Του Τζώρτζη Ρούσσου

Ως άλλη μια προσπάθεια παραπλάνησης από την πλευρά του υπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης λογίζεται η πρώτη δημοσιοποίηση της τριμηνιαίας έκθεσης του ΚΕΑΟ (Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών), που δείχνει ότι έχουν μεταφερθεί ληξιπρόθεσμες οφειλές των ασφαλιστικών ταμείων συνολικού ύψους 10,4 δισ. ευρώ. Με τον τρόπο αυτό, ο κ. Βρούτσης κρύβει κάτω από το χαλί το ένα τρίτο των ληξιπρόθεσμων οφειλών, αφού είναι γνωστό ότι στο ασφαλιστικό σύστημα οφείλονται πάνω από 15 δισεκατομμύρια ευρώ.

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι οφειλές μόνο στο ΙΚΑ ξεπερνούν τα 8,5 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ σ’ αυτές θα πρέπει να προστεθούν 7,4 δισεκατομμύρια ευρώ που χρωστούν ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ. Ετσι, μόνο σε αυτά τα Ταμεία οφείλονται 15,9 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ θα πρέπει να προστεθούν σε αυτό το άθροισμα όσα οφείλονται στον ΟΓΑ, στο ΕΤΑΑ, στο ΕΤΑΠ-ΜΜΕ και στα υπόλοιπα Ταμεία που συγκροτούν το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Ο λόγος, βέβαια, του «κρυψίματος» των οφειλών προφανής: Ετσι μπορεί να περάσει στην τρόικα ότι όλα πάνε καλά στο ασφαλιστικό σύστημα…

Σε αυτή την πρώτη, λοιπόν, έκθεση του ΚΕΑΟ ξεχωρίζουν τα εξής στοιχεία:

*Μέχρι τις 31/7/2014 είχαν ενταχθεί στο ΚΕΑΟ συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 10.472.769.238,72 ευρώ από συνολικά 213.234 οφειλέτες.

*Από το τρέχον υπόλοιπο των οφειλών, από την ημερομηνία ένταξής τους μέχρι και τις 4/8/2014, το 17% δημιουργήθηκε από υπόχρεους που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2009 και μετά, ενώ το 83% δημιουργήθηκε από υπόχρεους που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2009 και παλαιότερα.

*Το συνολικό ποσό οφειλής, που έχει υπαχθεί σε ρύθμιση το πρώτο αυτό διάστημα, αντιστοιχεί σε 586.613.274,65 ευρώ και αφορά 16.084 αποφάσεις.

Στο ΚΕΑΟ έχει δημιουργηθεί Ενιαίο Ηλεκτρονικό Μητρώο Οφειλετών, στο οποίο εντάσσονται σταδιακά από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης (ΙΚΑ–ΕΤΑΜ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ) οι οφειλές άνω των 5.000 ευρώ των εργοδοτών ή ασφαλισμένων που δεν εξόφλησαν, δεν ρύθμισαν την οφειλή ή απώλεσαν τη ρύθμιση στον φορέα τους. Το ΚΕΑΟ διαχειρίζεται τις οφειλές όπως αυτές διαμορφώνονται και αποστέλλονται από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίοι φέρουν και την ευθύνη του προσδιορισμού του ύψους και του είδους των οφειλών.

Πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΑΟ, υπάρχει συγκέντρωση πλήθους οφειλετών στις χαμηλότερες κλίμακες οφειλών, με 139.359 από αυτούς (65,9% των οφειλετών) να χρωστούν έως 20.000 ευρώ ο καθένας. Αντίστοιχα μεγάλο μέρος του υπολοίπου οφειλής αφορά λίγους μεγαλοοφειλέτες (833 υπόχρεοι συγκεντρώνουν το 26,46% του υπόλοιπου οφειλών).

Τρεις «κλασικές» μέθοδοι εισφοροαποφυγής

Μέσα από τις αναλύσεις των δεδομένων προκύπτει ότι με τις εφαρμοζόμενες από τις επιχειρήσεις μεθόδους εισφοροαποφυγής το σύστημα έχει χάσει 50 εκατ. ευρώ. Οι επιχειρήσεις που εντοπίστηκαν δραστηριοποιούνται σε τομείς εστίασης, καθαρισμού, αμμοβολισμού μετάλλων/καθαρισμού πλοίων και παροχής τηλεφωνικών υπηρεσιών. Χαρακτηριστικές μέθοδοι εισφοροαποφυγής που εντοπίστηκαν είναι:

1  Η δημιουργία εικονικών θυγατρικών επιχειρήσεων (χωρίς να προκύπτει εμφανώς ότι είναι συνυπεύθυνες) με σκοπό:

- να μεταφέρουν το προσωπικό μεταξύ των επιχειρήσεων,

- να μεταφέρουν τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις σε επιχειρήσεις χωρίς περιουσία,

- να ασφαλιστούν εικονικά τα μέλη διοίκησης ή πρόσωπα της οικογενείας τους ή του περιβάλλοντός τους.

2  Ο ορισμός ως υπεύθυνων των επιχειρήσεων (διευθύνοντες σύμβουλοι, διαχειριστές κ.λπ.):

- «αχυρανθρώπων» χωρίς οικονομική επιφάνεια ή προηγούμενη επιχειρηματική δραστηριότητα,

- ατόμων προχωρημένης ηλικίας (ακόμη και πάνω από 90 ετών), τα οποία συνήθως δεν έχουν περιουσιακά στοιχεία και μπορεί να παίρνουν και ΕΚΑΣ,

- αλλοδαπών φυσικών ή νομικών προσώπων που δεν είναι εύκολος ο εντοπισμός τους.

3  Η συστηματική και διαχρονική αποφυγή καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, όχι λόγω αδυναμίας που οφείλεται στην οικονομική κρίση, αλλά σε εσκεμμένη εκμετάλλευση των αδυναμιών του συστήματος.