Tου Κώστα Ζαφειρόπουλου
Με θλίψη, οργή και αγανάκτηση αντιμετώπισε χθες η πλειονότητα του εργοληπτικού κόσμου της χώρας την απόφαση της κυβέρνησης να αλλάξει εκ νέου αιφνιδιαστικά την τροπολογία για τα όρια στους προϋπολογισμούς των δημοσίων έργων. Η κατάργηση κατώτατων και ανώτατων ορίων όσο και των μητρώων εργοληπτικών επιχειρήσεων και μητρώων μελετητών δημιουργεί νέα δεδομένα ζούγκλας στον χώρο της οικοδομής, καθώς όχι μόνο εξαφανίζει τους μικρομεσαίους κατασκευαστές προς όφελος των μεγαλοεργολάβων, αλλά αναμένεται να εντείνει την αδιαφάνεια στα δημόσια έργα με αρνητικές συνέπειες και ως προς τη διασφάλιση της ποιότητας των έργων.
Η κατάργηση, πάντως, των ανώτατων ορίων και των μητρώων θα δημιουργήσει μπελάδες και στις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, οι οποίες αναμένεται να υποστούν τον σκληρό ανταγωνισμό ξένων εταιρειών, που πλεονεκτούν σε εμπειρία (κατασκευαστικά) πτυχία και κυρίως πιστοληπτική ικανότητα. «Προφανώς, οι μεγάλοι εξακολουθούν να έχουν το πάνω χέρι, αλλά είναι δεδομένο πως στην κυβέρνηση έχουν χάσει την μπάλα, πήγαιναν για μαλλί και βγαίνουν κουρεμένοι» σχολίασε στην «Εφ.Συν.» τη χθεσινή εξέλιξη μέλος της πανελλήνιας ένωσης εργοληπτών δημοσίων έργων. Η αλλαγή της τροπολογίας με την κατάργηση και των ανώτατων ορίων οφείλεται σε παρέμβαση του υπουργείου Ανάπτυξης και της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων, που πίεζε προς αυτήν την κατεύθυνση εδώ και 6 μήνες.
*Μέχρι το 2004, τα τεύχη δημοπράτησης στα δημόσια έργα ακολουθούσαν το σύστημα που υιοθετείται ξανά σήμερα, δηλαδή ο κάθε φορέας θα διαμορφώνει τους όρους όπως εκείνος θέλει. Εως το 2004 είναι γνωστό πως στη συντριπτική πλειονότητά τους οι διαγωνισμοί δημοσίων έργων ήταν λίγο ώς πολύ «φωτογραφικοί». Χωρίς να σημαίνει ότι τα καρτέλ εξαλείφθηκαν, αποτελεί κοινή παραδοχή πως η διακήρυξη ενιαίου τύπου που καταργείται σήμερα έφερε σημαντικά αποτελέσματα.
Ενα παράδειγμα για το τι μπορεί να γίνει: Για τον διαγωνισμό για μια γέφυρα π.χ. στη Λήμνο μπαίνει αυθαίρετα ως όρος στην προκήρυξη του διαγωνισμού ότι ο ανάδοχος εργολάβος πρέπει να έχει ήδη κατασκευάσει έργο παρομοίου μεγέθους στην ίδια γεωγραφική περιοχή τα τελευταία 3 χρόνια, οπότε προφανώς φωτογραφίζεται ο προηγούμενος εργολάβος.
*Επιπλέον, τα κατώτατα όρια που ίσχυαν επί δεκαετίες έως σήμερα δεν ήταν τεχνητά και αυθαίρετα, αλλά σκόπευαν στο να δίνεται η δυνατότητα για συσσώρευση εμπειρίας, αναβάθμιση των ικανοτήτων και εξέλιξης των κατόχων εργοληπτικού ή μελετητικού πτυχίου, έτσι ώστε να διαμορφώνεται ένα συγκροτημένο, έμπειρο και κατάλληλο δυναμικό από μελετητές και εργολήπτες. «Πλέον, το κράτος είναι σαν να λέει: “Ξέχνα την εμπειρία και τι είδους πτυχίο έχεις, αλλά δείξε μου την πιστοληπτική σου ικανότητα”» τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο Γιώργος Γάγαλης, πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ, η οποία, σε χθεσινή επιστολή της προς τους αρμόδιους υπουργούς, προτείνει τη διατήρηση της εθνικής νομοθεσίας για τους διαγωνισμούς για έργα κάτω του κοινοτικού ορίου, τη λήψη αντισταθμιστικών μέτρων πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις δημόσιες συμβάσεις και την καθιέρωση υποχρεωτικής «επίσημης» υπεργολαβίας ποσοστού από 30% μέχρι 80% για τα έργα άνω του κοινοτικού ορίου.
