Της Εφης Μαρίνου
Μια μόλις μέρα μετά τη θριαμβευτική «Ελένη» του Ευριπίδη από τον ταλαντούχο Δημήτρη Καραντζά στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, πληροφορούμεθα από βουλευτή της Ν.Δ. την «πτωτική πορεία των Επιδαυρίων» και τη βαθιά ανησυχία που επικρατεί στο κυβερνών κόμμα για την αξιοποίηση της πνευματικής μας κληρονομιάς, καθώς και για το μέλλον του ελληνικού πολιτισμού…
Δεν φτάνει, δηλαδή, που ο πολιτισμός είναι ανύπαρκτος ως πολιτικός σχεδιασμός στα κιτάπια της Πολιτείας, πρέπει να τα ακούνε κι από πάνω όσοι προσπαθούν με πείσμα απέναντι στην εξωφρενική αδιαφορία του κράτους. Και κάποιοι πρέπει να μπαίνουμε στην κωμική θέση να υπενθυμίζουμε τα αυτονόητα: τις σπουδαίες παραστάσεις, τους σημαντικούς ξένους καλλιτέχνες, τους νέους που δοκιμάστηκαν και διακρίθηκαν στα εννέα χρόνια καλλιτεχνικής διεύθυνσης του Φεστιβάλ από τον Γιώργο Λούκο.
Να υπενθυμίζουμε την ευκαιρία που μας δόθηκε να δούμε λίγο πέρα από τη μύτη μας, να απολαύσουμε ένα διαφορετικό θέατρο, να συγκρίνουμε και να διδαχτούμε ακόμα και με τον κίνδυνο να διολισθήσουμε στη μίμηση. Να υπενθυμίσουμε την έξοδο του Φεστιβάλ από το χρόνιο τέλμα και την ουσιαστική αναβάθμισή του.
Να αναφέρουμε soldout παραστάσεις της Πίνα Μπάους, του Τόμας Οστερμάιερ, του Ανατόλι Βασίλιεφ, του Κέβιν Σπέισι, της Ελεν Μίρεν, του Λευτέρη Βογιατζή με «Αντιγόνη» και «Αμφιτρύωνα», αλλά και των Θωμά Μοσχόπουλου, Γιάννη Χουβαρδά, Λυδίας Κονιόρδου, Βασίλη Παπαβασιλείου, Σπύρου Ευαγγελάτου, Σταμάτη Φασουλή. Και μήπως οι επονομαζόμενοι «εμπορικοί» ηθοποιοί δεν παίζουν και ξαναπαίζουν στην Επίδαυρο, εξαντλώντας τον Αριστοφάνη, όπως ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Γιάννης Μπέζος, Πέτρος Φιλιππίδης;
Ερωτηση… βαριά σαν ιστορία έκανε η βουλευτής της Ν.Δ. Παναγιώτα Ιακωβίδου προς τον υπουργό Πολιτισμού, ζητώντας να πάρει θέση στην… καταβαράθρωση του θεσμού των Επιδαυρίων. Γιατί η απολύτως σχετική βουλευτής γνωρίζει τα θέματα του πολιτισμού από τότε που μεσουρανούσε ως τηλεπαρουσιάστρια.
Ιδού η ερώτηση της κ. Παναγιώτας Ιακωβίδου προς τον υπουργό Πολιτισμού με θέμα: Αναγκαιότητα τα Επιδαύρια να ανατεθούν και πάλι στο Εθνικό Θέατρο.
«Τα τελευταία χρόνια η θεατρική κοινότητα, οι κάτοικοι των όμορων πόλεων του αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου και γενικότερα οι Ελληνες πολίτες παρακολουθούν με έντονο προβληματισμό την πτωτική πορεία των παραστάσεων τόσο στο μεγάλο όσο και στο μικρό θέατρο της Επιδαύρου.
Η φιλοσοφία και η στρατηγική του Φεστιβάλ Αθηνών, στη δικαιοδοσία του οποίου είναι σήμερα η Επίδαυρος, ρέπει επικίνδυνα προς έναν αμοραλιστικό ελιτισμό και αγνοεί την ιστορία του θεσμού των Επιδαυρίων και την ανάγκη για πολιτιστική και τουριστική ανάπτυξη της Επιδαύρου και της ευρύτερης περιοχής. Επιλογές από λίγους για λίγους, και συνεχώς για λιγότερους, σέχτες καλλιτεχνών και απαξίωση του βιοπορισμού χιλιάδων συμπολιτών μας.
Φέτος το Φεστιβάλ Αθηνών σε δύο παραστάσεις του μεγάλου θεάτρου της Επιδαύρου έκοψε την Παρασκευή, αφήνοντας τα Σάββατα ως μοναδική ημέρα διεξαγωγής των παραστάσεων. Ολα τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια, τα πρατήρια καυσίμων, τα παντοπωλεία και τα μέσα μεταφοράς επλήγησαν από αυτή την παράλογη απόφαση, η οποία αποκόπτει την όποια αναπτυξιακή δυνατότητα της περιοχής της Επιδαύρου.
Η εξωστρέφεια και η ανάπτυξη πρέπει να επικρατήσουν απέναντι στο κλειστό σύστημα των παρεών των λίγων που ενδιαφέρονται αποκλειστικά για τον εαυτό τους και μόνο. Ενα από τα μεγαλύτερα θεατρικά, πολιτιστικά και τουριστικά όπλα της Ελλάδας, η Επίδαυρος, πρέπει να αξιοποιηθεί δυναμικά και παραγωγικά για την ανάπτυξη και το κοινό όφελος. Για να επανέλθει η Επίδαυρος στην παλιά της αίγλη, πρέπει τα Επιδαύρια να ανατεθούν και πάλι στο Εθνικό Θέατρο, το οποίο είναι ο κορυφαίος πνευματικός οργανισμός που τα είχε ιδρύσει το 1954 και τα ανέδειξε σε κορυφαίο πνευματικό θεσμό της υφηλίου καταδεικνύοντας ότι το αρχαίο δράμα συνιστά την απλησίαστη κορυφή του παγκόσμιου θεάτρου.
Ερωτάται ο κ. υπουργός Πολιτισμού: Σκοπεύει να επαναφέρει την ευθύνη των Επιδαυρίων στο Εθνικό Θέατρο για να σταματήσει η διαρκής απαξίωσή τους, να ξαναβρούν τη χαμένη τους αίγλη και να τονωθεί σημαντικά η αναπτυξιακή διαδικασία της ευρύτερης περιοχής;».
Ε, λοιπόν, οι επιλογές δεν γίνονται για λίγους, αλλά για πολλούς. Αρκεί να το καταλάβουν οι πολλοί και να σπεύδουν. Οσο για τις «σέχτες», που μνημονεύει η βουλευτής, θα ήμασταν οι πρώτοι που θα κατακρίναμε το σκάνδαλο αν το καλλιτεχνικό κριτήριο των επιλογών του Φεστιβάλ δεν ήταν πράγματι υψηλό. Και τέλος, πού ακούστηκε ότι η καλλιτεχνική πρόταση οφείλει να είναι ευθέως ανάλογα ανταποδοτική στην ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής της Επιδαύρου;
Θυμηθήκαμε μια άλλη επερώτηση που έκανε πριν από 20 χρόνια βουλευτής επίσης της Ν.Δ. εναντίον του Θόδωρου Τερζόπουλου. Είχε ζητήσει να του αφαιρεθεί το διαβατήριο, γιατί η περιοδεία των «Βακχών» του στο εξωτερικό -παράσταση που έκανε θραύση- δυσφημούσε το μεγαλείο του ελληνικού πολιτισμού. Ζήτησα από τον σκηνοθέτη να μου σχολιάσει την επερώτηση της Παναγιώτας Ιακωβίδου:
«Εγώ χαίρομαι που το Φεστιβάλ δίνει βήμα σε νέους δημιουργούς, δηλαδή στο αύριο του τόπου. Χαίρομαι που παράλληλα γίνεται κι ένα εργαστήρι έρευνας. Βλέπω τη συγκεκριμένη ερώτηση μέσα στα πλαίσια του ελληνικού σουρεαλισμού. Και επίσης διακρίνω την υπόγεια υπονόμευση εις βάρος του Γιώργου Λούκου, αλλά και κάθε Λούκου που πριμοδοτεί τα νιάτα. Γιατί κάποιοι θέλουν τη χώρα γεροντοκρατούμενη. Μακάρι αυτό που κάνει ο Λούκος να γινόταν σε κάθε τομέα. Οταν ένα παιδί σού φέρνει μια φρέσκια πρόταση, σου κλείνει το μάτι. Και ναι, είναι σαν να σε βγάζει από την κρίση».
Ελπίζουμε απλώς στην ευθυκρισία του υπουργού Πολιτισμού Κωνσταντίνου Τασούλα.
