Του Δημήτρη Κανελλόπουλου
Ο βιμπραφωνίστας Χρήστος Ραφαηλίδης με τον κοντραμπασίστα Πέτρο Κλαμπάνη παίζουν με τον Javier Nandayapa και την Youth Orchestra of Villahermosa
Πρέπει να είναι το μόνο χωριό το οποίο ξενυχτάει με τσίπουρα και τζαζ μουσική. Ο Αγιος Λαυρέντιος στο Πήλιο, εκεί όπου τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Αυγούστου στήνεται το περίφημο «Μουσικό Χωριό». Ενα θαύμα. Να βρίσκεσαι στην πλακόστρωτη πλατεία στις 2 μετά τα μεσάνυχτα, καλοκαίρι με ψύχρα λόγω υψόμετρου, το τσίπουρο να ρέει ποτάμι και επί τόπου να στήνονται αυτοσχέδια live τζαζ ή κλασικής μουσικής! Ούτε λαϊκά τραγούδια, ούτε δημοτικά, ούτε τίποτε – μόνο Μάιλς Ντέιβις και Σοπέν.
Ο Χρήστος Ραφαηλίδης, σπουδαίος βιμπραφωνίστας που ζει μόνιμα στη Νέα Υόρκη, μας περιγράφει με έκσταση τις διονυσιακές σκηνές που έζησε σαν δάσκαλος: «Είναι ένας θεσμός τρελός. Μέσα στην παρακμή της χώρας γίνεται τέχνη σε πολύ υψηλό επίπεδο, παίζουν μουσικοί από όλο τον κόσμο, κάτω από έναν πλάτανο πίνοντας τσίπουρα». Και δεν είναι κανένας τυχαίος. Από την Κίνα κατέφτασε στον Αγιο Λαυρέντιο και από εκεί έφυγε κατευθείαν για Μεξικό. «Διοργανώνουμε σεμινάρια και συναυλίες σε όλο τον κόσμο, περιμένουμε όμως πότε θα έρθει η ώρα να πάμε στο “Μουσικό Χωριό”».
Το «Μουσικό Χωριό» αποτελεί στην ουσία ένα μεγάλο σχολείο, με σεμινάρια, workshops, συναυλίες, μαθήματα κ.ά. Φιλοξενεί 180 άτομα, μαθητές και καθηγητές, όλοι καταξιωμένοι μουσικοί. «Στην τάξη μας με τον Γιώργο Κοντραφούρη υπήρχαν 28 Ελληνες, Γερμανοί, Ολλανδοί και άλλοι», λέει ο Χρήστος. «Είναι ωραίο να συμμετέχεις σε ένα team, έστω κι αν δεν κάνεις πολλά. Σαν να παίζεις σε μια ομάδα του ΝΒΑ για μία εβδομάδα. Και την μπάλα να μην πάρεις ποτέ, αρκεί που βρίσκεσαι στο ίδιο παρκέ με τους παιχταράδες». Και οι κάτοικοι του χωριού; «Προσφέρουν και τα σπίτια τους για φιλοξενία, για δύο εβδομάδες δεν κοιμούνται καν, βοηθούν ακόμα και με τα γαϊδουράκια τους». Και οι ξένοι; «Μπαίνουν στους ελληνικούς ρυθμούς. Μια Γερμανίδα φέτος, που στην αρχή ήταν «ρομποτρόνιξ», σε όλα της τυποποιημένη και με πρόγραμμα, την τρίτη μόλις ημέρα έπινε τσίπουρο και καθυστερούσε στα πρωινά μαθήματα γιατί περνούσε πρώτα από τον φούρνο να πάρει τυρόπιτα».
Ο Χρήστος Ραφαηλίδης περιοδεύει τώρα με τον Πέτρο Κλαμπάνη, έχοντας σχηματίσει τους «Point 2». Ηταν για 18 ημέρες στην Κίνα δίνοντας συναυλίες σε πόλεις των 10 και 12 εκατομμυρίων. «Στην αρχή οι Κινέζοι ήταν ψυχροί και απρόσωποι, μετά από δυο-τρεις μέρες όμως χαλάρωσαν, αρχίζοντας τις αγκαλιές και τα φιλιά», λέει. Συνέβη δε κάτι αναπάντεχο. «Οταν αυτοσχεδιάζεις, δεν χρειάζεται να παίζεις συνεχώς», διηγείται. «Μεταφέραμε, λοιπόν, στους Κινέζους την έννοια του “space”, του “κενού”.
Ο Μάιλς Ντέιβις είχε πολλά “κενά διαστήματα” στις συνθέσεις του, ο Μπαράκ Ομπάμα στις ομιλίες του αφήνει διαστήματα σιωπής, τους λέγαμε. Δεν το καταλάβαιναν. Με τίποτα». Τους έβγαλε από το αδιέξοδο η Κινέζα μεταφράστρια. «Εδώ δεν υπάρχει space», τόνισε, «δεν την ξέρουμε την έννοια. Είμαστε πάρα πολλοί, αναρίθμητοι, είναι φύσει αδύνατον να δημιουργηθεί απόσταση μεταξύ μας. Από παιδιά ακόμα κανένας δεν είχε δικό του χώρο, ζούσαμε όλοι σε μικρά, στενά δωμάτια. Ακόμα και στις ουρές που καθόμαστε ακουμπάμε αναγκαστικά ο ένας τον άλλο».
Φέτος ο Χρήστος Ραφαηλίδης συμπληρώνει 20 χρόνια στη Νέα Υόρκη – όλη του η δραστηριότητα στο manhattanvibes.com. «Γυμνάσιο στην Κοζάνη, Λύκειο και ωδεία στη Θεσσαλονίκη». Αμέσως μετά έφυγε για Αμερική, πήρε το δίπλωμά του στο Berkley College of Music, το ‘97 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη συνεχίζοντας σπουδές στο Manhattan School Of Music. «Ερωτεύτηκα το βιμπράφωνο γιατί συνδυάζει τα κρουστά και το πιάνο. Σε σχέση με τα άλλα όργανα είναι πολύ πιο εύκολο. Αλλά επειδή δεν το πιάνεις, επειδή δεν αποτελεί επέκταση του σώματός σου, δεν το ακουμπάς αλλά το χτυπάς, ένα ξύλο πάνω σε ένα σίδερο, είναι δύσκολο να βγάλεις συναίσθημα».
Τον χειμώνα ο Χρήστος Ραφαηλίδης και ο Πέτρος Κλαμπάνης θα βρίσκονται στην Αθήνα. Ετοιμάζουν ένα μεγάλο project με τη Δήμητρα Γαλάνη. Το ονομάζουν «Chronos» και θα το παρουσιάσουν για πρώτη φορά σε ανοιχτή πρόβα μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς στο Gazarte. «Βασίζεται στην ελληνική ποίηση και πώς αυτή μελοποιείται.
»Είναι τιμή μας που συνεργαζόμαστε με τη Δήμητρα, είναι η μοναδική που θα μπορούσε να κάνει ένα λινκ μεταξύ της παλιάς και της καινούργιας γενιάς. Θα παίξουμε Τσιτσάνη, Χατζιδάκι και άλλους με τον δικό μας τρόπο. Η μουσική δεν είναι σαν τη θρησκεία, να μην αλλάζει, να είναι ίδια και απαράλλαχτη για τρεις χιλιάδες χρόνια. Αν ζούσε ο Τσιτσάνης, σίγουρα κι αυτός θα έπαιζε με διαφορετικό τρόπο τη “Συννεφιασμένη Κυριακή”. Η Δήμητρα βρίσκεται στο επίκεντρο, αυτή είναι το παν άλλωστε, μην ξεχνάτε πως τραγούδησε και Τσιτσάνη και Χατζιδάκι. Χωρίς αυτήν θα έλειπε ένα μεγάλο κομμάτι».
