Της Ελλης Πάνου
Βοδινό, χοιρινό, αραποσίτι και σόγια από τη Βραζιλία. Κοτόπουλα από την Τουρκία. Σολομό από τη Χιλή. Και λοιπά αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα από Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Ταϊλάνδη, Κίνα αλλά και χώρες της Αφρικής.
Το Κρεμλίνο σχεδιάζει την επόμενη ημέρα της απαγόρευσης που επέβαλε σε εισαγωγές αυτών των προϊόντων -αλλά και επεξεργασμένων τροφίμων- από ΗΠΑ, Ε.Ε., Αυστραλία, Καναδά και Νορβηγία, στρέφεται σε άλλες αγορές, επιδιώκει να τονώσει όσο μπορεί την ντόπια παραγωγή και απειλεί να τιμωρήσει τη Δύση και σε άλλους τομείς, όπως η αεροναυπηγική, το αυτοκίνητο, τα ναυπηγεία. Ο πρωθυπουργός Μεντβιέντεφ ήδη επιβεβαίωσε ότι συζητήθηκε στο υπουργικό συμβούλιο το ενδεχόμενο να απαγορευτεί η διέλευση από τον ρωσικό εναέριο χώρο επιβατικών αεροσκαφών ευρωπαϊκών εταιρειών, αλλά και άλλα «προστατευτικά μέτρα» για τη ρωσική βιομηχανία, την ώρα που πολλοί στην Ευρώπη άρχισαν να έχουν δεύτερες σκέψεις, προκρίνοντας τον διάλογο. «Είναι προφανές ότι η απόφαση αυτή της Ρωσία θα έχει σοβαρές επιπτώσεις για εμάς» παραδέχθηκε ο Ιταλός υπουργός Γεωργίας και Δασών, δηλώνοντας σίγουρος ότι «υπάρχει πολιτική διέξοδος» στην κρίση. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι εξαγωγές τροφίμων και ποτών από την Ιταλία προς τη Ρωσία το 2013 έφτασαν τα 700 εκατομμύρια ευρώ και το πλήγμα θα είναι μεγάλο για τον μοναδικό τομέα της ιταλικής οικονομία που παρουσίασε κάποιους μικρούς ρυθμούς ανάπτυξης σε ένα περιβάλλον ύφεσης.
Από το Βερολίνο, οι Σοσιαλδημοκράτες, διά του αντικαγκελαρίου και υπουργού Οικονομίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ φαίνεται ότι έχουν δεύτερες σκέψεις. «Εάν αποτύχουμε να πείσουμε τη Ρωσία να αλλάξει στάση, θα πληρώσουμε υψηλότερο τίμημα από το πολιτικό, πολιτιστικό και οικονομικό κόστος των κυρώσεων» είπε και τάχθηκε κατά πιθανών αντίστοιχων μέτρων στον ενεργειακό τομέα. Αυτό άλλωστε καίει κυρίως το Βερολίνο τώρα, δεδομένου ότι οι απαγορεύσεις που επέβαλε το Κρεμλίνο στα τρόφιμα αφορούν μόνο το 3,3% των αγροτικών εξαγωγών της χώρας. Ωστόσο, για άλλους συμπατριώτες του το πρόβλημα χρήζει άμεσης λύσης.
«Η Ρωσία και η Ε.Ε. πρέπει να βγουν από τον φαύλο κύκλο των κυρώσεων και των αντιποίνων και να ξανακαθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων» προειδοποίησε και ο Γερμανός Εκχαρντ Κόρντες, επικεφαλής της Επιτροπής Οικονομικών Σχέσεων με την Ανατολική Ευρώπη, που εκπροσωπεί περίπου 6.000 γερμανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη Ρωσία. Σε διαφορετική περίπτωση, είπε, «υπάρχει κίνδυνος να επικρατήσει αβεβαιότητα μεταξύ των επενδυτών μακροπρόθεσμα… και ζημιά στο επιχειρηματικό κλίμα στην Ευρώπη». Η Σουηδία, τέλος, ένα από τα «γεράκια» στην αντιπαράθεση Ρωσίας – Ε.Ε., εξέφρασε «βαθιά ανησυχία». Οπως παραδέχθηκε ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Καρλ Μπιλτ, «αυτή είναι η πλέον ανησυχητική κατάσταση στην πολιτική για την ασφάλεια της Ευρώπης» που ο ίδιος έχει αντιμετωπίσει τα τελευταία χρόνια. Με την Κομισιόν να σκέφτεται να διαθέσει αποζημιώσεις μόνο 400 εκατομμυρίων ευρώ και να προγραμματίζει σύσκεψη ειδικών για να εξετάσουν ανά τομέα τις επιπτώσεις στις 14 Αυγούστου, η Γαλλίδα υπουργός Γεωργίας άρχισε «συμβουλευτικές επαφές» με Γερμανούς και Πολωνούς για να βρεθεί «κοινή θέση» απέναντι στις ρωσικές κυρώσεις, κάνοντας έκκληση στις Βρυξέλλες να κάνουν επιτέλους μια αποτίμηση των ζημιών. Εχοντας βάλει, όπως φάνηκε, το κάρο μπροστά από το άλογο, οι Ευρωπαίοι έδειξαν αδικαιολόγητα να αιφνιδιάζονται από τα αντίμετρα του Κρεμλίνου κι άρχισαν με καθυστέρηση να καταγράφουν τις ζημιές τους.
Οι Φινλανδοί, για παράδειγμα, γράφει το Bloomberg, βρίσκονται σε κατάσταση σοκ, με τις μεγαλύτερες εξαγωγικές εταιρείες της χώρας να καταστρώνουν σχέδια επιβίωσής τους. Καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν εξαρτάται τόσο πολύ από το εμπόριό της και τον τουρισμό της με τη Ρωσία, όσο η Φινλανδία, που προσπαθώντας να βγει από τη δεύτερη ύφεση των τελευταίων έξι ετών και να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη ανεργία, λέγεται ότι ετοιμάζεται να στείλει τον λογαριασμό στην Κομισιόν. «Εάν μια συγκεκριμένη χώρα πλήττεται ιδιαίτερα» είπε η υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Λενίτα Τοϊβάκα, «πρέπει να το εξετάσουμε προσεκτικά. Οι κυρώσεις θα πρέπει να έχουν τις ίδιες επιπτώσεις σε όλες τις χώρες-μέλη».
Αρχισε λοιπόν, η γκρίνια. Και δεν τελειώνει με τη Φινλανδία. Μεγάλες ζημιές αναμένεται να καταγράψουν κι άλλες χώρες, όπως η Νορβηγία με το εμπόριο σολομού ή η Πολωνία με τα οπωροκηπευτικά της και τα τυποποιημένα τρόφιμα και η Τσεχία, που επίσης ζήτησε έκτακτη σύνοδο των υπουργών Γεωργίας για συντονισμό κινήσεων.
Η Ουκρανία, από την άλλη πλευρά, που έχει βάλει στόχο να κατατροπώσει τους αυτονομιστές έως τις 22 Αυγούστου, προκειμένου να κάνει στρατιωτική παρέλαση στο Κίεβο στις 24 του μηνός για την εθνική γιορτή της Ανεξαρτησίας, καταστρώνει τις δικές της κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Στα σκαριά είναι μια λίστα με 172 πρόσωπα και 65 εταιρείες, καθώς και κατάλογος με 26 διαφορετικού τύπου κυρώσεις, μεταξύ αυτών η διέλευση τράνζιτ από το ουκρανικό έδαφος αεροσκαφών και φυσικού αερίου.
