Της Ιωάννας Σωτήρχου
Εμπρακτη αλλαγή νοοτροπίας για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών, πέρα από την κατασταλτική λογική, ζητούν έξι μη κυβερνητικές οργανώσεις σε παρέμβασή τους στον διάλογο για τη χάραξη της Εθνικής Στρατηγικής για τα Ναρκωτικά 2014-2020. Μπορεί να αναγνωρίζεται η αναγκαιότητα αλλαγών στην αντιμετώπιση των ναρκωτικών στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής, ωστόσο αυτό δεν συνοδεύεται από τις συγκεκριμένες προτάσεις υλοποίησής τους στο αντίστοιχο σχέδιο δράσης, όπως παρατηρούν στα σχόλια που απέστειλαν εκ μέρους της κοινωνίας των πολιτών στην εθνική συντονίστρια για τα ναρκωτικά οι οργανώσεις που εργάζονται στον τομέα των ναρκωτικών.
Σύμφωνα με την εταιρεία «Διογένης», την PRAKSIS, τον Σύλλογο Θεραπευομένων ΟΚΑΝΑ, το Κέντρο Ζωής, τη «Θετική Φωνή» και τον «Προμηθέα», η μετατόπιση του κέντρου βάρους των παρεμβάσεων από την ποινική αντιμετώπιση σε πολιτικές που εγγυώνται τα ανθρώπινα δικαιώματα και προάγουν τη δημόσια υγεία, όπως είναι ο διακηρυγμένος στόχος της χαρασσόμενης Εθνικής Στρατηγικής, έχει και όψεις που χρειάζεται να υλοποιηθούν.
Συγκεκριμένα, αναφέρουν: «Θα περίμενε κανείς να δει στο Σχέδιο Δράσης κάποια αναφορά σε αλλαγή των προτεραιοτήτων και του τρόπου αντιμετώπισης των χρηστών από την αστυνομία και τις δικαστικές αρχές. Τα πρόσφατα παραδείγματα αντιμετώπισης χρηστών στο κέντρο της Αθήνας (οι επιχειρήσεις “Θέτις” και “Ξένιος Δίας”) δεν συνάδουν με πολιτικές που εγγυώνται τα ανθρώπινα δικαιώματα και προάγουν τη δημόσια υγεία. Δεν μπορούν δε να παραμείνουν χωρίς συγκεκριμένη απάντηση εκ μέρους των αρμόδιων αρχών.
»Το θέμα της αποποινικοποίησης της χρήσης και της κατοχής ναρκωτικών για προσωπική χρήση είναι ένα μέτρο που θα συμβάλει αποτελεσματικά στην εκτροπή από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης στη θεραπεία. Θεωρούμε ότι αυτά τα σημεία θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης».
Οι οργανώσεις, καταθέτοντας τις απόψεις τους, εκφράζουν τη συμφωνία τους στην περιγραφή των στόχων και των χαρακτηριστικών, καθώς και τη βούλησή τους να συμβάλουν, ώστε να γεφυρωθεί το διαπιστωμένο κενό μεταξύ θεραπευτικών οργανισμών, κρατικών φορέων και ΜΚΟ που υπονομεύει τις προσπάθειες ολοκληρωμένης θεραπείας και τη μετάβαση των εξαρτημένων στην κοινωνική επανένταξη. Δηλώνουν ακόμη τη διάθεση να εμπλακούν στην υλοποίηση προγραμμάτων εφαρμογής «εναλλακτικών της φυλάκισης μέτρων για μικροπαραβάτες του νόμου περί ναρκωτικών» που προβλέπονται στο Σχέδιο Δράσης.
Μεγαλοστομίες
Ωστόσο, δημιουργείται η απορία πώς θα μπορέσουν να συμβάλουν, καθώς διαπιστώνεται ότι οι ΜΚΟ «απουσιάζουν από τον πίνακα του Σχεδίου Δράσης, παρά τα ενθουσιώδη σχόλια της Εθνικής Στρατηγικής για τον ρόλο και τη σημασία τους». Γι’ αυτόν τον λόγο αποζητούν τη θεσμική κατοχύρωση της συμβολής τους για τη συνδιαμόρφωση και υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου σε ένα πλαίσιο συνεργασίας. Άλλωστε η Στρατηγική παραπέμπει στην Κοινή Υπουργική Δήλωση που ψηφίστηκε στη σύνοδο της Επιτροπής Ναρκωτικών του ΟΗΕ φέτος τον Μάρτιο και προβλέπει τον συμμετοχικό ρόλο εκπροσώπων των άμεσα πληττόμενων ατόμων στη διαμόρφωση και την εφαρμογή της πολιτικής για τη μείωση της ζήτησης και προσφοράς των ναρκωτικών.
«Οι εγκεκριμένοι φορείς παροχής υπηρεσιών, η αστυνομία και η Δικαιοσύνη που διαχειρίζονται αυτή τη στιγμή το μη ευκαταφρόνητο ποσό του κρατικού προϋπολογισμού για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών, δεν θα κάνουν εύκολα από μόνοι τους τη μετατόπιση προτεραιοτήτων και των προγραμμάτων τους. Με βάση την αξιολόγηση του έργου τους θα πρέπει να γίνουν αλλαγές» λέει στην «Εφ.Συν.» ο Θανάσης Αποστόλου, διευθυντής της πρωτοβουλίας διαλόγου για την πολιτική για τα ναρκωτικά στη ΝΑ Ευρώπη «Διογένης».
«Αυτό χρειάζεται πολιτική δέσμευση από τη μεριά της κυβέρνησης και μια καλά οργανωμένη και επανδρωμένη υπηρεσία Εθνικού Συντονισμού. Χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις πολύ φοβάμαι ότι η νέα Στρατηγική θα παραμείνει ένα καλά διατυπωμένο και φιλόδοξο κείμενο χωρίς ουσιαστικό αντίκτυπο στην καθημερινή πράξη» παρατηρεί.
