Του Δημήτρη Κουκλουμπέρη

«Παπανδρέου-Παπανδρέου», «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ με τον Γιώργο αρχηγό», «Γιώργο, γερά να πέσει η Δεξιά», «Γιώργο, θυμήσου, μια ζωή μαζί σου».

Το ρολόι του χρόνου χθες το βράδυ στο Ζάππειο έδειχνε να έχει κολλήσει στο 2009 και η χώρα να μην έχει υποστεί την τραγωδία του Μνημονίου και τις δραματικές επιπτώσεις του.

Η αποθεωτική υποδοχή που επιφύλαξαν στον Γιώργο Παπανδρέου οι φίλοι και υποστηρικτές του, με αφορμή την εκδήλωση για τα 40 χρόνια από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ που διοργάνωσε το Ιδρυμα «Ανδρέας Παπανδρέου», αποτελεί αναμφισβήτητα μια επίδειξη δύναμης του πρώην πρωθυπουργού, με σαφείς ενδείξεις, τροφοδοτούμενες από τον ίδιο, για μια δυναμική επιστροφή, χωρίς -προς το παρόν- άλλες λεπτομέρειες.

Τάσεις προσωπολατρίας

«Το ΠΑΣΟΚ ήταν, είναι και θα είναι παπανδρεϊκό», παρατηρούσαν παρευρισκόμενοι σε διαφορετικά πηγαδάκια της ασφυκτικά γεμάτης αίθουσας του Ζαππείου, αποτέλεσμα της μεγάλης κινητοποίησης που φρόντισαν να κάνουν οι επιτελείς του Γιώργου Παπανδρέου. Η τάση «προσωπολατρίας» κορυφώθηκε κατά την είσοδό του στον χώρο, μαζί με τη σύζυγό του Αντα, ενώ νωρίτερα ηλικιωμένοι οπαδοί του ΠΑΣΟΚ (πλειονότητα στον χώρο) ασπάζονταν τα πορτρέτα του Ανδρέα και αναπολούσαν τον ιδρυτή του κόμματος, καθώς και τη Μελίνα Μερκούρη.

Με παρατεταμένα χειροκροτήματα, συνθήματα και ενθουσιώδεις επευφημίες υπέρ του πρώην πρωθυπουργού, οι παπανδρεϊκοί του ΠΑΣΟΚ ζήτησαν ευθέως την άμεση και ενεργό επιστροφή του, προτροπή που έδειξε να ενστερνίζεται ο Γιώργος Παπανδρέου…

«Ο κόσμος αναζητά μια νέα αρχή. Εκφράζει το αίτημα και την ελπίδα για ένα καινούργιο ξεκίνημα. Εχουμε πολλή δουλειά μπροστά μας. Να ξαναπιάσουμε το νήμα από εκεί που το αφήσαμε και να το πάμε στο μέλλον», ήταν μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές αναφορές στην ομιλία του κ. Παπανδρέου, που ερμηνεύονται ως προαναγγελία για συγκροτημένη και συστηματική επαναδραστηριοποίησή του. Ο τρόπος και τα μέσα δεν περιγράφηκαν, μένει όμως διάχυτη η αίσθηση της διάθεσης… Εξάλλου, η έκθεση ιστορικού υλικού με τίτλο «Από τον Ανένδοτο στην Αλλαγή» είναι προγραμματισμένο να «ταξιδέψει» σε αρκετές πόλεις της χώρας και δεν αποκλείεται να αποτελέσει το όχημα της επαναπροσέγγισης με τον διασκορπισμένο σήμερα κόσμο του ΠΑΣΟΚ.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις αποδοκιμασίες που ακούστηκαν από το ίδιο ακροατήριο εναντίον του νυν προέδρου Ευάγγελου Βενιζέλου όταν αναφέρθηκε στη συγκυβέρνηση με τη Ν.Δ., αλλά και οι διαρκείς διακοπές στον χαιρετισμό του, λόγω συνθημάτων υπέρ του εσωκομματικού του αντιπάλου, επιβεβαίωσαν για ακόμη μια φορά τον βαθύ και ανυπέρβλητο διχασμό του Κινήματος, ακυρώνοντας κάθε απόπειρα της Χαριλάου Τρικούπη για διασφάλιση της ήδη πληγωμένης ενότητας.

Το σοσιαλιστικό πρόσημο

Στην ομιλία του ο Γιώργος Παπανδρέου έκανε συχνές επικλήσεις στον Ανδρέα Παπανδρέου και στο σοσιαλιστικό πρόσημο που οφείλει να έχει το ΠΑΣΟΚ, στηλιτεύοντας τις «οβιδιακού τύπου» μεταλλάξεις του Κινήματος, άσκησε δριμεία κριτική στη Ν.Δ. και άφησε σαφείς αιχμές κατά της συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ με τη Συγγρού (π.χ. αναφέρθηκε σε διευθετήσεις συμφερόντων που δίνουν και παίρνουν, ευεργετικές ρυθμίσεις για τραπεζικούς και μιντιακούς ομίλους και αποδόμηση του έργου της περιόδου 2009-2011) κατηγορώντας -εμμέσως πλην σαφώς- τον Ευάγγελο Βενιζέλο για τις επιλογές του.

Υπερασπίστηκε σθεναρά την πρωθυπουργική του θητεία και τον χειρισμό της κρίσης με την είσοδο της χώρας στα μνημόνια, ενώ αναφερόμενος στην επόμενη ημέρα για το ΠΑΣΟΚ κράτησε απόσταση από το εγχείρημα Βενιζέλου για τη Δημοκρατική Παράταξη και έκανε λόγο για μια προοδευτική πρόταση διακυβέρνησης που θα συσπειρώνει γύρω της «όλες τις προοδευτικές, δημοκρατικές, σοσιαλιστικές και αριστερές δυνάμεις». Μάλιστα, πρόσθεσε ότι «αυτή η προσπάθεια είναι που έχει αξία και σημασία» και «είμαι διατεθειμένος να συζητήσω με κάθε πολίτη σε κάθε γωνιά της χώρας». Τόνισε πάντως ότι «πρώτη προτεραιότητα είναι η ολοκλήρωση της πορείας εξόδου της χώρας από την κρίση».

Στα αξιοσημείωτα της εκδήλωσης περιλαμβάνεται η αποστροφή του πρώην προέδρου της Βουλής, Φίλιππου Πετσάλνικου (υπεύθυνος διοργάνωσης της έκθεσης), ο οποίος υποστήριξε ότι ο Γιώργος Παπανδρέου δεν κρίθηκε από τον λαό, καθώς ανετράπη, όντας εκλεγμένος πρωθυπουργός.

Αποδοκιμασίες κατά Βενιζέλου

Προσπάθεια να εμφανιστεί συσπειρωτικός κατέβαλε στον μακροσκελή χαιρετισμό του ο Ευ. Βενιζέλος. Εισέπραξε, ωστόσο, τις αποδοκιμασίες ισχυρής μερίδας των συγκεντρωμένων, όταν αναφέρθηκε στη συνεργασία ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ.-ΛΑΟΣ, υπό την κυβέρνηση Παπαδήμου, με αποτέλεσμα ο Γ. Παπανδρέου να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία.

«Θα τα πούμε την Τετάρτη (σ.σ. επίσημη εκδήλωση της Χαριλάου Τρικούπη για τα 40χρονα του Κινήματος) για το πότε και το πώς φτάσαμε εκεί», δήλωσε ο κ. Βενιζέλος, την ώρα που το ακροατήριο επιχειρούσε να υπερκαλύψει την ομιλία του με ιαχές «Παπανδρέου-Παπανδρέου». Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ χαρακτήρισε τη χθεσινή εκδήλωση «προοίμιο ενωτικού εορτασμού» για την 3η του Σεπτέμβρη και δικαιολόγησε τον κ. Παπανδρέου για την απουσία του από την αυριανή εκδήλωση, λέγοντας ότι «πολιτικά και συναισθηματικά προφανώς θα είναι παρών».

Ο κ. Βενιζέλος τόνισε ακόμη ότι αποτελεί «παραταξιακό στοίχημα» η διεύρυνση του χώρου της Κεντροαριστεράς της ευθύνης», συμπληρώνοντας ότι μπαίνουν οι όροι για τη Δημοκρατική Προοδευτική Παράταξη, η οποία θέλησε να διαβεβαιώσει ότι δεν θα είναι «συμπλήρωμα» κανενός αλλά «μοχλός» της «μόνης» εθνικής στρατηγικής.

Ηχηρές παρουσίες και απουσίες

Το «παρών» έδωσαν ιστορικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, πρώην βουλευτές και υπουργοί καθώς και θεσμικοί παράγοντες που είχαν προσκληθεί. Μεταξύ άλλων στην εκδήλωση ήταν οι:

Φ. Γεννηματά, Μ. Καρχιμάκης, Ροβ. Σπυρόπουλος, Ν. Αθανασάκης, Φ. Σαχινίδης, Γ. Διαμαντίδης, Ροδούλα Ζήση, Γρ. Νιώτης, Π. Οικονόμου, Θ. Μωραΐτης, Β. Εξαρχος, Μαν. Οθωνας, Γ. Δριβελέγκας, Δ. Ρέππας, Κ. Σκανδαλίδης, Μ. Μπόλαρης, Αφρ. Παπαθανασίου, Γ. Νικητιάδης, Ντ. Λάζαρη, Γ. Ντόλιος, Γ. Πεταλωτής, Ντ. Ρόβλιας, Αν. Μακρυπίδης, Δ. Κουσελάς, Αννα Νταλάρα, Γιάννης Καψής, Γιώργος Παπακωνσταντίνου (χειροκροτήθηκε θερμά από μέρος των συγκεντρωμένων), Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, Δ. Δρούτσας, Αν. Βγόντζας, Π. Μπεγλίτης, Μ. Καρακλιούμη, Κ. Θέος, Ντίνος Βρεττός, Θανάσης Τσούρας, Β. Κίτσιος, Κ. Περλεπέ, Κ. Διαμαντοπούλου, Οδ. Κωνσταντινόπουλος, Β. Σουλαδάκη, Ν. Σηφουνάκης, Δ. Καρύδης, Ν. Σαλαγιάννης, Μιχ. Χρυσοχοΐδης, Β. Κεγκέρογλου, Κ. Τριαντάφυλλος, Συμεών Κεδίκογλου, Αφρ. Αλ Σάλεχ, Π. Κουκουλόπουλος, Γ. Μανιάτης, Π. Ρήγας, Γ. Κουτσούκος, Κ. Μπατζελή, Χρ. Γκόκας, Αν. Λοβέρδος, Εύη Χριστοφιλοπούλου, Χρ. Πρωτόπαππας, Μανώλης Στρατάκης, Δ. Πιτσιώρης, Σοφία, Νίκος και Αντρίκος Παπανδρέου, Χρήστος Ροκόφυλλος, Φοίβος Ιωαννίδης, Αγγ. Κοκόλα, Γ. Μαγκριώτης, Δ. Γεωργακόπουλος, Χρ. Αηδόνης, Γ. Καμίνης, Γ. Παναγόπουλος, Δ. Ασημακόπουλος, Ν. Τσούκαλης (εκ μέρους της ΔΗΜΑΡ), Ανδρ. Παπαμιμίκος (εκ μέρους της Ν.Δ.).

Δεν παρέστησαν παρότι προσκλήθηκαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας και ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον χώρο της Εκθεσης κυριαρχούσαν οι παραστάσεις από τη διαδρομή του Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ μουσικά η εκδήλωση ντύθηκε με Μάνο Λοΐζο και τον ύμνο του ΠΑΣΟΚ, Μίκη Θεοδωράκη, Σωτηρία Μπέλλου και Γιώργο Νταλάρα. Ορισμένοι κρατούσαν σημαίες του Κινήματος με τη μορφή του Ανδρέα, ενώ ένα άλλος, από την παλιά φρουρά, κυμάτιζε την κόκκινη σημαία του ΠΑΚ με το αστέρι.