Της Νόρας Ράλλη
Το να χορεύεις καλά είναι σημαντικό. Το να χορεύεις καλά και μάλιστα προς τιμήν μιας από τις πιο σημαντικές εν ζωή μπαλαρίνες είναι ακόμη σπουδαιότερο. «Τιμή και τιμή. Καθόλου άγχος. Αυτά νιώθω, χορεύοντας για τη θρυλική Πλισέτσκαγια. Είναι σπουδαία καλλιτέχνις και μεγάλη κυρία. Και όχι μόνο στον χώρο του κλασικού χορού ή με τη χρονική περίφραξη της έννοιας, αλλά με την ανθρώπινη», μας απαντά η μπαλαρίνα Ρομπέρτα Μάρκες. Συμμετέχει στο αφιέρωμα για την 90χρονη πλέον Μάγια Πλισέτσκαγια, που θα γίνει στο Ηρώδειο στις 23 Σεπτεμβρίου. Θα είναι και η ίδια παρούσα, γιορτάζοντας με αυτόν τον τρόπο τα γενέθλιά της.
Ως «μια ομορφιά στον κόσμο της γοητείας του μπαλέτου» αναφέρουν την Πλισέτσκαγια οι «Financial Times» και της έχει ήδη απονεμηθεί ο τίτλος της «Απόλυτης Πρώτης Χορεύτριας». Από το 1960, που πήρε τη θέση της Γκαλίνα Ουλάνοβα -άλλο τεράστιο όνομα στην ιστορία του κλασικού χορού– στα μπαλέτα Μπαλσόι της Μόσχας, εργάστηκε εκεί, αποκλειστικά, ως πρίμα μπαλαρίνα. Ωστόσο, τη δεκαετία του ‘90 τής δόθηκε άδεια να δουλέψει και στο εξωτερικό (μάλιστα το 1998, στα 74 της χρόνια, χόρεψε και στο Ηρώδειο), η ίδια όμως δεν εγκατέλειψε ποτέ την πατρίδα της, ποτέ δεν θέλησε να ζήσει εκτός Σοβιετικής Ενωσης, όπως άλλοι συνάδελφοί της, ο Νουρέγιεφ, η Μακάροβα ή ο Μπαρίσνικοφ. Πάντα επέστρεφε στη Ρωσία και δημιούργησε εκεί μπαλέτο με το όνομά της.
«Είναι αναμφισβήτητα η σπουδαιότερη χορεύτρια των καιρών μας. Ενα ιδανικό πρότυπο – να την κοιτάς και να παραδειγματίζεσαι μόνο με το βλέμμα. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό αυτό, αλλά αν ήξερε ο θεατής πόσο δύσκολο είναι να ξεχωρίσεις σε αυτόν τον χώρο, τότε θα καταλάβαινε πως οι αρετές που απαιτούνται να έχεις δεν είναι καθόλου λίγες. Και η Μάγια τις έχει», μας λέει η Ρομπέρτα Μάρκες.
Αν η Πλισέτσκαγια εξυμνεί τη δύναμη της πειθαρχίας, αλλά και της ευαισθησίας πέραν του ταλέντου, η νεαρή Ρομπέρτα Μάρκες, από το Royal Ballet-Covent Garden, προσθέτει και την πλήρη αφοσίωση, σχεδόν με όρους θρησκευτικής ευλάβειας, στον ρόλο της αρχιμπαλαρίνας. «Αφιερώνεσαι εξ ολοκλήρου στο έργο και σέβεσαι εξαιρετικά το κοινό σου. Γι’ αυτό είναι δύσκολο το μπαλέτο. Θέλει θυσίες, κι ας ακούγεται τετριμμένο. Κάθε μέρα, κάθε μέρα οπωσδήποτε δουλειά και πάλι δουλειά. Κάνεις κουράγιο και προχωράς. Μέρα με τη μέρα. Και πρέπει να είσαι και ταπεινός. Είναι τόσο εύκολο εκεί που νομίζεις πως έχεις φτάσει σε ένα επίπεδο να χάσεις τη γη κάτω από τα πόδια σου… και μάλιστα στην κυριολεξία» μας λέει.
Η ίδια έχει ξαναχορέψει σε γκαλά χορού στο Ηρώδειο, πριν από κάποια χρόνια, και ο χώρος την είχε εντυπωσιάσει. «Δεν είναι μειωμένης ομορφιάς τα θέατρα όπου χορεύεις μπαλέτο. Κι όταν έχεις μια κάποια πείρα, νομίζεις πως δεν μπορούν πια σε εντυπωσιάσουν. Κι όμως, να βρίσκεσαι κάτω από την Ακρόπολη, σε αυτό το θέατρο, σε διαψεύδει πλήρως», λέει. Βραζιλιάνα στην καταγωγή, η Ρομπέρτα Μάρκες νιώθει στην Ελλάδα σαν στο σπίτι της: «Πολλά μου είναι οικεία – ο τρόπος συμπεριφοράς, η εξωστρέφεια. Ξαναλέω, γυρίζοντας τον κόσμο, καταλαβαίνεις διαφορές από κοινό σε κοινό. Οσο και να θέλουμε να μιλάμε με όρους παγκοσμιοποίησης, οι διαφορές υφίστανται. Γι’ αυτό και χαίρομαι τόσο πολύ κάθε φορά που έρχομαι στην Ελλάδα».
Η συζήτηση από το κοινό γυρίζει στην επικαιρότητα. Τα γεγονότα στη Γάζα ήταν ακόμη στην πρώτη γραμμή και η Μάγια είναι Εβραία. Η Μάρκες δηλώνει κατηγορηματικά: «Ανήκω στη νέα γενιά χορευτών και δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα ήταν να μην είχα καν τη δυνατότητα να κάνω αυτό που αγαπάω. Κι όμως, αυτό είναι σχεδόν δεδομένο, ένα τραγικό δεδομένο για εκατοντάδες μικρά παιδιά. Ο χορός υπηρετεί την ομορφιά. Και ομορφιά χωρίς ελευθερία δεν υφίστανται. Εμείς παίρνουμε ικανοποίηση από αυτό που κάνουμε και θέλουμε ο κόσμος να χαμογελάει στο τέλος της παράστασης. Ακριβώς ό,τι έκανε και η Μάγια όλη της τη ζωή. Ολος ο κόσμος πρέπει να μπορεί να χορέψει αν θέλει, να παρακολουθήσει μια παράσταση μπαλέτου αν θέλει, και να χαμογελάει, αν μπορεί. Και πρέπει να μπορεί».
Η ίδια, όπως και οι υπόλοιποι 11 χορευτές του γκαλά, αποτελούν επιλογές της ίδιας της Πλισέτσκαγια και όλοι είναι πρωτοχορευτές των μεγαλύτερων μπαλέτων του κόσμου (Marrinsky Ballet Theatre, Royal Ballet-Covent Garden, English National Ballet, Bolshoi Ballet Theatre, Ballet National de Espana, Royal Danish Ballet, New York City Ballet), για να ερμηνεύσουν ρόλους, τους οποίους έχει «διανύσει» και η ίδια με τεράστια επιτυχία, όπως: Δον Κιχώτης, Ραϊμόντα, Καρυοθραύστης, Ωραία Κοιμωμένη, Μαύρος Κύκνος, Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Μανόν, Κουρσάρος, Κάρμεν… Και από τα λόγια τής Μάρκες φαίνεται να το έχουν πάρει προσωπικά.
* INFO: Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, 23/09, 21.00. Εισιτήρια: 80-15 ευρώ. Προπώληση: στο 210-7234567, στα ταμεία της Ticket Services (Πανεπιστημίου 39, Στοά Πεσμαζόγλου) και στα καταστήματα Public σε όλη την Ελλάδα.
