Της Βασιλικής Τζεβελέκου
Ο πρωθυπουργός φορά τα ειδικά λευκά γάντια για να κρατήσει στα χέρια του το πολύτιμο έκθεμα. Εδω με την συντηρήτρια Ιωάννα Στεφανή ICONPRESS/ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ο πρωθυπουργός άφησε την αρχαιολογική σκαπάνη. Φόρεσε τα ειδικά λευκά γάντια για να κρατήσει στα χέρια του το πολύτιμο χειρόγραφο Ευαγγέλιο του 12ου αι. (1133), που επαναπατρίστηκε από το Μουσείο Π. Γκετί της Καλιφόρνιας. Ο Αντώνης Σαμαράς παρευρέθηκε χθες το μεσημέρι στην επίσημη τελετή παράδοσης του περγαμηνού κώδικα, που εκλάπη την άνοιξη του 1960 από τη βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Διονυσίου του Αγίου Ορους. Αφού πέρασε σε ιδιωτικές συλλογές του εξωτερικού, το 1983 αποκτήθηκε από το Μουσείο Γκετί. Χρόνια αργότερα, εντοπίστηκε από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και το 2011 συμφωνήθηκε η παράδοσή του στη χώρα μας ύστερα από σχετικές ενέργειες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών.
Ο Αντώνης Σαμαράς έσπευσε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο για την επίσημη τελετή και παρέδωσε ο ίδιος το χειρόγραφο στον ηγούμενο Πέτρο της μονής. «Είναι ημέρα χαράς για όλους τους Ελληνες, που υποδεχόμαστε με συγκίνηση κι ευλάβεια το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του 12ου αιώνα, αναπόσπαστο κειμήλιο της βιβλιοθήκης της Ιεράς Μονής Διονυσίου, ισχυρή μαρτυρία της πολιτιστικής παρακαταθήκης και της ορθόδοξης παράδοσης του Αγίου Ορους», είπε. Και αναφέρθηκε στους συνεχείς αγώνες του υπουργείου Πολιτισμού για τον επαναπατρισμό κι άλλων πολύτιμων θησαυρών που έχουν φύγει παράνομα. «Κορύφωσή τους θα είναι ο επαναπατρισμός των Γλυπτών του Παρθενώνα. Μια μόνιμη, σταθερή και απαρέγκλιτη απαίτησή μας», υπογράμμισε.
«Πράξη πολιτισμού» χαρακτήρισε ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας την κίνηση του Μουσείου Γκετί. Και ανακοίνωσε ότι το επόμενο διάστημα αναμένεται ο επαναπατρισμός από την Ιταλία 80 μακεδονικών νομισμάτων, επίσης προϊόντα παράνομης μετακίνησης.
Το Ευαγγέλιο θα εκτεθεί έως το τέλος Οκτωβρίου στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και στη συνέχεια θα επιστρέψει στη βιβλιοθήκη της μονής στο Αγιον Ορος. Θα είναι εμπλουτισμένο μάλιστα με ένα επιπλέον φύλλο, που εικονίζει προτομές των Δώδεκα Αποστόλων και είχε αποσπαστεί και πωληθεί ξεχωριστά. Ανήκε στις συλλογές του Μουσείου Κανελλόπουλου της Αθήνας που τώρα το παραχωρεί στη μονή. Εκφράστηκε η ευχή την ίδια τύχη να έχουν και οι δύο σελίδες του που βρίσκονται στη Ιερά Μονή Ζωγράφου.
Το υψηλής τέχνης και αισθητικής χειρόγραφο (Τετραευάγγελο) δημιουργήθηκε σε εργαστήριο της Κωνσταντινούπολης και αρχικά δημοσιεύθηκε το 1895 από τον Σπυρίδωνα Λάμπρο στο «Catalogue of the Greek Manuscripts on Mount Athos». Το όνομα του γραφέα είναι Θεόκτιστος. Περιέχει λαμπρή εικονογράφηση με χαρακτηριστικά παραδείγματα τους κανόνες αντιστοιχίας των Ευαγγελίων, τα περίτεχνα επίτιτλα και τέσσερις μικρογραφίες με τα πορτρέτα των Ευαγγελιστών στις προμετωπίδες των Ευαγγελίων. Σημειώνεται ότι ο 12ος αιώνας χαρακτηρίζεται από την παραγωγή πολυτελών χειρογράφων, τα οποία προορίζονταν συνήθως για μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας των Κομνηνών ή για μεγάλα μοναστήρια της Κωνσταντινούπολης.
Στην τελετή παρευρέθηκαν ο διευθυντής του Μουσείου Γκετί, Τίμοθι Ποτς, η γενική γραμματέας Λίνα Μενδώνη, η οποία αναφέρθηκε στην «εξ αρχής θετική αντιμετώπιση του μουσείου για τον επαναπατρισμό του χειρογράφου», ο ηγούμενος Πέτρος της Ι.Μ. Διονυσίου και η Σουζάνα Χούλια – Καπελώνη, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών.
Η τελευταία ανέφερε ότι τα τελευταία πέντε χρόνια έχουν επαναπατριστεί: οι τοιχογραφίες του 16ου αι. από τον ναό Παλαιοπαναγιάς στη Στενή Ευβοίας, δεκαοκτώ μεταβυζαντινές εικόνες του 17ου-19ου αι. που είχαν κλαπεί από ναούς και μονές της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Δυτικής Μακεδονίας και οι οποίες εντοπίστηκαν στην κατοχή Βρετανού αρχαιοπώλη, μία εικόνα του 14ου αι. από τον ναό του Αγίου Προκοπίου στη Βέροια, που σήμερα εκτίθεται στο Βυζαντινό Μουσείο της Βέροιας. Επίσης επτά μεταβυζαντινές εικόνες, που εντοπίστηκαν στην κατοχή Ολλανδών αρχαιοπωλών, δύο σπαράγματα μεταβυζαντινών τοιχογραφιών από τον βυζαντινό ναό της Παναγίας της Κρήνας στη Χίο και άλλα.
……………………………………………
Λιγομίλητος…
«Ενημερώθηκα από τη γενική γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού ότι οι στερεωτικές εργασίες θα συνεχιστούν τουλάχιστον έως την Πέμπτη», δήλωσε ο κ. Σαμαράς. «Ακούω μόνο την ανασκαφέα και τα ευρήματά της. Σ' αυτό το γεγονός, που έχει παγκόσμια σημασία και φτάνει πολύ πέρα από τα στενά σύνορά μας, οφείλουμε να είμαστε σοβαροί και λιγομίλητοι».
