Της Πέπης Ρηγοπούλου
Τώρα που έχει καταλαγιάσει ο ορυμαγδός του Μουντιάλ και οι συγκινήσεις είναι πλέον περασμένες, μπορώ να αποκαλύψω το ένοχο μυστικό μου: κάτι μου άρεσε σε αυτό το Μουντιάλ. Για την ακρίβεια ένα αναρχοαυτόνομο ή απλώς πολυκεντρικό στοιχείο του: κάποιοι μικροί που τολμούσαν να κοιτάξουν στα μάτια τους μεγάλους, κάποιοι κολοσσοί που κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι. Οχι ο διπολικός κόσμος των βιντεογκέιμς όπου μπορείς να πατήσεις ένα κουμπί και να κάνεις ντιλίτ τον κακό, αλλά ο κόσμος της ανθρώπινης απροσδιοριστίας. Αυτός που θέλει όποιος αγαπά την ελευθερία και την όντως δημοκρατία. (Και πού ξέρεις πώς θα αντιδρούσαν τα φαντ, αν η Αργεντινή έπαιρνε το Κύπελλο!)
Από το ποδόσφαιρο στη διεθνή πολιτική πραγματικότητα ωστόσο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Είναι γεγονός ότι ο κόσμος μας δεν είναι πια, μετά το τέλος της Σοβιετικής Ενωσης που μάταια ελπίσαμε ότι θα είναι και το τέλος του ψυχρού πολέμου, διπολικός. Εγινε πολυκεντρικός. Και η, μέχρι πριν από λίγο δημοφιλής και πολυδιαφημισμένη στα μεγάλα κέντρα της Δύσης, πολυπολιτισμικότητα δεν είναι παρά μια λάιτ εκδοχή και ένα μάταιο ξόρκι για να απαντηθούν τα ερωτήματα που γεννά αυτός ο νέος πολυδιασπασμένος κόσμος. Ο εφιάλτης των Δίδυμων Πύργων και της Αλ Κάιντα, η φρίκη των συγκρούσεων του 21ου αιώνα, από το Αφγανιστάν μέχρι την Παλαιστίνη, τη Λιβύη, το Ιράκ, τη Συρία, την Ουκρανία, έσβησε την αισιοδοξία ότι θα εξημέρωναν και θα ενέτασσαν το διαφορετικό στους σχεδιασμούς τους. Γιατί το διαφορετικό πρέπει να το γνωρίσεις σε πραγματικό χώρο και χρόνο και όχι εκ του ασφαλούς, σε ασκήσεις προσομοίωσης.
Ας μετρήσουμε ποια είναι τα κέντρα αυτού του κόσμου του 21ου αιώνα: Δυτικός κόσμος με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να έχουν άλλοτε συναφή και άλλοτε συγκρουόμενα συμφέροντα, Ρωσία, Κίνα, Ινδία, Νότια Αμερική, μουσουλμανικός κόσμος τού ενάμισι διασεκατομμυρίου με τις εσωτερικές διαιρέσεις του και, σε μικρότερη κλίμακα, Ισραήλ, Τουρκία, αναδυόμενο Κουρδιστάν και άλλοι περιφερειακοί παράγοντες. Για να μη μιλήσουμε για το αίνιγμα της αφρικανικής ηπείρου. Ενας κόσμος που οδεύει από τη μεγάλη στη μεγαλύτερη αγριότητα. Ενας κόσμος που όλο και πιο δύσκολα μπορεί να ενταχθεί σε ένα ενιαίο κυριαρχικό σχέδιο. Εκτός και αν…
Εκτός και αν όλη αυτή η φρίκη που σήμερα εκφράζουν, ανάμεσα στα άλλα, οι βομβαρδισμοί αμάχων στη Γάζα και τα εγκλήματα του ΙΚΙΛ, που είναι σύμμαχος της Δύσης στη Συρία και ατιμώρητος «εχθρός» της στο Ιράκ, η φρίκη των αθρόων εκτελέσεων χιλιάδων αιχμαλώτων και της απειλής κλειτοριδεκτομής τεσσάρων εκατομμυρίων γυναικών του Ιράκ δεν είναι απόλυτα αποσπασματικά φαινόμενα. Στη Μέση Ανατολή και αλλού οι δυτικές επεμβάσεις, είτε άμεσες είτε δι’ αντιπροσώπου, ενάντια στον φονταμενταλισμό καταλήγουν μόνιμα να τον ενισχύουν. Να πρόκειται για δραματική έλλειψη σοβαρής στρατηγικής ή αντιθέτως για τους δηλητηριώδεις καρπούς μιας μακιαβελικής πολιτικής; Πολιτικής που αποσκοπεί τελικά να σπρώξει τη φρίκη, η οποία αναπτύσσεται καταχρώμενη το όνομα του Ισλάμ, προς τα σύνορα των ανταγωνιστών: της Κίνας, της Ρωσίας, της Ινδίας και ίσως της ίδιας της Ευρώπης;
Μπορεί να υπάρχει ένα τέτοιο καταχθόνιο και ταυτοχρόνως βλακώδες αμερικανικό σχέδιο; Καταχθόνιο διότι θα βασίζεται σε μια όλο και πιο μεγάλη υποβάθμιση του ανθρώπινου πολιτισμού ή πιο απλά της ίδιας της ζωής στον πλανήτη; Και βλακώδες διότι στη δίνη του θα παρασύρει και τους εμπνευστές του; Στην αμερικανική πολιτική εναπόκειται να διαψεύσει τέτοιες υποψίες. Και σε μας τους άλλους, που νιώθουμε πως οι ισχυροί του κόσμου μάς βλέπουν σαν πρώτη ύλη των παρανοϊκών σχεδιασμών τους, να μπορέσουμε να συντονίσουμε την αντίστασή μας, σε μια υπόθεση που αφορά την ίδια την επιβίωσή μας.
