Του Φώτη Παπούλια

«Το ΠΑΣΟΚ θυμίζει την Ενωση Κέντρου». Με τη φράση αυτή στέλεχος του κόμματος, που παρακολουθεί τις εξελίξεις που συντελούνται στο Κίνημα, περιγράφει το κλίμα που έχει πλέον διαμορφωθεί στο εσωτερικό του κόμματος.

Οι δύο παράλληλες εκδηλώσεις με αφορμή τα 40χρονα του κόμματος και οι παράλληλοι μονόλογοι που εκφωνήθηκαν από τους Γ. Παπανδρέου και Ευάγγ. Βενιζέλο (ακολουθούμε τη σειρά εμφάνισής τους, γιατί οι καιροί είναι πονηροί), πιστοποίησαν το βαθύ ρήγμα που υπάρχει πλέον, όχι μόνο στις σχέσεις μεταξύ των δύο ανδρών αλλά και στη βάση του.

Οσοι παρακολουθούν τα όσα συμβαίνουν στο ΠΑΣΟΚ διατείνονται ότι η φράση «δύο κόμματα στη συσκευασία του ενός» δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα, απλώς συγκαλύπτει το κλίμα μιας οιονεί διάσπασης και όχι με πολιτικούς όρους, αλλά «με όρους προσωπικής πολιτικής επιβίωσης του καθενός εκ των πρωταγωνιστών».

Η επόμενη μέρα

Δύο σενάρια διακινούνται τις τελευταίες ημέρες, τα οποία επιχειρούν να ρίξουν φως για το τι μπορεί να συμβεί την επόμενη ημέρα στη Χαρ. Τρικούπη:

Τι επιδιώκει ο Ευάγγ. Βενιζέλος. Οσοι έχουν γνώση της ιστορικότητας του κόμματος εκτιμούν ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ «βολεύεται» από την ύπαρξη ενός μικρού και απόλυτα ελεγχόμενου κόμματος, στο οποίο δεν θα κινδυνεύει από εσωκομματική αμφισβήτηση. Ουσιαστικά επιφυλάσσει για τον εαυτό του τον ρόλο του Χ.Ντ. Γκένσερ, ελπίζοντας ότι κάθε φορά που θα μπαίνει στη Βουλή έστω και «με ποσοστό που δεν θα υπερβαίνει το 4%, θα είναι ο απαραίτητος κυβερνητικός εταίρος». Μόνο που όπως λέγεται «η Ελλάδα δεν είναι Γερμανία» και «ο Ευάγγ. Βενιζέλος δεν έχει ούτε καν το κύρος του Γκένσερ…». Η λογική αυτή εξηγεί και την «αποστροφή» του στο να διεξαχθεί συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, στο οποίο θα ετίθεντο όλα τα ανοιχτά θέματα, από εκείνο της φυσιογνωμίας του κόμματος μέχρι τη συμμετοχή του και με ποιους όρους σε κυβερνήσεις συνεργασίας, αλλά κυρίως ένα συνέδριο που θα απαντούσε πολιτικά και θα προχωρούσε σε βαθιά αυτοκριτική, οδηγώντας πιθανόν στην έξοδο όσους «αντιλαμβάνονται το ΠΑΣΟΚ ως χώρο προσωπικής επιβίωσης».

Γι’ αυτό και ο Ευάγγ. Βενιζέλος καλύπτεται πίσω από το συνέδριο της Δημοκρατικής Προοδευτικής παράταξης, επιδιώκοντας να διαχύσει ό,τι υπάρχει από το ΠΑΣΟΚ σε ένα «αμφίβολης και κυρίως παλαιοκομματικής λογικής κατασκεύασμα», το οποίο δεν θα απαντάει στα προτάγματα των καιρών.

Από την άλλη πλευρά, ο Γ. Παπανδρέου επιμένει να καλλιεργεί προσδοκίες τόσο σε ένα μέρος της βάσης του κόμματος όσο και σε εκείνο του στελεχικού δυναμικού. Το ερώτημα αν θα προχωρήσει στη δημιουργία πολιτικής κίνησης ή ενδεχομένως και κόμματος είναι πρόωρο να απαντηθεί.

Ομως ως πρώην πρόεδρος έχει άσους στο μανίκι του. Τι θα σήμαινε, π.χ., μια πιθανή άρνησή του να είναι υποψήφιος βουλευτής ή τι θα μπορούσε να διαπραγματευτεί για την υποψηφιότητά του; Και αν υποθέσουμε ότι ο ίδιος μπορεί να διαπραγματευτεί την τοποθέτησή του άρα και την εκλογή του από, π.χ., το ψηφοδέλτιο Επικρατείας, τι θα γίνει με τους πολιτικούς του φίλους; Θα τους αφήσει να διαπραγματευτούν την τύχη τους με την νυν ηγεσία του κόμματος ή θα διαπραγματευτεί και επ’ ονόματί τους; Και πώς θα συμπεριφερθεί στο ενδεχόμενο ο Ευάγγ. Βενιζέλος να προχωρήσει στο συνέδριο της Δημοκρατικής Προοδευτικής παράταξης; Η πιθανή παρουσία του και κυρίως η πιθανή απουσία του θα δημιουργήσουν νέα δεδομένα.

Οπως έλεγε παλαιό στέλεχος του κόμματος, «ζούμε τον πόλεμο των κομματικών σφραγίδων», μόνο που τα κόμματα εκτός από σφραγίδες χρειάζονται και ψηφοφόρους, και το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να τους έχει χάσει οριστικά, παρά τις εκκλήσεις του προέδρου του «να ψηφίζουν ΠΑΣΟΚ και μέσα στο παραβάν…».