Της Ντίνας Δασκαλοπούλου

Πώς μοιάζει η Αθήνα που διαβάζει; Χαρούμενη, χαλαρή, ανάλαφρη – μια άλλη Αθήνα από αυτή που ζούμε τις άγριες μέρες της καθημερινότητας συνέρρευσε και χτες στο Ζάππειο για την 43η Εκθεση Βιβλίου. Στις όμορφες σκιερές αλέες χιλιάδες άνθρωποι περπατούσαν, ξεφύλλιζαν, σχολίαζαν, αντάλλασσαν απόψεις κι αγόραζαν βιβλία. Από best sellers μέχρι συλλεκτικές εκδόσεις, από τη «Μεγάλη ηθική και θεολογική εγκυκλοπαίδεια» μέχρι τις «50 αποχρώσεις του γκρι» κι από κόμικς μέχρι οδηγούς για ψάρεμα – εκατομμύρια τίτλοι περιμένουν τους αναγνώστες τους.

«Οι λέξεις μεγαλώνουν όμορφα και γερά παιδιά»

«Ψωνίζω και για τους τρεις μας», μας λέει η Κατερίνα που κρατάει από το χέρι τη δίχρονη Λήδα. Η τρίτη πελάτισσα της παρέας δεν έχει γεννηθεί ακόμα, αφού η Κατερίνα κυοφορεί το μωρό της. «Διάβαζα και στη Λήδα από τότε που ήμουν έγκυος, το ίδιο κάνω και τώρα. Εχω την εντύπωση πως οι λέξεις κι οι νότες μεγαλώνουν όμορφα και γερά παιδιά».

«Αν υπάρχει κάτι που με τρελαίνει είναι πως από τότε που έμεινα άνεργος δεν έχω τη δυνατότητα πια να αγοράζω βιβλία και να πηγαίνω σε συναυλίες», λέει ο Πέτρος, που μαζεύει μανιωδώς όλους τους καταλόγους από όλα τα περίπτερα. «Για πολύ καιρό δεν έβγαινα καν βόλτα στα βιβλιοπωλεία – τόσο πολύ με θύμωνε. Τώρα έχω βρει διάφορους τρόπους: κατεβάζω βιβλία από το ίντερνετ, δανείζομαι από τη βιβλιοθήκη της σχολής μου κι ανταλλάζω με φίλους. Κι όταν βρίσκω τα χρήματα, κάνω κι ένα δωράκι στον εαυτό μου».

Στο Ζάππειο βρίσκεται καθημερινά και η «Εφημερίδα των Συντακτών», ακριβώς δίπλα στις «Εκδόσεις των Συναδέλφων». Οι συνάδελφοι πουλούν τα εξαιρετικά βιβλία τους κι εμείς μοιράζουμε την εφημερίδα και τα τρία ντοκιμαντέρ που έχουμε κυκλοφορήσει. Το καλύτερο είναι πως μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά όλους εσάς που καθημερινά στηρίζετε αυτή την περιπέτεια που ξεκίνησε πριν από δύο σχεδόν χρόνια. Σκέψεις, σχόλια, προβληματισμοί, παρατηρήσεις, ιδέες – εκτός από μοναδικοί μας εργοδότες, εσείς οι αναγνώστες είστε κι οι αυστηρότεροι κριτές. Κι αν υπάρχει ένας στόχος που πετύχαμε μαζί αυτά τα δύο σχεδόν χρόνια είναι να θεωρούμε, κι εσείς κι εμείς, ότι αυτή εδώ είναι η εφημερίδα ΜΑΣ.

Οπως κάθε χρόνο, από την έκθεση δεν έλειπαν και βιβλία γεμάτα μίσος: βιογραφίες στελεχών του Γ′ Ράιχ, προπαγανδιστικό υλικό για τον «συμμοριτοπόλεμο», το «παιδομάζωμα» κ.ά. Περισσότερο από κάθε χρόνο τα βιβλία αυτά προκάλεσαν έντονες συζητήσεις στους βιβλιοφάγους: μπορεί να μπει όριο στην ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, όσο απεχθείς κι αν είναι; Κι από την άλλη, όταν τα κείμενα προτρέπουν σε πράξεις ρατσιστικής βίας κι αμφισβητούν την ίδια τη δημοκρατία, μπορούν να είναι αποδεκτά σ’ έναν θεσμό που προάγει τον πολιτισμό; Η συζήτηση είναι μεγάλη κι ανοιχτή. Ομως κάτω από τις όμορφες σκιερές αλέες μοιάζει λιγότερο επώδυνη από τις μέρες της άγριας καθημερινότητάς μας.

……………………………………………

«Είστε η όασή μας!»

Το κείμενο που ακολουθεί έφτασε Παρασκευή στα μέιλ μας από συνάδελφο που έκανε τη βάρδια της Πέμπτης στην Εκθεση Βιβλίου. Μας προβλημάτισε πολύ αν θα έπρεπε να το δημοσιεύσουμε ή όχι, αν αφορά εσάς τους αναγνώστες ή όχι. Καταλήξαμε πως αξίζει τον κόπο να μάθετε πόση δύναμη, πόσο κουράγιο και πόση έμπνευση αντλούμε από όλους εσάς κάθε φορά που συναντιόμαστε έξω από τις σελίδες.

«“Σας ευχαριστούμε! Είστε η όασή μας!” Δεν γίνεται να “φουσκώσεις” πιο πολύ από χαρά. Δεν γίνεται να “ψηλώσεις” πιο πολύ από ηθική ικανοποίηση. Οπως όταν έρχονται αυθόρμητα άνθρωποι σαν τον ψαρομάλλη κύριο, που πλησίασε και μας πέταξε από το πουθενά αυτή την ατάκα. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, σε πλημμυρίζει μια αίσθηση δικαίωσης και συγκίνησης, νιώθεις ότι αξίζει τον κόπο ρε γαμώτο.

Πέρασαν πολλά νεαρά και μεσήλικα ζευγάρια, τα οποία δεν ήθελαν να πάρουν την εφημερίδα μας που μοιραζόταν δωρεάν, για τον απλούστατο λόγο ότι μας είχαν ήδη αγοράσει.

Πέρασαν τρεις “μικρομέτοχοι” της εφημερίδας -ένα ζευγάρι και δύο κατά μόνας- κι ενθουσιάστηκαν από τον χαρακτηρισμό επειδή δεν τον είχαν σκεφτεί, πιστεύοντας πως το “μέτοχος” τούς πέφτει πολύ βαρύ και καθόλου κολακευτικό.

Πέρασαν τελειόφοιτοι πανεπιστημιακού τμήματος Πολιτικών Επιστημών και μας ρώτησαν πώς μπορούν να έρθουν στην εφημερίδα να κάνουν πρακτική.

Πέρασαν δύο κοπέλες, η μία από Ουαλία κι η άλλη από Μαυροβούνιο, φιλενάδες και συνεργάτιδες που δουλεύουν πλέον μαζί στην Αθήνα, και κάθισαν κανά δεκάλεπτο μαζί μας ρωτώντας για την εφημερίδα, το σάιτ και ειδικά για το ντοκιμαντέρ για τον φασισμό.

Διάφορες “φυλές” κανονικών ανθρώπων, που μας στηρίζουν γιατί αισθάνονται ότι τους στηρίζουμε.

Οτι μοιραζόμαστε τα προβλήματα και τις ανησυχίες τους.

Οτι ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες τους.

Από αυτή και για αυτή τη “μαγιά” ανθρώπων, ας αντλήσουμε δύναμη να συνεχίσουμε».