Ελλάδα, Πολωνία, Σλοβακία και Ουγγαρία πλήττονται περισσότερο από τις κυρώσεις που επέβαλε η Ε.Ε. εναντίον της Ρωσίας, οι Βρυξέλλες δεν βιάζονται να χορηγήσουν αποζημιώσεις και αρκετοί υπουργοί Εξωτερικών και ηγέτες κρατών-μελών εκφράζουν σκεπτικισμό για την αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης πολιτικής

Του Τάσου Τσακίρογλου

EUROKINISSI

Ανοιχτό άφησαν οι Βρυξέλλες, την Παρασκευή, το ενδεχόμενο επιβολής σκληρότερων κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας με αφορμή την Ουκρανία, χωρίς να λείπουν, όμως, οι φωνές και αρκετών ηγετών οι οποίοι εκφράζουν σκεπτικισμό για την αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης πολιτικής.

Από την πλευρά της η Αθήνα εξακολουθεί να εναποθέτει στην Ε.Ε. όλες τις ελπίδες της για αποζημιώσεις στους αγρότες που πλήττονται από το ρωσικό εμπάργκο στα αγροδιατροφικά προϊόντα, την ώρα που ο συντηρητικός υπουργός Γεωργίας της Γερμανίας, Κρίστιαν Σμιτ, χαρακτήριζε πρόωρο το ζήτημα των αποζημιώσεων των παραγωγών -χωρίς ωστόσο να αποκλείει βοήθεια κατά περίπτωση σε επείγουσες καταστάσεις- και έκανε λόγο για «μάλλον μηδαμινές συνέπειες» στην ευρωπαϊκή αγορά.

Οι υπουργοί Εξωτερικών της Σουηδίας και της Λετονίας δήλωσαν ότι η Ε.Ε θα μπορούσε να επιβάλει περαιτέρω κυρώσεις σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης στην Ουκρανία ή ρωσικής εισβολής. Ωστόσο, στον αντίποδα, εκφράστηκαν φόβοι ότι τα ρωσικά αντίποινα θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε., αλλά και ότι θα υπονόμευαν τις προοπτικές ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας, τάση στην οποία συνηγορούν και τα στοιχεία για το δεύτερο τέταρτο του έτους στην ευρωζώνη.

Ο Ούγγρος ακροδεξιός πρωθυπουργός, Βικτόρ Ορμπάν, δήλωσε ότι η επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία «μοιάζει με το να πυροβολεί κάποιος το ίδιο του το πόδι» και ζήτησε αναθεώρηση αυτής της πολιτικής αλλά και αποζημίωση των αγροτών σε Πολωνία, Σλοβακία, Ουγγαρία και Ελλάδα, χώρες που πλήττονται περισσότερο.

«Ανευ νοήματος»

Στο ίδιο κλίμα, ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίκο χαρακτήρισε τις κυρώσεις «άνευ νοήματος» χειρονομία και είπε ότι η κρίση πρέπει να λυθεί με άλλα μέσα, ενώ ο Φινλανδός πρόεδρος Σαούλι Νίινιστ ξεκαθάρισε ότι η χώρα του δεν προτίθεται να συμμετάσχει σε επιβολή νέων κυρώσεων. Σε πιο σκληρή γραμμή ο Λιθουανός πρωθυπουργός Λίνας Λινκεβίσιους, απαντώντας στον Ορμπαν, τόνισε ότι είναι καλύτερο να πυροβολείς το πόδι σου παρά να αφήνεις να σε πυροβολήσουν στο κεφάλι.

«Πρέπει να βρεθεί μία λύση που θα επιτρέψει, στην πραγματικότητα, την αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας της διεθνούς αγοράς», δήλωσε από τις Βρυξέλλες ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος υπογράμμισε την «προσεκτική στάση» που τηρεί η Αθήνα στο θέμα των κυρώσεων, αλλά παράλληλα τόνισε πως υπάρχει βλάβη για τους Ελληνες παραγωγούς, η οποία πρέπει να καλυφθεί «μέσα από τους ευρωπαϊκούς κοινοτικούς μηχανισμούς και με εθνικά συμπληρώματα μετά από κοινοτική άδεια».

Παράλληλα, ο κ. Βενιζέλος σημείωσε την ετοιμότητα της Ελλάδας να συμβάλει, ως ορθόδοξη χώρα, στην επίλυση της κρίσης μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας. Συνέδεσε την αποκλιμάκωση της κρίσης με τις «παράπλευρες απώλειες» που έχει υποστεί η Ε.Ε. λόγω του εμπάργκο που επέβαλε η Μόσχα, ως αντίποινα στις κυρώσεις «τρίτου βαθμού» που επέβαλαν οι Βρυξέλλες.

Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Εξωτερικών, Δημήτρης Κούρκουλας, υπεραμύνθηκε της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και επιτέθηκε στην αντιπολίτευση.

«Οι ελληνορωσικές σχέσεις έχουν βαθιές ρίζες και δεν εξαντλούνται στην οικονομική συνεργασία. Αλλά χρειάζονται βέβαια και τον κατάλληλο διεθνή περίγυρο για να ανθήσουν. Τέτοιοι διπλωματικοί χειρισμοί δεν ικανοποίησαν ίσως τις φαντασιώσεις όσων αντιλαμβάνονται τις διεθνείς σχέσεις με αταβιστικά αντανακλαστικά της εποχής της Κομιντέρν. Και είναι δυστυχώς αρκετοί. Και δεξιά και αριστερά…».

Εν μέσω αυτών των προβληματισμών, «οι μηχανισμοί της αγοράς», με την έμμεση ενθάρρυνση της Ε.Ε., επεξεργάζονται τρόπους παράκαμψης του ρωσικού εμπάργκο, το οποίο, επισήμως, αφορά την «Ε.Ε. και τη Νορβηγία».

Με το όπλο παρά πόδα

Τα νησιά Φερόες, η Ελβετία, η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Γριλανδία ενδέχεται να παίξουν τον ρόλο του ενδιάμεσου για την εξαγωγή απαγορευμένων ευρωπαϊκών προϊόντων στη Ρωσία. «Αυτό είναι απολύτως νόμιμο, δεν υπάρχει τίποτα το παράξενο» δήλωσε ο πρώην επίτροπος Γεωργίας της Ε.Ε., Φραντς Φίσλερ, προσθέτοντας: «Οποιαδήποτε εταιρεία, ας πούμε, στην Ελβετία ή στα Βαλκάνια, είναι ελεύθερη να αγοράσει προϊόντα από την Αυστρία και στη συνέχεια να τα εξαγάγει στη Ρωσία.

Ετσι, το πρόβλημα περιορίζεται σημαντικά». Ωστόσο, οι ρωσικές αρχές βρίσκονται με το όπλο παρά πόδα, εξετάζοντας όλα τα ενδεχόμενα, ενώ βρίσκονται σ' επαφή και με το Καζακστάν και τη Λευκορωσία, προκειμένου να μη λειτουργήσουν ως «τράνζιτ» ευρωπαϊκών προϊόντων.

Ο ρωσικός αγροδιατροφικός τομέας δεν μπορεί να ικανοποιήσει πάνω από το 60% των αναγκών της Ρωσίας για τέτοια προϊόντα και «δεν μπορεί να καταφέρει να αναπληρώσει τη διαφορά», επισήμανε ο υπουργός Γεωργίας σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Frankfurter Allgemeine Zeitung». Ο συντηρητικός υπουργός Γεωργίας της κυβέρνησης υπό την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ επέμεινε ότι το ρωσικό εμπάργκο δεν θα έχει παρά μόνο «μάλλον μηδαμινές επιπτώσεις» στον ευρωπαϊκό αγροδιατροφικό κλάδο. Οι υπουργοί Γεωργίας της Ε.Ε. αναμένεται να συζητήσουν σχετικά με το ζήτημα αυτό στο προσεχές Συμβούλιό τους τον Σεπτέμβριο.

Σε δηλώσεις του, ο γραμματέας της ΔΗΜΑΡ, Θ. Θεοχαρόπουλος, τόνισε: «Η κυβέρνηση, μέσω του υπουργείου Εξωτερικών, δηλώνει ότι θα σταθεί δίπλα στους παραγωγούς για να καλυφθεί η ζημιά που έχουν υποστεί. Ομως, ενώ έχουν περάσει 10 ημέρες από το ρωσικό εμπάργκο και τα θέματα είναι επείγοντα, δεν έχει γίνει ακόμη σύγκληση του αρμοδίου Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε.