Του Θεόδωρου Ανδρεάδη Συγγελλάκη
«L’ Unità è viva» (η «L’ Unità» είναι ζωντανή) ήταν ο χθεσινός (τελευταίος;) τίτλος που επέλεξαν για το πρωτοσέλιδο οι Ιταλοί συνάδελφοι. Ο διευθυντής Λούκα Λαντό ζήτησε από τους αναγνώστες να πουν σε όλους, και να πιστέψουν πρώτα οι ίδιοι, ότι αυτό δεν είναι το τελευταίο φύλλο της ιστορικής εφημερίδας της ιταλικής Αριστεράς.
Εξήγησε, δηλαδή, ότι πρόκειται να διοριστεί, όπως φαίνεται, ειδικός «επίτροπος» από την ιταλική Δικαιοσύνη, ο οποίος θα πρέπει να αξιολογήσει τυχόν νέες προτάσεις επιχειρηματιών και επενδυτών. Αν δεν προθυμοποιηθεί κανείς, η επίσημη χρεοκοπία θα αποτελέσει μονόδρομο.
Ζητείται διαφάνεια
Αν προκύψει ενδιαφέρον, όμως, μπορεί και να επικρατήσει η διαφάνεια, με σαφείς προθέσεις σχετικά με τη μελλοντική γραμμή της εφημερίδας και εγγυήσεις για την απασχόληση δημοσιογράφων, τυπογράφων και υπαλλήλων.
Στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος (που ανήκουν κυρίως στην εσωτερική αντιπολίτευση, όπως ο Στέφανο Φασίνα) συνάντησαν τη συντακτική ομάδα της εφημερίδας, διαβεβαιώνοντάς την ότι θα κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να βρεθούν νέοι μέτοχοι. Ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι τελικά δεν έκανε δεκτή την αντιπροσωπεία της εφημερίδας. Δήλωσε μόνον ότι «πρέπει να στοιχηματίσουμε όλοι μαζί στο brand, στους εργαζομένους, σε κάθε τι που αφορά τη “L’ Unità”».
Τις επόμενες ημέρες θα πρέπει να καταλάβουμε τι ακριβώς εννοεί. Τις ίδιες ώρες που τυπωνόταν το τελευταίο (προς το παρόν) φύλλο της εφημερίδας του Αντόνιο Γκράμσι, ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Ρώμης αναγκάστηκε να ασχοληθεί με την άμεση επικαιρότητα: με τις «άβολες» δηλώσεις του Κάρλο Κοταρέλι, του επιτρόπου ο οποίος θα ασχολείται με τη μείωση των δαπανών του ιταλικού Δημοσίου.
Σε ορισμένες περιπτώσεις τελικά οι διάφορες συμπτώσεις δεν είναι και τόσο τυχαίες: από τη μία, η «L’ Unità» αναγκάζεται να αναστείλει την έκδοσή της διότι το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα δεν τη στήριξε με την πρέπουσα αποφασιστικότητα. Από την άλλη, η «νέα πορεία» της πολιτικής αυτής δύναμης, ο «ρεαλισμός» του Ματέο Ρέντσι, χωρίς έντονες ιδεολογικές καταβολές, δεν καταφέρνει έως τώρα να πετύχει τους κύριους στόχους οικονομικής εξυγίανσης που είχαν τεθεί πριν από μόλις τρεις μήνες.
«Η εφημερίδα αυτή, η “L’ Unità”, αντιπροσώπευε την εργατική τάξη, εμάς που δουλεύαμε στις βιομηχανίες. Τώρα, όμως, πλέον, έχουμε τελειώσει, ανήκουμε στο παρελθόν», επανέλαβε ένας εβδομηντάχρονος, μιλώντας στη διαδικτυακή έκδοση μιας άλλης εφημερίδας, της «Il Fatto Quotidiano», η οποία θεωρείται ότι πρόσκειται στο κίνημα Πέντε Αστέρων.
Πέρα από την αυτονόητη συγκινησιακή φόρτιση, νομίζω ότι οι δύο αυτές φράσεις αποτελούν τη μεγάλη πρόκληση και αιτία προβληματισμού για τους εργαζομένους, τους αναγνώστες και όλο τον πολιτικό χώρο στον οποίο απευθυνόταν η εφημερίδα:
Είναι όντως έτσι, ή το φύλλο που στήριξε και εξέφρασε τους εργάτες, επί σχεδόν έναν αιώνα, μπορεί σήμερα να δώσει νέους αγώνες για τους ανέργους, τους νέους με επισφαλή εργασία, τα δικαιώματα όλων των μειονοτήτων, για όσους νιώθουν να χάνουν τις μικρές αλλά πολύτιμες βεβαιότητες στις οποίες βάσιζαν την καθημερινότητά τους;
Δουλεύουν κι απλήρωτοι
Οι τυπογράφοι της εφημερίδας, παρά το ότι εδώ και τρεις μήνες δεν πληρώνονται, δήλωσαν πρόθυμοι να συνεχίσουν να εργάζονται μέχρι να βρεθεί μια ρεαλιστική λύση. Δεν λείπουν και γερουσιαστές, όπως ο Μάσιμο Μουκέτι, του Δημοκρατικού Κόμματος, οι οποίοι προτρέπουν τους δημοσιογράφους της εφημερίδας να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, δημιουργώντας έναν συνεταιρισμό, παρά τη φάση βαθιάς οικονομικής κρίσης της χώρας και του Τύπου ειδικότερα.
Παρατηρείται, τις τελευταίες ώρες μια ενδιαφέρουσα δυναμική, η οποία δείχνει ότι η λέξη «τέλος» πιθανότατα δεν έχει ακόμη γραφτεί. Ξέρουμε καλά ότι οι αγώνες, στην εποχή της κρίσης, δίνονται και τον Αύγουστο. Και η «L’ Unità» δεν θέλει να αποτελέσει εξαίρεση.
