Του Μπάμπη Αγρολάμπου
Το τελευταίο διαπραγματευτικό χαρτί που είχε η κυβέρνηση στον νέο γύρο των συνομιλιών με την τρόικα, το χαρτί των πρόωρων εκλογών, έπαιξε ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς με αντάλλαγμα την συνάντηση που θα έχει την Τρίτη με την καγκελάριο Μέρκελ. Τα σενάρια προσφυγής στις κάλπες το φθινόπωρο, που άνοιξαν από το μέγαρο Μαξίμου την περασμένη Δευτέρα, μετά τη συνάντηση Σαμαρά-Βενιζέλου, έκλεισαν την Τρίτη, με την πρόσκληση του Βερολίνου.
Η εκδοχή της αριστερής παρένθεσης, που απασχόλησε σοβαρά τους δύο κυβερνητικούς εταίρους, ύστερα από τα τελευταία αρνητικά μηνύματα που πήρε από τους δανειστές και εταίρους αλλά και τις πιέσεις που δέχθηκε από την αξιωματική αντιπολίτευση, έκλεισε οριστικά.
Τα έδωσε όλα και περιμένει…
Ο κ. Σαμαράς μόλις δέχτηκε την πρόσκληση έσπευσε να ξεκαθαρίσει ο ίδιος ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει το πρόγραμμα και τώρα περιμένει ότι και οι εταίροι στην Ε.Ε. θα δώσουν στην κυβέρνηση την αναγκαία στήριξη. Για να προλειάνει περαιτέρω το πλαίσιο των συνομιλιών με την καγκελάριο Μέρκελ ο υπουργός Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελης προεξόφλησε ότι δεν τίθεται ζήτημα διαγραφής του χρέους ούτε αλλαγών στο σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας.
Η κυβέρνηση έχει τρεις κομβικούς στόχους στη νέα φάση των συνομιλιών με τους εταίρους στην Ε.Ε. και την τρόικα και άλλα τόσα προβλήματα στο εσωτερικό.
1 Ο Αντ. Σαμαράς επιδιώκει να λάβει άλλη μία σαφή δήλωση πολιτικής στήριξης από την καγκελάριο Μέρκελ, προκειμένου να καταφέρει η κυβέρνηση να βγει από τον κλοιό πιέσεων στον οποίο βρίσκεται. Πρακτικά αυτό θα αποτυπωθεί με τη στάση της τρόικας στην επικείμενη αξιολόγηση. Η εκτίμηση στο κυβερνητικό επιτελείο θέλει τους εκπροσώπους των δανειστών να αποχωρούν σύντομα από την Αθήνα, με μια θετική έκθεση προς το Eurogroup, ώστε στη συνεδρίαση του Νοεμβρίου, δύο χρόνια ακριβώς από τη δέσμευση ότι θα εξεταστεί η περαιτέρω ελάφρυνση, να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις.
2 Πρέπει να αποσαφηνιστούν έως το τέλος του χρόνου τα χρηματοδοτικά εργαλεία και ο τρόπος εποπτείας από τα ευρωπαϊκά όργανα, προκειμένου να τερματιστεί η διαδικασία των επισκέψεων της τρόικας και να ενισχυθεί το κυβερνητικό επιχείρημα για το τέλος του Μνημονίου.
Ωστόσο, το ύψος των κονδυλίων που θα χρειαστούν θα εξαρτηθεί από τις επιπλέον κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών και τον προσδιορισμό του δημοσιονομικού κενού της επόμενης διετίας. Η διάσταση μεταξύ της Ε.Ε. και του ΔΝΤ και των δύο με το μέγαρο Μαξίμου παραμένει.
3 Να εξασφαλίσει ο πρωθυπουργός τη συγκατάβαση της Αν. Μέρκελ στη νέα έξοδο που σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο στις αγορές ομολόγων. Ο υπουργός Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελης έχει ήδη προαναγγείλει την έκδοση τίτλου επταετούς διάρκειας, χωρίς όμως να δώσει το ύψος του ποσού, για τα τέλη του χρόνου. Δίχως όμως τη διακριτική υποστήριξη της Ε.Ε. και των ευρωπαϊκών τραπεζών η υποδοχή του δεν είναι εξασφαλισμένη. Τυχόν αποτυχία θα πυροδοτούσε νέο κύκλο αμφισβήτησης του ελληνικού προγράμματος.
Ακόμη και αν όλα πάνε κατ' ευχήν στη συνάντηση Σαμαρά-Μέρκελ και μετέπειτα στις ενέργειες της Ε.Ε., η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα στο εσωτερικό που θέτουν σε δοκιμασία τη συνοχή του κυβερνητικού σχήματος. Τα ανοίγματα που προγραμματίζει ο κ. Σαμαράς, εν όψει των 40ών γενεθλίων της Ν.Δ., προς τα δεξιά περιορίζονται από τον βαρύ αντίκτυπο των ημερών και των έργων του τέως γραμματέα Τ. Μπαλτάκου. Δυσκολίες όμως βρίσκει στο δικό του πεδίο και ο Ευάγγ. Βενιζέλος.
Ενα ζευγάρι μες στην γκρίνια
Η εικόνα της κυβέρνησης, ιδίως το τελευταίο διάστημα που κλιμακώνονται οι πιέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, προκαλεί μία επιπλέον εστία γκρίνιας στο εσωτερικό των κοινοβουλευτικών ομάδων της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Ακόμη και αν δεν απαιτηθούν νέα μέτρα στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων και του Ασφαλιστικού από την τρόικα, υπάρχει προβληματισμός πώς θα υλοποιηθούν τα συμφωνηθέντα, εάν δεν δοθούν φοροελαφρύνσεις και στοχευμένες παροχές με τον νέο προϋπολογισμό.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως που καθημερινά βρίσκει πλέον μπροστά της η κυβέρνηση είναι η φοροδοτική εξάντληση των νοικοκυριών και των μικρών επιχειρήσεων. Η οικονομική καθίζηση καθιστά εκ προοιμίου μάταιη μια πρόσκληση της κυβέρνησης για τη διαμόρφωση προεδρικής πλειοψηφίας σε αυτές τις συνθήκες. Υπό αυτό το πρίσμα οι κυβερνητικοί παράγοντες που εισηγούνταν προσφυγή στις κάλπες πριν ανοίξουν οι διαδικασίες, ώστε να βρεθεί ο ΣΥΡΙΖΑ στη δύσκολη θέση να διαμορφώσει προεδρική πλειοψηφία 180 βουλευτών, θεωρούν ότι εσφαλμένα η κυβέρνηση έκλεισε αυτή την επιλογή, όπως είχε κάνει και με τον σχηματισμό της κυβέρνησης Παπαδήμου πριν από τρία χρόνια.