Των Μάριου Χριστοδούλου, Κώστα Τσάβαλου
Τρίτο μνημονιακό δάνειο για να μη διαταραχθούν οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα «σέρβιρε», χθες, η ευρωπαϊκή τρόικα στην κυβέρνηση, αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα και το… τυράκι αυτής της «φάκας». Η απελευθέρωση του καθεστώτος των ομαδικών απολύσεων και η αλλαγή του νόμου για τις απεργίες, κάτι που σημαίνει ότι θα περιοριστεί αισθητά το δικαίωμα συμμετοχής, είναι μεταξύ άλλων στη «λίστα» με τα νέα μέτρα που θα έρθουν από το φθινόπωρο για τους εργαζόμενους και τα νοικοκυριά. Το στίγμα της νέας «συνταγής» έδωσε ο Ρίσι Γκογιάλ, ο άνθρωπος που αντικατέστησε τον «σκληρό άνδρα» του ΔΝΤ, Πολ Τόμσεν, και εκπροσώπησε το Ταμείο στο χθεσινό συνέδριο του Economist.
Μία μέρα προτού ξεκινήσει και επίσημα ο πέμπτος κύκλος αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας από την τρόικα, ο κ. Γκογιάλ έστειλε σήμα στην κυβέρνηση για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων – έναν τομέα στον οποίο η Αθήνα δεν έχει παρουσιάσει δείγματα προόδου.
Οχι επώδυνα μέτρα
«Συμφωνήσαμε να αποφύγουμε επώδυνα μέτρα, όπως μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, αλλά πρέπει να προχωρήσουν διαρθρωτικές αλλαγές που έχουν μείνει πίσω», είπε ο επικεφαλής του ΔΝΤ στην Ευρώπη, «κεραυνοβολώντας» την κυβέρνηση. Πηγαίνοντας την κουβέντα στα σημεία που το ΔΝΤ θέλει να «φωτίσει» περισσότερο, ο Ρίσι Γκογιάλ υπενθύμισε στην ελληνική πλευρά τις δεσμεύσεις που εκκρεμούν στο εργασιακό μέτωπο για τις οποίες το Ταμείο αφιέρωσε ξεχωριστό κεφάλαιο στην τελευταία του έκθεση για την ελληνική οικονομία. Ο ίδιος χτύπησε «καμπανάκι» και για τα «κόκκινα δάνεια» στην Ελλάδα, λέγοντας ότι «εάν αντιμετωπιστεί αυτό το θέμα, τότε δεν θα υπάρχει κανένα πρόβλημα». Σημείωσε ότι οι τράπεζες θα πρέπει να υποστηρίξουν την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, προειδοποιώντας ότι θα υπάρξει πρόβλημα εάν δεν καταφέρουν να βελτιώσουν τους ισολογισμούς τους. Εάν το πρόβλημα των κακών ισολογισμών συνεχιστεί, αυτό θα έχει επίπτωση και στην ανάπτυξη.
Στην ίδια «γραμμή» για το ελληνικό πρόγραμμα είχε κινηθεί νωρίτερα και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Κλάους Ρέγκλινγκ. Δείχνοντας να είναι συνεννοημένοι με τον Γκογιάλ, είπε ότι «η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και όσο το κάνει τόσο η Ευρώπη θα τη στηρίζει». Σύμφωνα με τον ίδιο, «αν η Αθήνα χρειαστεί και άλλα κεφάλαια ή κάποιας άλλης μορφής βοήθεια, η Ευρώπη έχει δεσμευτεί ότι θα την παράσχει, μέχρι η Ελλάδα να βγει πλήρως στις αγορές», ενώ υποστήριξε ότι το μέγεθος των κεφαλαίων θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, όπως η αξιολόγηση της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) και τα stress tests.
«Η Ελλάδα έχει λάβει περίπου 140 δισ. ευρώ από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό (EFSF) μέσα σε περίπου 3,5 χρόνια, με πολύ χαμηλό κόστος, γεγονός που αποδεικνύει την αλληλεγγύη των Ευρωπαίων εταίρων» είπε ο κ. Ρέγκλινγκ, τονίζοντας ότι μόνο για το 2013 το όφελος για τον ελληνικό προϋπολογισμό διαμορφώθηκε σε 8,5 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε περίπου 4,5% του ΑΕΠ. Τα δάνεια που έχει πάρει η Ελλάδα από τον EFSF είναι μακράς ωρίμανσης, με μέσο όρο τα 32 χρόνια, γεγονός που σημαίνει «ότι η Ευρώπη είναι σταθερός και μακροχρόνιος εταίρος της Ελλάδας» δήλωσε ο κύριος Ρέγκλινγκ μετά την κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχε με τον Γκίκα Χαρδούβελη στο υπουργείο Οικονομικών.
Από την πλευρά του ο κ. Χαρδούβελης δήλωσε ότι ο EFSF έχει ενισχύσει πολύ σημαντικά την Ελλάδα, καθώς ένα ποσοστό πάνω από 60% της χρηματοδότησης που έχει προσφέρει σε χώρες της Ε.Ε. έχει προορισμό τη χώρα μας. «Περίπου 3.000 ευρώ τον χρόνο είναι το όφελος για κάθε νοικοκυριό από τα δάνεια του EFSF, αντί να δανείζεται η χώρα από την αγορά. Είναι απίστευτο νούμερο» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών, εκφράζοντας την ελπίδα ότι «οι Ευρωπαίοι θα κάνουν το χρέος τους» και θα βοηθήσουν στην ελάφρυνση του ελληνικού χρέους – ζήτημα που θα τεθεί επί τάπητος με την τρόικα το φθινόπωρο.
Ανοίγει πόρτα
Και ενώ ο κ. Ρέγκλινγκ άνοιξε την πόρτα σε ένα τρίτο δάνειο για τη χώρα, άρα και σε ένα τρίτο μνημόνιο, ο Γκίκας Χαρδούβελης εμφανίστηκε από το βήμα του Economist να την «κλείνει», προαναγγέλλοντας ότι το πρόγραμμα προσαρμογής της χώρας βρίσκεται κοντά στο τέλος του. Πηγαίνοντας ένα βήμα πιο κάτω την ομιλία του, μίλησε για σταδιακή εξάλειψη των έκτακτων φορολογιών του Μνημονίου, μια «καραμέλα» με την οποία εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα παίζει η κυβέρνηση…
Ειδικά για τη φορολογική πολιτική, είπε πως αυτή επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από την αποτελεσματικότητα της φορολογικής διοίκησης.
Υποστήριξε δε πως στην κατεύθυνση αυτή θα πρέπει:
● να ενισχυθεί ο φορολογικός μηχανισμός,
● να καταπολεμηθεί το λαθρεμπόριο,
● να εξορθολογιστούν οι ποινές,
● να εισαχθούν συστήματα πρόληψης και όχι καταστολής,
● να καθιερωθούν συστήματα επιβράβευσης των φορολογούμενων
● να βελτιωθεί η στοχοθεσία στην είσπραξη των φόρων.
Ιδέες και προτάσεις γνωστές στους φορολογούμενους, όπως αυτή για τη διασύνδεση της φορολογικής διοίκησης με τις ταμειακές μηχανές, οι οποίες έχουν ακουστεί στο παρελθόν και από άλλα κυβερνητικά χείλη.
Βάπτισμα πυρός
Σήμερα το απόγευμα ο Γκίκας Χαρδούβελης θα έχει το πρώτο βάπτισμα του πυρός με την τρόικα. Στην «ατζέντα» των διαπραγματεύσεων θα βρεθούν το δημοσιονομικό κενό που δημιουργούν οι δικαστικές αποφάσεις για τα ειδικά μισθολόγια, οι αλλαγές στο Ασφαλιστικό, οι ομαδικές απολύσεις και η αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα, αλλά και η «καραμέλα» των φοροελαφρύνσεων για την οποία η τρόικα εμφανίζεται για πρώτη φορά, σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, να είναι διαλλακτική, αρκεί όμως να μη θιγούν οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Την παράσταση «κλέβει» ο Ντέκλαν Κοστέλο, ο νέος εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αντικατέστησε τον Ματίας Μορς. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα της διάρκειας των επαφών, καθώς στόχος των ξένων είναι να ανοιχτούν όλα τα ζητήματα που άπτονται του ελληνικού προγράμματος: από την εκκρεμούσα δέσμη των προαπαιτούμενων μέτρων έως και τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η χώρα με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ
Ζήτησε διάσκεψη για το χρέος και από το βήμα του «Economist»
«Η κυβέρνηση δεν θέλει συναίνεση για το χρέος. Θέλει συναίνεση για το μνημόνιο και την καταστροφή». Με αυτές τις φράσεις απάντησε από το βήμα του συνεδρίου του «Economist» ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στα κελεύσματα της κυβέρνησης για συνεννόηση επί της διαπραγμάτευσης για το χρέος. Ο Αλέξης Τσίπρας δικαιολόγησε μάλιστα τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ με τέσσερα επιχειρήματα.
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα, «έχει απονομιμοποιήσει την κυβέρνηση να δεσμεύσει, με οποιονδήποτε τρόπο, το μέλλον της χώρας», καθώς «έλαβε εντολή αποχώρησης». Επίσης, «η κυβέρνηση βαρύνεται με το αρνητικό προηγούμενο του καταστροφικού PSI», που «δεν ήταν διαπραγμάτευση, ήταν αυτοχειριασμός», ενώ οι κυβερνώντες έχουν «δεσμευτεί στα μνημόνια και τη λιτότητα, που ανατροφοδοτούν το δημόσιο χρέος και τη δυναμική του». Αναρωτήθηκε, μάλιστα, «πώς θα διαπραγματευτεί την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους της χώρας μια κυβέρνηση που ισχυρίζεται πως είναι ήδη βιώσιμο». Επανέλαβε δε την πρόταση για διεθνή διάσκεψη για το χρέος, πρόταση που ενστερνίζονται πλέον και οικονομολόγοι σαν τον Χανς-Βέρνερ Σιν, σημειώνοντας ωστόσο ότι απαιτείται «διαγραφή μεγάλου μέρους της ονομαστικής αξίας του» και μεταξύ άλλων «και “ρήτρα ανάπτυξης” για την αποπληρωμή του υπόλοιπου μέρους του».
Ο Αλέξης Τσίπρας, μάλιστα, υπογράμμισε ότι «η λιτότητα δεν είναι το μόνο πεδίο στο οποίο η Ελλάδα αποτέλεσε το πειραματόζωο στην Ευρώπη», θέτοντας σε αυτό το μοτίβο και τις ιδιωτικοποιήσεις των φυσικών μονοπωλίων, όπως των εταιρειών ύδρευσης και ενέργειας. «Η εκχώρηση της ΔΕΗ δεν αποτελεί ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας, αλλά μνημονιακή δέσμευση της κυβέρνησης», συμπλήρωσε και κάλεσε τον Αντώνη Σαμαρά «να συμπεριφερθεί ως ο υπεύθυνος πρωθυπουργός μιας δημοκρατικής χώρας, να αφήσει στην άκρη τη στρατιωτική και δικαστική αντιμετώπιση των κοινωνικών αντιδράσεων και να ανοίξει τον δρόμο στη διαβούλευση, τον διάλογο και τη Δημοκρατία».
Ανέφερε δε το τι συνέβη στη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Βρετανία, επισημαίνοντας ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει τη ΔΕΗ ενιαία και δημόσια, για να μην αλλάξει τίποτα. Ακριβώς το αντίθετο. Τη θέλουμε ενιαία και δημόσια για να την αλλάξουμε». Και επέμεινε ότι «το μόνο πραγματικό δίλημμα που θέτει η πολιτική της κυβέρνησης είναι: ανασυγκρότηση ή οπισθοδρόμηση».
Νίκος Σβέρκος