Του Δημήτρη Κανελλόπουλου
Τους πήρε χαμπάρι και η EBU, η Ευρωπαϊκή Ενωση Ραδιοτηλεόρασης. Εστειλε δε επιστολή στον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, δηλώνοντας την αγωνία και την ανησυχία της για την «ανεξαρτησία, την ελευθερία και τον πλουραλισμό της ΝΕΡΙΤ». Μια ανεξαρτησία κι ένας πλουραλισμός που υπήρχαν μόνο στα χαρτιά βέβαια. Ολοι γνωρίζουμε στην ουσία πως μόνο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα δεν διαθέτουμε· αν τον λέγαμε κυβερνητικό θα ήμασταν πολύ πιο ακριβείς. «Είμαστε έκπληκτοι και απογοητευμένοι γιατί αυτές οι διατάξεις περί ανεξάρτητου φορέα της ΝΕΡΙΤ άλλαξαν σχεδόν εν μια νυκτί», γράφει η EBU στην επιστολή της, «χωρίς την κατάλληλη κοινωνική διαβούλευση και συζήτηση και μη λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές που αφορούν τα νομικά εχέγγυα για την εξασφάλιση μιας ανεξάρτητης και πολυφωνικής σύνθεσης των εποπτικών οργάνων ενός δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα».
Το χρονικό του «λουκέτου»
Να σας θυμίσουμε εν τάχει τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στις αρχές Αυγούστου, αυτά που προκάλεσαν την αντίδραση της EBU για όσες «διατάξεις περί ανεξάρτητου φορέα της ΝΕΡΙΤ άλλαξαν σχεδόν εν μια νυκτί».
Με αιφνιδιαστική τροπολογία, που κατατέθηκε από την κυβέρνηση στη Βουλή την Παρασκευή το βράδυ της 1ης Αυγούστου (ψηφίστηκε στις 5 του μήνα, ύστερα από δύο συνεδριάσεις), άλλαξε ο τρόπος ορισμού του Εποπτικού και Διοικητικού Συμβουλίου της ΝΕΡΙΤ, καθώς και του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας. Οι αντικειμενικές διαδικασίες που προέβλεπε ο νόμος καταργήθηκαν ως «χρονοβόρες, πολύπλοκες και δυσχερώς υλοποιήσιμες»! Αντικαταστάθηκαν δε από άλλες και οι υπουργοί νομοθέτησαν τη «θέσπιση απλούστερων και συντομότερων χρονικά διαδικασιών». Αυτές τις διαδικασίες αμφισβητεί ευθέως η EBU. Οχι τίποτε άλλο, αλλά πετούν στα σκουπίδια και τις προσπάθειες του τότε υφυπουργού για τη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση, Παντελή Καψή (να του το αναγνωρίσουμε), που διακήρυττε πως «στόχος της κυβέρνησης είναι η δημιουργία ενός ισχυρού ραδιοτηλεοπτικού φορέα που θα στηρίζεται στην ανεξαρτησία από πολιτικές παρεμβάσεις». Ο αποτυχών υποψήφιος ευρωβουλευτής κ. Καψής δεν βρίσκεται πια στο πόστο του, η κυβέρνηση παραμένει ωστόσο η ίδια. Και χειρότερη θα λέγαμε.
«Οπως γνωρίζετε, το περσινό λουκέτο στην ΕΡΤ δημιούργησε ανησυχίες τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως για τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα, αλλά και την ελευθερία και τον πλουραλισμό στην ελληνική ραδιοτηλεόραση» επισημαίνει στην επιστολή της η EBU. «Οι επικρίσεις μετριάστηκαν με την άμεση ίδρυση ενός άλλου φορέα και την υπόσχεση ότι αυτός θα σταθεί μακριά από πολιτικές παρεμβάσεις. Για την ακρίβεια, ο περσινός νόμος 4173/2013 της ΝΕΡΙΤ παρουσίαζε μία σειρά από σημαντικές εγγυήσεις για την προστασία του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα από αδικαιολόγητες πολιτικές παρεμβάσεις, και οι κανόνες του διορισμού του εποπτικού συμβουλίου ήταν ένα σημείο-κλειδί σε αυτό».
Ο πρόεδρος Ζαν-Πολ Φιλιπό και η γενική διευθύντρια της EBU Ινγκριντ Nτελτένρ κοινοποιούν τη διαμαρτυρία τους στον πρόεδρο της Βουλής Ευάγγελο Μεϊμαράκη και στην κυβερνητική εκπρόσωπο Σοφία Βούλτεψη. Κατανοούν, λένε, πως «η προηγούμενη διαδικασία διορισμού ήταν περίπλοκη και χρονοβόρα», αλλά σημειώνουν πως η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ με την οποία νομιμοποιήθηκε το λουκέτο στην ΕΡΤ βασίστηκε στις συγκεκριμένες ασφαλιστικές δικλίδες. Και τους κατακρίνουν, όσο πιο ευγενικά μπορούν είναι η αλήθεια: «Νιώθουμε ότι η καινούργια διαδικασία στερείται νομιμότητας ως προς τον πλουραλισμό και την ανεξαρτησία, από τότε που η σύνθεση του εποπτικού συμβουλίου, καθορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο, και με μια απλή απόφαση πλειοψηφίας, βασιζόμενη σε μια (μη δεσμευτική) πρόταση από τον αρμόδιο υπουργό για τα θέματα Τύπου».
Κρίσιμο σταυροδρόμι
Η EBU θεωρεί πως πλέον η ΝΕΡΙΤ είναι σε κρίσιμο σημείο, βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. «Ο ένας δρόμος οδηγεί στην εκπλήρωση των βασικών αρχών -με τον διορισμό ενός ανεξάρτητου εποπτικού συμβουλίου- για να είναι όντως η διοίκηση της ΝΕΡΙΤ ανεξάρτητη. Αν ακολουθηθεί ο άλλος δρόμος, απλώς θα επιβεβαιωθούν οι κριτικές για τη δομή της ΝΕΡΙΤ, οι οποίες μπορεί να είναι ήδη αρνητικές και οι οποίες μεταφράζουν τις αλλαγές της περασμένης εβδομάδας σαν ένα πισωγύρισμα στο παλιό καθεστώς, των πολιτικών παρεμβάσεων. Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι αυτή είναι μια κρίσιμη στιγμή, η οποία -αν δεν ακολουθείται ο σωστός δρόμος- μπορεί να αναιρέσει τον δημόσιο χαρακτήρα της ΝΕΡΙΤ και να επιβεβαιώσει όλους όσοι φοβούνται ότι η ΝΕΡΙΤ βρίσκεται πάλι υπό πολιτική επιρροή».
Να δούμε τι πρόκειται να συμβεί κατά τη διάρκεια της προγραμματισμένης επίσκεψης του κλιμακίου της EBU στην Αθήνα, στις 26 και 27 Σεπτεμβρίου. Ποιες αποφάσεις θα ληφθούν;
