Του Βασίλη Γεώργα
Τον δρόμο για χιλιάδες λουκέτα «μη βιώσιμων» εταιρειών, αλλά και για μαζικές αναδιαρθρώσεις και μερική «σεισάχθεια» ληξιπρόθεσμων χρεών, που έχουν συσσωρεύσει οι επιχειρήσεις σε τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, εργαζόμενους, εφορία και άλλους πιστωτές, στρώνει η κυβέρνηση, με φόντο την εκτίναξη των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων στα 45 δισ. ευρώ επί συνόλου 80 δισ. ευρώ και τις συντονισμένες πιέσεις της τρόικας για άμεσες λύσεις στο οξύ πρόβλημα της διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους.
Η κυβέρνηση οδεύει προς την υιοθέτηση ενός εντελώς νέου μοντέλου αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών χρεών, βασικός άξονας του οποίου είναι η ενιαία διαχείριση των οφειλών και όχι μόνο των τραπεζικών δανείων. Κεντρικός πυλώνας του νέου μοντέλου θα είναι η εξωδικαστική ρύθμιση όλων των οφειλών, ώστε οι αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων να γίνονται ταχύτερα, με τη «ζημιά» να διαχέεται σε όλους, από την τράπεζα και τον μέτοχο μέχρι τον… εργαζόμενο, το Δημόσιο και τον τελευταίο πιστωτή.
Η προετοιμασία του νέου πλαισίου έχει προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό και αναμένεται να παρουσιαστεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο, ώστε τυπικά να τεθεί σε εφαρμογή το 2015. Εντάσσεται, δε, στον ευρύτερο σχεδιασμό κυβέρνησης και τραπεζιτών, ώστε οι τράπεζες να μην εγγράψουν νέες επισφάλειες σε σχέση με τα 35 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα, και να ανακτήσουν προοδευτικά 40-45 δισ. ευρώ από το σύνολο των 77 δισ. ευρώ κόκκινων δανείων που υπάρχουν σήμερα. Εξετάζεται, επίσης, να δοθούν νέα φορολογικά κίνητρα στις τράπεζες, ειδικά ως προς τη δυνατότητα να αναγνωρίζουν ως φορολογική απαίτηση μέρος της ζημίας που εγγράφουν από την κεφαλαιοποίηση χρεών κ.ά.
Αναδιάρθρωση
Τα χρέη και η οικονομική κατάσταση των εταιρειών θα αξιολογούνται από ειδικούς «πραγματογνώμονες» (νομικά γραφεία, εταιρείες συμβούλων, εκπροσώπους του Δημοσίου, των τραπεζών κ.ά.) και θα αντιμετωπίζονται ως «πακέτο» από τους πιστωτές στο πλαίσιο επιχειρηματικών αναδιαρθρώσεων, είτε αυτά αφορούν τραπεζικά δάνεια είτε ανεξόφλητες δόσεις στα ασφαλιστικά ταμεία είτε χρέη προς την εφορία κ.ά.
Αυτό πρακτικά μπορεί να σημαίνει ότι, αν η πλειονότητα των πιστωτών (που συνήθως είναι τράπεζες) αποφασίσουν να κεφαλαιοποιήσουν ένα μέρος των χρεών, ώστε να αυξήσουν τις δυνατότητες επιβίωσης μιας εταιρείας, τον ίδιο δρόμο θα υποχρεωθούν να ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι πιστωτές (Δημόσιο, προμηθευτές, ενδεχομένως οι εργαζόμενοι κ.ά.), σηκώνοντας ανάλογο βάρος.
Η διαδικασία διευθέτησης οφειλών και οι εναλλακτικές λύσεις που ήδη έχουν θεσπιστεί μέσω του Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδος, θα προωθούνται μόνο για τις επιχειρήσεις, οι οποίες κρίνονται βιώσιμες στη βάση συγκεκριμένου πλαισίου κριτηρίων, τα οποία όμως δεν θα είναι ενιαία για όλες τις εταιρείες.
Ενα σχέδιο αναδιάρθρωσης (κεφαλαιοποίηση χρεών, αναχρηματοδότηση, δόσεις δανείων, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων κ.ά.) θα εγκρίνεται υπό τη βασική προϋπόθεση πως η εταιρεία θα έχει περιουσιακά στοιχεία ικανά να υποστηρίξουν την αναχρηματοδότησή της ή ότι ο μέτοχος θα βάλει λεφτά και ότι η επιχείρηση θα μπορεί να συνεχίσει πλέον να αποπληρώνει το υπόλοιπο των χρεών με τα έσοδά της.
Με λίγα λόγια, χρεωμένες επιχειρήσεις με φθίνουσα δραστηριότητα, χαμηλές ταμειακές ροές κ.λπ., που θα προσφεύγουν στον νέο «μηχανισμό» διευθέτησης χρεών και θα κρίνονται «μη βιώσιμες», θεωρητικά θα αποσυνδέονται από το «οξυγόνο» και θα οδηγούνται με ταχύτατες διαδικασίες στο λουκέτο και την εκκαθάριση, με ό,τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό για την ανεργία και την οικονομία συνολικά.
Σε κάθε περίπτωση, οι υποχρεώσεις, οι ανάγκες και οι δυνατότητες των επιχειρήσεων θα αξιολογούνται κατά περίπτωση και δεν θα ισχύουν τυποποιημένα κριτήρια. Οπως ενδεικτικά ανέφερε στέλεχος που συμμετέχει στην κατάρτιση του νέου σχεδίου, «ειδικά για τις μικρότερες επιχειρήσεις, στόχος είναι για παράδειγμα να φύγουμε από τις ενιαίες ρυθμίσεις που γίνονται για χρέη εταιρειών προς ασφαλιστικά ταμεία και να πάμε στο μοντέλο της επιμέρους ρύθμισης, όπου μια επιτροπή λ.χ., στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του ΙΚΑ, των εργαζομένων και της εργοδοσίας, θα μπορεί να βλέπει τις ανάγκες και να καθορίζει το ύψος των δόσεων».
Για να εξυπηρετηθούν τα σχέδια των εξωδικαστικών ρυθμίσεων στα επιχειρηματικά χρέη, η κυβέρνηση προωθεί ήδη αλλαγές τόσο στον προπτωχευτικό κώδικα (άρθρο 99, άρθρο 106 περί εξυγίανσης κ.ά.) όσο και στην ίδια την πτωχευτική διαδικασία. Στόχος είναι εμποδιστεί το φαινόμενο των μαζικών προσφυγών επιχειρηματιών στις ευεργετικές διατάξεις του άρθρου 99 για να κερδίσουν χρόνο και ασυλία, αλλά και να επιταχυνθούν οι χρονοβόρες σήμερα διαδικασίες των πτωχεύσεων και της εκποίησης περιουσιακών στοιχείων.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
«Νέα εργαλεία» αντί νέας… κεφαλαιοποίησης
Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκονται κυβέρνηση και τράπεζες, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων. Το θέμα συζητήθηκε σε ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες στο Μαξίμου με τη συμμετοχή των Α. Σαμαρά, Ευάγγ. Βενιζέλου, των υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και των εκπροσώπων των τεσσάρων συστημικών τραπεζών.
Στις αρχές του φθινοπώρου, το οικονομικό επιτελείο ευελπιστεί ότι θα έχει διαμορφώσει το πλαίσιο των «κόκκινων» δανείων, κυρίως των επιχειρηματικών. Συζητήθηκαν επίσης η ρευστότητα προς την πραγματική οικονομία, αλλά και τα επικείμενα πανευρωπαϊκά stress tests, στα οποία θα συμμετάσχουν και οι ελληνικές τράπεζες.
Ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς, Μιχάλης Σάλλας, δήλωσε ότι τράπεζες είναι έτοιμες να συζητήσουν «νέα εργαλεία» για τη διευκόλυνση χιλιάδων επιχειρήσεων που ο δανεισμός τους βρίσκεται στο «κόκκινο» και σημείωσε ότι η επίλυση συνολικά του ζητήματος συνδέεται με την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Ανέφερε, εξάλλου, ότι τα «κόκκινα» δάνεια ανέρχονται στα 75-77 δισ. ευρώ και διαβεβαίωσε ότι οι τράπεζες μπορούν να αντεπεξέλθουν σε αυτό το ποσόν και δεν έχουν ανάγκη νέας ανακεφαλαιοποίησης.
