το ΑΕΠ της Κίνας -με βάση την αγοραστική δύναμη- θα είναι συγκρίσιμο με το σημερινό των ΗΠΑ, ενώ της Ινδίας περίπου το μισό του αμερικανικού.

Β. Παρά τη συνεχιζόμενη μείωση της απόλυτης φτώχειας και τη συρρίκνωση των εισοδηματικών χασμάτων μεταξύ των κρατών, η εισοδηματική ανισότητα μεταξύ των πολιτών θα συνεχίσει να αυξάνεται. Αιτία η τεχνολογική πρόοδος που αυξάνει διαρκώς τη ζήτηση για εργαζόμενους υψηλών δεξιοτήτων, οι οποίοι θα κερδίζουν όλο και πιο πολλά σε σχέση με τους χαμηλότερης εξειδίκευσης εργαζόμενους. Αν οι αναδιανεμητικές πολιτικές παραμείνουν ως έχουν, η εισοδηματική ανισότητα σε μια μέση χώρα του ΟΟΣΑ θα αυξηθεί κατά 30%, προσεγγίζοντας τα επίπεδα που ισχύουν σήμερα στις ΗΠΑ και τα οποία είναι από τα μεγαλύτερα στον κόσμο.

Γ. Ως το 2060 οι εκπομπές ρύπων που παράγουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα είναι οι διπλάσιες σε σχέση με το 2010. Αν δεν υπάρξει περιορισμός τους τότε η κλιματική αλλαγή που θα επέλθει θα οδηγήσει σε χαμηλότερη παραγωγικότητα στην αγροτική παραγωγή, αύξηση των επιπέδων της θάλασσας και τελικά συρρίκνωση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 1,5% – στη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία περισσότερο από 5%.

Με βάση αυτές τις προβλέψεις οι δύο κορυφαίες προκλήσεις για τις κυβερνήσεις του πλανήτη ώς το 2060 θα είναι σύμφωνα με την έκθεση η βιωσιμότητα της οικονομικής ανάπτυξης και η αντιμετώπιση της αυξανόμενης ανισότητας.

Ο ΟΟΣΑ προτείνει: 1) Μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση του δυναμισμού στις αγορές αγαθών και εργασίας σε συνδυασμό με τον ανασχεδιασμό των πολιτικών που αφορούν τα πνευματικά δικαιώματα.

2) Αποτελεσματικά μέτρα αναδιανομής του πλούτου και κατάλληλες εκπαιδευτικές πολιτικές.

3) Μεγαλύτερη διεθνή συνεργασία σε έναν αυξανόμενα «πολυ-πολικό» πλέον κόσμο.