Της Ντάνι Βέργου

Με τον νόμο για την ΕΣΑΝ Α.Ε., που ψηφίστηκε χθες, ολοκληρώνεται σιγά σιγά το «μεταρρυθμιστικό παζλ» της κυβέρνησης στον χώρο της υγείας. Η Εταιρεία Συστήματος Αμοιβών Νοσοκομείων Α.Ε. θα «εμβαθύνει» κι άλλο στον προσδιορισμό των παροχών υγείας με συντελεστές κόστους, περιστέλλοντας εν τέλει το δικαίωμα του πολίτη στη δημόσια δωρεάν υγεία.

Η κυβερνητική «συνταγή», όπως τη διαβάζουμε στον νεοψηφισθέντα νόμο, είναι: συστήνουμε μια Α.Ε., βάζουμε μέσα τις ιδιωτικές κλινικές και τις ασφαλιστικές εταιρείες και στην ουσία δημιουργούμε έναν μηχανισμό ελέγχου της χρηματοδότησης του συστήματος και όχι απλώς του κόστους.

Νεοφιλελεύθερο λογισμικό

«Εναν μηχανισμό που έχει “νεοφιλελεύθερο λογισμικό”, που έχει τη λογική του ιδιωτικοοικονομικού μάνατζμεντ και του νοσοκομείου-επιχείρηση. Αυτή η αλλαγή στη φιλοσοφία της χρηματοδότησης του ΕΣΥ είναι όλη η ουσία του νόμου» εξηγεί μιλώντας στην «Εφ.Συν.» ο Ανδρέας Ξανθός, γιατρός, βουλευτής Ρεθύμνου, συντονιστής ΕΕΚΕ Υγείας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.

Με την ΕΣΑΝ Α.Ε. από την εγγυημένη κάλυψη του μισθολογικού και λειτουργικού κόστους των νοσοκομείων μέσω του κρατικού προϋπολογισμού περνάμε -μέσω των ΚΕΝ/DRG’s- στον ελεύθερο, δηλαδή άνισο, ανταγωνισμό μεταξύ μεγάλων-μικρών νοσοκομείων του ΕΣΥ και ιδιωτικών θεραπευτηρίων για τις «συμβάσεις-πακέτα» με τον ΕΟΠΥΥ, που θα είναι προοπτικά ο κύριος χρηματοδότης. «Πάμε δηλαδή σε ένα μοντέλο αυτοχρηματοδοτούμενων νοσοκομείων, κατά το γερμανικό πρότυπο, το οποίο όμως έχει πολύ συγκεκριμένες “παρενέργειες”: θέσεις εργασίας και αμοιβές ανάλογα… με την είσπραξη, φροντίδα του ασθενή με το λιγότερο δυνατό κόστος, περικοπή στις αναγκαίες εξετάσεις, ανεπαρκής νοσηλεία, πρόωρα ή “αιματηρά” εξιτήρια, αποφυγή περιστατικών που “δεν συμφέρουν”» επισημαίνει ο Αν. Ξανθός.

Ως παράδειγμα φέρνει εκείνο του ΕΚΑΒ της Γερμανίας το οποίο, όπως μας λέει, δίνει καθημερινή μάχη για να διακομίσει σε κάποιο νοσοκομείο το περιστατικό που κρίνεται από τους μάνατζερ προβληματικό από οικονομική άποψη – λόγω συννοσηρότητας, κινδύνου επιπλοκών, πολλαπλών εργαστηριακών ελέγχων, μακροχρόνιας θεραπείας κ.λπ.

«Στον λάκκο των λεόντων»

Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μια απολύτως «αγοραία» μετάλλαξη του ΕΣΥ, για θεσμικό βήμα προς την πλήρη ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περίθαλψης. «Λαμβάνονται επιπρόσθετα μέτρα στα ήδη υπάρχοντα που οδηγούν στην απαλλαγή του κράτους ακόμα και από τη στοιχειώδη κρατική χρηματοδότηση που είχαν τα δημόσια νοσοκομεία μέχρι σήμερα» τονίζει ο Ηλίας Σιώρας, καρδιολόγος, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων «Ευαγγελισμού» και μέλος του Δ.Σ. της Ενωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθήνα-Πειραιά (ΕΙΝΑΠ). Ετσι, προσθέτει, τα νοσοκομεία θα λειτουργούν ως αυτοτελείς επιχειρήσεις και η ύπαρξή τους θα εξαρτάται από τα έσοδα από τα ασφαλιστικά ταμεία και τους ασθενείς και μόνο. «Είναι σαφής όσο ποτέ ο παράγων του κέρδους και της εμπορευματοποίησης της υγείας».

Ο Δημήτρης Βαρνάβας, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ), υποδεικνύει μιλώντας στην «Εφ.Συν.» ότι με το νομοσχέδιο ο υπουργός Υγείας «έριξε τη δημόσια υγεία στον λάκκο των λεόντων. Κι αν στους χριστιανικούς χρόνους υπήρχε δυνατότητα να επιβιώσει κανείς με τους λέοντες, στη δεδομένη συγκυρία δεν υπάρχει καμία πιθανότητα. Οπως ομολόγησε και ο ίδιος ο Βορίδης», προσθέτει, «ο ανταγωνισμός ο οποίος θα προκληθεί από την ΕΣΑΝ θα οδηγήσει επαρχιακά νοσοκομεία σε λουκέτο, θα οδηγήσει σε εκτόξευση των ΚΕΝ και σε συμπίεση των αμοιβών των γιατρών λόγω του ότι συμπεριλαμβάνονται στα Κλειστά Ενοποιημένα Νοσήλια. Τουναντίον, θα ευνοήσει τα μεγάλα ιδιωτικά συγκροτήματα τα οποία έχουν πλέον τις ίδιες παροχές, ενώ θα συνεχίσουν να έχουν μειωμένη προσφορά στο κοινωνικό σύνολο λόγω του ότι ουδέποτε εφημερεύουν. Και η εφημερία για τα δημόσια νοσοκομεία σημαίνει ένα τεράστιο κόστος οικονομικό και εργασιακό».

Ανταγωνισμός θα υπάρχει, διακρίνει ο Ηλ. Σιώρας, όχι μεταξύ μόνο ιδιωτικών και δημοσίων, αλλά ακόμα και μεταξύ δημόσιων νοσοκομείων για το ποιος έχει κέρδος και θα λειτουργεί και το ποιος έχει ζημία και θα κλείνει. Η επιχειρηματική δραστηριότητα στην Υγεία αναπτύσσεται ολόπλευρα πλέον και στο Δημόσιο. Στο μέλλον στα έξοδα του νοσοκομείου-επιχείρηση θα ενσωματωθούν και οι αμοιβές του προσωπικού, ώστε το κράτος να απαλλαγεί πλήρως και από το μισθολογικό κόστος. «Είναι γενικευμένη στόχευση σε πολλές χώρες της Ευρώπης», μας λέει, «δεν είναι απλά μια μνημονιακή υποχρέωση, αλλά στρατηγική της Ε.Ε. για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας, της κερδοφορίας στο πεδίο της Υγείας. Ο λαός πρέπει να διεκδικεί ένα αποκλειστικά δημόσιο-δωρεάν σύστημα υγείας χωρίς επιχειρηματική δράση».

Μέχρι σήμερα η ιδιωτικοποίηση του δημόσιου συστήματος υγείας είχε προωθηθεί «διά της διολισθήσεως», δηλαδή με τη σταδιακή συρρίκνωση και υποβάθμιση του ΕΣΥ, η οποία με τη σειρά της δημιουργούσε ακάλυπτες ανάγκες και ευνοϊκό έδαφος για τον ιδιωτικό τομέα (κυρίως στο χώρο της ΠΦΥ, της διάγνωσης, της εξειδικευμένης θεραπείας και της αποκατάστασης). Σήμερα, εξηγεί ο Αν. Ξανθός, με το νομοσχέδιο η ιδιωτικοποίηση ενσωματώνεται στον πυρήνα της δημόσιας πολιτικής υγείας, προωθείται ανοιχτά ο επηρεασμός των κλινικών αποφάσεων από λογιστικού τύπου κριτήρια.

Οι δύο ταχύτητες

Το «εργαλείο» της ΕΣΑΝ Α.Ε. οδηγεί στο νεοφιλελεύθερο σχέδιο ενός μίζερου και υποχρηματοδοτημένου ΕΣΥ και ενός συστήματος ιδιωτών μεγαλοπαρόχων, με αυξημένη συμμετοχή του ασθενή στο κόστος και ιδιωτική συνασφάλιση για τους έχοντες. Ακόμα και στα ΚΕΝ (νοσήλια), προσθέτει, θα υπάρξουν δύο ταχύτητες: φτηνά για τα περιστατικά ρουτίνας που αντιμετωπίζονται στα δημόσια νοσοκομεία και ακριβά για τα περιστατικά στα οποία δραστηριοποιείται προνομιακά ο ιδιωτικός τομέας. «Αυτή η “έκθεση” της Υγείας στην αγορά οδηγεί, σύμφωνα με τον νόμο του Julian Hart, στην “αντίστροφη κάλυψη των αναγκών”, δηλαδή σε ιατρική φροντίδα ανάλογα με το διαθέσιμο εισόδημα και όχι ανάλογα με τις υγειονομικές ανάγκες, που είναι πολύ μεγαλύτερες στα φτωχά στρώματα».

Καθόλου «τεχνική» δεν είναι επομένως η συζήτηση, όπως ισχυρίζεται ο κ. Βορίδης, διαπιστώνει ο Αν. Ξανθός. Είναι απολύτως πολιτική και άκρως ταξική. Γι’ αυτό -εξηγεί- και η απάντηση στην ανθρωπιστική κρίση και στην υγειονομική φτώχεια που μαστίζει τη χώρα δεν είναι η αγορά και ο ανταγωνισμός που προωθεί ο νέος νόμος.

……………………………………………………………………

Ρουπακιώτης: Να γνωμοδοτήσει η Αρχή

Το υπουργείο Υγείας ξεπουλάει στην Ανώνυμη Εταιρεία που δημιουργεί ακόμα και τα προσωπικά δεδομένα των ασθενών. «Για τη δημιουργία και τη διαρκή ανάπτυξη του ΣΑΝ, όλα τα δημόσια νοσοκομεία και οι ιδιωτικές κλινικές της χώρας αποστέλλουν στην ΕΣΑΝ Α.Ε. σε ηλεκτρονική μορφή αρχείο με τα στοιχεία των ασθενών και τα ιατρικά και διοικητικά δεδομένα από τον φάκελο νοσηλείας τους, όπως δεδομένα εισαγωγής, αιτία εισαγωγής, εξιτήριο και τα γενικά δεδομένα», αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση.

Η «Εφ.Συν.» απευθύνθηκε στον Αντώνη Ρουπακιώτη, πρώην μέλος του Δ.Σ. της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και πρώην υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

«Η νομοθεσία κατ’ αρχάς προβλέπει τη δυνατότητα αποστολής από τα νοσοκομεία στην ΕΣΑΝ Α.Ε. στοιχείων των ασθενών. Πλην όμως, για την αξιοποίηση της δυνατότητας πρέπει τα νοσοκομεία ή η ΕΣΑΝ Α.Ε. να γνωστοποιούν στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα τη συγκρότηση αρχείου σε όλες αυτές τις περιπτώσεις. Με τη γνωστοποίηση αυτή η Αρχή θα διατυπώσει άποψη ως προς τα όρια τα οποία πρέπει να τεθούν και γενικότερα ως προς τη νομιμότητα της συγκεκριμένης ενέργειας. Αυτά, σύμφωνα με το άρθρο 6 του νόμου 2472 του ‘97. Θα έλεγα όμως ότι θα ήταν θεσμικώς περισσότερο συνεπές και απαλλαγμένο από τον κίνδυνο παραβίασης των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα αν εξ αρχής ζητούσε το αρμόδιο υπουργείο και σχετική γνωμοδότηση από την Αρχή ως προς την εφαρμογή της παραπάνω διάταξης».

Ντ.Β.