Του Γιώργου Σταματόπουλου
Είναι καμιά δεκαριά (ωραίοι) τύποι που έχουν γεννηθεί στο χωριό Βασσαράς, στις πλαγιές του Πάρνωνα, αλλά τώρα είναι άλλος δώθε άλλος κείθε (Αθήνα – Αμερική – Βρυξέλλες – Καζακστάν – Αρμενία – Θεσσαλονίκη κ.α.). Καλοκαίρια και γιορτές που επιστρέφουν συναντιούνται με την ερημιά και τη θλίψη της επαρχίας. Λυπούνται αλλά και θυμώνουν μ' αυτή τη συνάντηση. Αποφάσισαν αίφνης πέρυσι να «βγάλουν» από τη μιζέρια και την αφάνεια το χωριό τους. «Εστησαν» ένα φεστιβάλ που το ονόμασαν Γη κι Ελευθερία στον Βασσαρά, κινούμενοι όχι από κόμπλεξ τι ή ματαιοδοξία τινά αλλά από την ίδια τη φιλοσοφία τους, βασισμένη στην αποκέντρωση, την αποανάπτυξη, την επανάκαμψη των γεωργικών καλλιεργιών, το επαναπλησίασμα των ανθρώπων και τη σύσφιγξη των κοινωνικών σχέσεων. Τρεις μέρες διαρκεί το φεστιβάλ. Πλημμυρίζει ο Πάρνωνας από ήχους, ζωγραφικούς πίνακες, προβολές ταινιών, γεύσεις, ομιλίες για τα δικαιώματα, τα συνεταιριστικά εγχειρήματα, τον αγώνα των καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών, για τον «Καλλικράτη» και τα αδιέξοδά του.
Ολα συμβαίνουν στους άνετους αύλειους χώρους του σχολείου, κατασκευασμένου από τον Τσίλερ τέλη του 19ου αιώνα. Αφθονος ο χώρος για ελεύθερο πάρκινγκ, με μικρά παιδιά να παίζουν με τα χώματα και να συμμετέχουν στο μαγείρεμα με τους γονείς τους. Παρέες απλώνονται στην αυλή· συζητούν, χειρονομούν, χαμογελούν, εξάπτονται ενίοτε, ειδικά ο Σοφοκλής, λάτρης της άμεσης δημοκρατίας, όταν του λέω τι έχει πει ο Whitehead, Αγγλος φιλόσοφος, για τον Πλάτωνα, που ο Σοφοκλής δεν «χωνεύει». Ολη η δυτική φιλοσοφία είναι μια υποσημείωση στη φιλοσοφία του Πλάτωνα. Δεν το δέχεται. Δεν πειράζει. Καλό είναι να κάνεις τον συνήγορο του διαβόλου κάπου κάπου…
Βόλτα στο χωριό. Πανέμορφο. Μεγάλοι πλακόστρωτοι δρόμοι· ρυμοτομημένο θαυμάσια. Με ενημερώνει ο Φιλ, Αγγλος που μένει μόνιμα στο χωριό τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Ολα τα χωριά τούτης της πλαγιάς ήσαν ανταρτοχώρια. Τα Τζίτζινα, 14 χιλιόμετρα απόσταση, ήταν το στρατηγείο του Δημοκρατικού Στρατού.
Οταν είχε τον πρώτο λόγο, το ΕΑΜ άνοιξε δρόμους στα «λημέρια» του. Οταν επικράτησαν οι Χίτες, άνοιξαν με τη σειρά τους δρόμους στα δικά τους. Ετσι το χωριό έγινε… πολύδρομο. Ολα τα χωριά πανέμορφα. Βέρια, Βρέσθενα, Βαμβακού, Καρυές… με νερά και πλατάνια. Μερικά έχουν εγκαταλειφθεί. Μην ξεχνάμε ότι σε τούτα τα μέρη ήταν η σκληρότερη μορφή του Εμφυλίου. Πολλοί κυνηγήθηκαν άγρια από το μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς. Πανέμορφα και τα σπίτια· πετρόκτιστα με δυο-τρεις ορόφους, με βεράντες, με αυλές. Ο κάμπος γεμάτος αγριόχορτα πλέον και δέντρα, γιατί έπαψαν οι καλλιέργειες. Μόνο κάτι λίγες ελιές προσέχουν σήμερα. Κρίμα, αλλά η Πολιτεία η ελληνική περί άλλα τυρβάζει, μια ζωή.
…Ενός λεπτού σιγή για τους δολοφονημένους αμάχους της Γάζας, για τα αθώα παιδιά που οι Ισραηλινοί σκοτώνουν την ώρα που αυτά προσπαθούν να κοιμηθούν…
Συμμετέχω στη συζήτηση για το τι μπορεί να γίνει «από τα κάτω», μια και η κρατική εξουσία, αλλά και τα πολιτικά κόμματα εν γένει έχουν άλλες προτεραιότητες, δεν ενδιαφέρονται για τις δυνάμεις που κρύβονται στις τοπικές κοινωνίες και, δυστυχώς, λόγω της αδιαφορίας όλων, παραμένουν εν υπνώσει (αγροτοκτηνοτροφία, εξαιρετικά όμορφο φυσικό περιβάλλον, εύκολη πρόσβαση στα αστικά κέντρα). Δεν λέω ότι οι συνεταιρισμοί είναι μια μακροχρόνια εναλλακτική οικονομική λύση, όμως αντιστέκονται, έστω αμυντικά, στη θηριωδία του καπιταλισμού. Και θα 'λεγα ότι αυτό είναι ένα μικρό θαύμα αν αναλογιστούμε τον ανθρωπολογικό τύπο που έχει γαλουχηθεί στον σκληρό ανταγωνισμό και στην ψευδαισθησιακή ελευθερία του καταναλωτισμού.
Αυτό προσπαθεί το φεστιβάλ του Βασσαρά: να μυηθούμε σε εθελοντικές αρχικά και στη συνέχεια καθαρά δημοκρατικές διαδικασίες.
Χρειάζεται μια μικρή προσοχή στην επιλογή των μουσικών σχημάτων, διότι είναι κάτι τύποι που το παίζουν σούπερ ντούπερ επαναστάτες και ζητάνε του κόσμου τα λεφτά για μια εμφάνισή τους. Καιρός να σταματήσουν όλα αυτά. Θα 'θελα του χρόνου να γίνει ένα αφιέρωμα στον Κούνδουρο ή στον Παζολίνι, λιγότερες συναυλίες και περισσότερες εκθέσεις και ομιλίες και… γευστικά εργαστήρια. Αν είμαστε υγιείς, θα τα ξαναπούμε του χρόνου.
