Του Δημήτρη Τερζή

Ανοιχτό σε δημόσια διαβούλευση έως και τις 8 Σεπτεμβρίου είναι εδώ και μερικές μέρες το σχέδιο του προεδρικού διατάγματος που περιλαμβάνει τον χαρακτηρισμό των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών του Κυπαρισσιακού Κόλπου, από το Κατάκολο έως το Καλό Νερό. Υπενθυμίζεται πως η συγκεκριμένη περιοχή, και ειδικά στο κομμάτι που ανήκει στη Μεσσηνία, είναι χαρακτηρισμένο ως περιοχή Natura και αποτελεί το μεγαλύτερο καταφύγιο στην Ελλάδα για τις χελώνες καρέτα καρέτα, οι οποίες γεννούν εκεί τα αυγά τους.

Τον Ιούλιο του 2014, αλλά και τον Σεπτέμβριο του 2013 η «Εφ. Συν.» είχε δημοσιεύσει εκτενή ρεπορτάζ για την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή, και ειδικά στη Μεσσηνία, αλλά και για την αντιπαλότητα που καλλιεργήθηκε με διάφορα επεισόδια μεταξύ μερίδας κατοίκων και της οργάνωσης «Αρχέλων», η οποία βρίσκεται στην περιοχή για την παρατήρηση και προστασία των χελωνών. Το ζητούμενο των τοπικών αρχόντων ήταν να επιτραπεί μια ήπια ανάπτυξη στην περιοχή, που ερχόταν σε αντίθεση με τα σχέδια επενδυτών, οι οποίοι προγραμμάτιζαν την κατασκευή εξοχικών κατοικιών προς πώληση στο Καλό Νερό.

Το προεδρικό διάταγμα -ως προσχέδιο τουλάχιστον- δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες και αντιφάσεις όσον αφορά το πλαίσιο της «ανάπτυξης», του τι επιτρέπεται και τι όχι. Με τη δαμόκλειο σπάθη της Κομισιόν να επικρέμαται πάνω από τη χώρα μας –η Ελλάδα έχει λάβει χρήματα επί χρημάτων ελέω του χαρακτηρισμού Natura– και μετά την πρόσφατη επίσκεψη των επιθεωρητών από την Ευρώπη, οι οποίοι έθεσαν γι’ άλλη μια φορά τα όρια που οφείλει να έχει η εν λόγω περιοχή, τα δεδομένα πλέον ήταν πολύ συγκεκριμένα.

Σε πρώτη φάση, το προσχέδιο του διατάγματος ενόχλησε -όπως φαίνεται- βουλευτές και τοπικούς άρχοντες, οι οποίοι ίσως είχαν την ελπίδα πως τα περιθώρια για «ανάπτυξη» θα είναι μεγαλύτερα. Και πάλι όμως, η ανάπτυξη είναι σαν το λάστιχο. Ο καθένας μπορεί να την τεντώσει όσο νομίζει…

Τα βασικά σημεία

Το διάταγμα περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός Φορέα Διαχείρισης της περιοχής. Από εκεί και πέρα, αν και η περιοχή χωρίζεται σε 3 βασικά τμήματα, υπάρχουν κάποιες γενικές κατευθύνσεις που ισχύουν για ολόκληρο τον Κυπαρισσιακό. Ειδικότερα:

*Αλιεία: Η ισχύουσα νομοθεσία και νομοθετικές ρυθμίσεις σχετικά με την αλιεία χαρακτηρίζονται επαρκείς και δεν φαίνεται να απαιτούνται πρόσθετες. Θα πρέπει να εφαρμοστούν αυστηρά οι ισχύοντες περιορισμοί στη δραστηριότητα της μηχανότρατας (όριο ισοβαθούς 50 μ. και απόσταση 1,5 ν.μ. από την ακτή), δεδομένου ότι με βάση αυτούς η αλίευση με μηχανότρατα δεν επιτρέπεται εντός της «Θαλάσσιας Ειδικής Ζώνης Διατήρησης Κόλπου Κυπαρισσίας».

*Κολύμβηση: Επιτρέπεται η ημερήσια επίσκεψη και η ελεύθερη χρήση της «Θαλάσσιας Ειδικής Ζώνης Διατήρησης Κόλπου Κυπαρισσίας», καθώς και του αιγιαλού και της παραλίας για κολύμβηση και αναψυχή, εφόσον δεν παραβιάζεται ο προορισμός τους ως κοινόχρηστων αγαθών και δεν επέρχεται αλλοίωση στη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία τους.

*Θαλάσσια αναψυχή: Για τα θαλάσσια μηχανοκίνητα μέσα αναψυχής ισχύουν οι κείμενες διατάξεις. Επιπρόσθετα, η ταχύτητα των σκαφών δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 6 ν.μ./ώρα, σε ζώνη ενός τουλάχιστον ναυτικού μιλίου από την ακτή, για το χρονικό διάστημα από τον Απρίλιο έως και τον Οκτώβριο, ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος πρόσκρουσης στις θαλάσσιες χελώνες.

*Εκτός των ανωτέρω, όμως, και σε κάθε περιοχή ειδικότερα προτείνονται αρκετοί περιορισμοί που στόχο έχουν την προστασία του περιβάλλοντος.

Αντιδράσεις

Οι δήμοι της περιοχής που περιλαμβάνεται στο προσχέδιο περίμεναν μάλλον κάτι διαφορετικό ως πρόταση και σίγουρα όχι τόσο αυστηρό. Υπήρξαν κάποιες φωνές που χαρακτήρισαν το σχέδιο «ταφόπλακα στην ανάπτυξη», ενώ η βουλευτής Ηλείας της Ν.Δ., Διονυσία Αυγερινοπούλου, δήλωσε ότι «το Π.Δ. θα πρέπει να αναθεωρηθεί ως προς αρκετούς από τους περιορισμούς που εισάγει. Τα αποτελέσματα της προστασίας θα πρέπει να είναι τέτοια, που η ίδια η κοινωνία να αποδεχθεί και να αγκαλιάσει τον σκοπό αυτό και όχι να θεωρηθεί πως ενοχλείται από τους περιορισμούς που θα πρέπει να τεθούν».

Από την πλευρά της, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στον νομό, Εφη Σαλτάρη, θεωρεί ότι κινείται στη σωστή, σύννομη και απαιτούμενη κατεύθυνση και δηλώνει πως «θα συμβάλουμε με όλες μας τις δυνάμεις ως ΣΥΡΙΖΑ σε τοπικό, αλλά και κεντρικό επίπεδο για την ενεργοποίηση και ευαισθητοποίηση όλων, ώστε να μη χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος και πόροι για την προστασία και ανάδειξη μιας περιοχής ανεκτίμητης περιβαλλοντικής αξίας».

…………………………………………………………………

7+1 περιορισμοί στην τσιμεντοποίηση

Συγκεκριμένα, στο σύνολο της περιοχής «Περιφερειακό Πάρκο Λίμνης Καϊάφα και Θαλάσσιας Περιοχής Κόλπου Κυπαρισσίας» προτείνεται να ισχύσουν οι κάτωθι γενικοί όροι, περιορισμοί και μέτρα προστασίας:

1Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις διατηρούν τον δασικό τους χαρακτήρα.

2 Δεν επιτρέπεται η κίνηση τροχοφόρων εκτός των υφιστάμενων δρόμων. Κατ’ εξαίρεση να επιτρέπεται μόνον αν η κίνηση αυτή πραγματοποιείται για την άσκηση των επιτρεπόμενων παραγωγικών δραστηριοτήτων σε ιδιωτικές εκτάσεις, για εργασίες προστασίας και διαχείρισης και τη φύλαξη της περιοχής.

3Δεν επιτρέπονται οι παντός τύπου εξορυκτικές δραστηριότητες, όπως είναι η εγκατάσταση και λειτουργία λατομείων, μεταλλείων, λιγνιτωρυχείων.

4Δεν επιτρέπεται η ελεύθερη κατασκήνωση. Κατ’ εξαίρεση να επιτρέπεται αν εξυπηρετεί επιστημονικούς σκοπούς ή τη φύλαξη και παρακολούθηση της περιοχής και κατόπιν ενημέρωσης του Φορέα Διαχείρισης.

5Δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση και λειτουργία Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων.

6Δεν επιτρέπεται η απόρριψη απορριμμάτων ή η τοποθέτηση σκουπιδιών σε χώρους άλλους από τους κάδους ή τα δοχεία απορριμμάτων και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ρύπανση του χώρου γενικά.

7 Δεν επιτρέπεται η συλλογή φυτών και σπόρων, η κοπή, εκρίζωση, υλοτομία, κάψιμο και γενικά η με κάθε τρόπο νέκρωση δενδροστοιχιών, θαμνοστοιχιών και μεμονωμένων δέντρων και θάμνων που βρίσκονται σε δημόσιες εκτάσεις. Κατ’ εξαίρεση, οι παραπάνω ενέργειες να επιτρέπονται, αν περιλαμβάνονται σε επιτρεπόμενες δράσεις από εγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης ή για λόγους ασφαλείας, κατόπιν ειδικής άδειας που θα εκδίδεται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

8 Δεν επιτρέπεται η θανάτωση, σύλληψη, αιχμαλωσία και οποιαδήποτε μεταχείριση των ειδών της πανίδας, καθώς και η συλλογή αυγών. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπονται: α) οι παραπάνω δράσεις εφόσον εξυπηρετούν σκοπούς επιστημονικής έρευνας ή σκοπούς διατήρησης προστατευόμενων ειδών κατόπιν ειδικής έγκρισης από την καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία, β) η σύλληψη τραυματισμένων ή ασθενών ατόμων ειδών πανίδας, με σκοπό την άμεση μεταφορά τους για περίθαλψη, γ) η καταπολέμηση ειδών που οι πληθυσμοί τους έχουν αυξηθεί υπέρμετρα εις βάρος πληθυσμών προστατευόμενων ειδών, καθώς και η καταπολέμηση εισαχθέντων ξενικών ειδών κατόπιν ειδικής μελέτης.

Σε ό,τι αφορά τις καντίνες που βρίσκονται στην παραλία της Μεσσηνίας, κοντά στην περιοχή του Καλού Νερού, αλλά και γενικότερα σε σημεία που παρατηρείται ωοτοκία των χελωνών, προβλέπεται μια σειρά περιορισμών προς όφελος των ερπετών. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται να μαζεύονται οι ξαπλώστρες τη νύχτα, να υπάρχει ειδικός φωτισμός στην παραλία ώστε να μην αποπροσανατολίζονται οι χελώνες, ενώ υπάρχουν και περιορισμοί αναφορικά με αριθμό από ξαπλώστρες που θα μπορούν να τοποθετούνται, αλλά και σε σχέση με τα μέτρα που πρέπει ν’ απέχουν από την παραλία.

Με λίγα λόγια, και σε ό,τι αφορά τις καντίνες, το προεδρικό διάταγμα προβλέπει πάνω-κάτω όσα έχουν εφαρμοστεί εδώ και χρόνια σε παραλίες της Ζακύνθου, όπου άνθρωποι και χελώνες συνυπάρχουν αρμονικά.