Της Πέπης Ρηγοπούλου
Τα αποτελέσματα των πρόσφατων ευρωεκλογών -θετικά αλλά όχι και τέτοια που να δικαιολογούν εφησυχασμό- έθεσαν την ελληνική Αριστερά μπροστά σε ένα πρόβλημα: να ανοιχτεί στο επίπεδο της σκέψης, της ρητορικής και των πρωτοβουλιών πέρα από τον εαυτό της. Αυτό που είχε κάνει ώς τότε ήταν κατά κύριο λόγο να καταγγέλλει τα σφάλματα, τις ανακολουθίες της καταστροφικής πολιτικής του αντιπάλου. Εύκολη και αποδοτική τακτική, που την έκανε ακόμα πιο εύκολη ένας αντίπαλος φτωχός σε ιδέες και ανθρώπους, παγιδευμένος σε επαγγελίες καταδικασμένες να αποδειχθούν ψέματα από τη μια μέρα στην άλλη. Τακτική ωστόσο που μαζί με την αποδοτικότητα έδειξε και τα όριά της.
Η εύκολη συμβουλή μέσα στις συνθήκες αυτές είναι η Αριστερά να γίνει πιο «ανοιχτή» και πιο «ρεαλιστική» σε ό,τι αφορά τις κινήσεις της στον εσωτερικό και στον διεθνή χώρο. Σωστή, αν σκεφτούμε ότι ο Ελληνας πολίτης, σε μια κατάσταση όπου παίζεται η ίδια η ζωή του, δεν μπορεί να επενδύσει μόνο σε γενικές ιδέες, αλλά έχει ανάγκη από όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένες λύσεις για τη δραματική κατάσταση που ζούμε. Και επίσης, αν κατανοήσουμε ότι οι διεθνείς εξελίξεις σε έναν μόνο βαθμό καθορίζονται από τα δίκαια των λαών και των ατόμων και δυστυχώς σε πάρα πολύ μεγάλο από τα συμφέροντα και κάποτε από τη φονική και αυτοκτονική παράνοια των κάθε λογής φανατικών, που μπορεί και να μη φορούν πάντοτε τουρμπάνι, αλλά να κρύβονται πίσω από το προσωπείο του πολιτισμού, της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.λπ.
Η άποψη ωστόσο να γίνει η Αριστερά ή, αν προτιμάτε, η διευρυμένη αριστερή δημοκρατική παράταξη που διεκδικεί να βγάλει τη χώρα από το καταστροφικό αδιέξοδο «πιο ανοιχτή και ρεαλιστική» δεν λέει πολλά από μόνη της. Υπάρχει ρεαλισμός και ρεαλισμός. «Πολιτικός ρεαλισμός» ονομάζεται και η κρατούσα αμερικανική θεωρία στο πεδίο των Διεθνών Σχέσεων, θεωρία που, πριμοδοτώντας τον ευνοϊκό για τον επιτιθέμενο συσχετισμό βίας και την ωμή εξυπηρέτηση των συμφερόντων, έχει οδηγήσει την υπερδύναμη στα… κατορθώματα του Αφγανιστάν, της Συρίας, του Ιράκ και, από ό,τι πολλά δείχνουν, της Ουκρανίας. Σε πρωτοβουλίες δηλαδή που στο όνομα του υποτιθέμενου ρεαλισμού έχουν ανοίξει τον δρόμο σε έναν «υπερρεαλιστικό» εφιάλτη, ο οποίος, έχοντας καταργήσει τη δυνατότητα αποτελεσματικών σχεδιασμών και λύσεων, έχει ανοίξει τον δρόμο σε μια γενικευμένη φρίκη που μοιραία απειλεί θύματα και θύτες.
Μέρος της ρεαλιστικής στροφής που πρέπει να κάνει η ελληνική Αριστερά είναι να επανεξετάσει τις κρατούσες ιδέες και συμπεριφορές της, που πολλές φορές τις αναπαράγει με έναν ψυχαναγκαστικό αυτοματισμό περίπου ως στερεότυπα. Αυτό όμως δεν σημαίνει να παραιτηθεί από τις ιδέες και τις αξίες. Σημαίνει να ανοιχτεί σε έναν ουσιαστικό διάλογο με τις ιδέες και τις αξίες των άλλων που την ενδιαφέρουν ως εσωτερικοί και εξωτερικοί σύμμαχοι. Να εμπλουτιστεί αφομοιώνοντας δημιουργικά τις ιδέες, τις δημιουργίες, τις συμπεριφορές, τα επιτεύγματα ανθρώπων που μέχρι χθες βρίσκονταν έξω από τον ορίζοντά της και που ορθώς την ενδιαφέρουν. Αν το κάνει, χωρίς να φοβάται τη διαφορά ή και αυτήν ακόμα την έντιμη επί μέρους διαφωνία, θα δικαιωθεί και θα προσφέρει. Αν, αντίθετα, αδιαφορήσει για την ανθρώπινη ουσία και ικανοποιηθεί με ξεπερασμένα τακτικίστικα μέτωπα κάθε λογής και επιπέδου, γρήγορα θα ανακαλύψει ότι και οι ιδέες, οι αξίες, οι δοξασίες και οι συμπεριφορές «κόκαλα δεν έχουν και κόκαλα τσακίζουν».
