Της Χαράς Τζαναβάρα
«Νονός» του εντυπωσιακού ξενοδοχειακού συγκροτήματος ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής (1907-1998), ο οποίος το ονόμασε «Μοντ Παρνές» («Βουνό Πάρνηθα») για να θυμίζει το παρισινό Μονπαρνάς. Ηταν η σημαντικότερη επένδυση στο πρόγραμμα ανάπτυξης του ορεινού τουρισμού που είχε εκπονήσει στα τέλη της δεκαετίας του 1950 ο τότε νεοσύστατος Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ), λίγο μετά το επιτυχημένο πρόγραμμα των «Ξενία», των μικρών ξενοδοχείων-μπουτίκ τα οποία είχαν κερδίσει από την πρώτη στιγμή το «στοίχημα». Στην περίπτωση του «Μοντ Παρνές», οι κυβερνητικοί εγκέφαλοι πόνταραν στο… μέγεθος και επέβαλαν στους μελετητές ένα κτίριο-μαμούθ, ικανό να υποδέχεται 3.000 τουρίστες την ημέρα τον χειμώνα και 1.500 το καλοκαίρι! Στην πραγματικότητα αυτή η κοσμοσυρροή καταγράφηκε μόνον την ημέρα των εγκαινίων…
Για την κατασκευή του «Μοντ Παρνές» επιλέχθηκε η τοποθεσία Μαυροβούνι, σε υψόμετρο 1.078 μέτρων στην οροσειρά της Πάρνηθας, που διαθέτει μοναδική θέα προς το λεκανοπέδιο και τη θάλασσα. Παραχωρήθηκε έκταση 800 στρεμμάτων, που περιλάμβανε μικρό μέρος του μοναδικού ελατοδάσους της Αττικής, όπου είχε προβλεφθεί η κατασκευή ξενοδοχείου, μπανγκαλόους, αθλητικών υποδομών και άλλων κτιριακών εγκαταστάσεων. Εκτός από το πρώτο, τα υπόλοιπα ευτυχώς έμειναν στα χαρτιά…
Τα σχέδια είχαν ανατεθεί το 1958 στον Παύλο Μυλωνά (1915-2002). Ακαδημαϊκός και καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών, είχε σπουδάσει πολιτικός μηχανικός και αρχιτέκτονας, ενώ είχε κάνει μεταπτυχιακά στο περίφημο Κολούμπια των ΗΠΑ. Είχε ήδη σχεδιάσει τη στρατιωτική λέσχη στη Θεσσαλονίκη όταν ανέλαβε το ξενοδοχείο στην Πάρνηθα, ενώ ακολούθησαν τα σχέδια της Εθνικής Πινακοθήκης και του Ινστιτούτου Γκέτε.
Στις επιταγές του μοντερνισμού
Στην περίπτωση του «Μοντ Παρνές» ακολούθησε με συνέπεια τις επιταγές του μοντερνισμού. Δημιούργησε μια δυναμική ομάδα από νέους αρχιτέκτονες και εικαστικούς καλλιτέχνες. Τη δική του υπογραφή φέρει το κεντρικό κλιμακοστάσιο, μια αιωρούμενη ελικοειδής κατασκευή, που κατασκευάστηκε με βάση τεχνολογία η οποία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας. Το κεντρικό καθιστικό, το λεγόμενο Μακεδονικό Σαλόνι, είναι εμπνευσμένο από το αρχοντικό Σβαρτς στα Αμπελάκια Θεσσαλίας. Υπάρχει όμως και το Υδραίικο Σαλόνι, ενώ η θολωτή οροφή στο night club αποπνέει άρωμα Σαντορίνης. Ο εσωτερικός διάκοσμος έγινε «διά χειρός» των μεγαλύτερων ζωγράφων της εποχής, όπως οι Σπύρος Βασιλείου, Παναγιώτης Τέτσης, Γιάννης Μόραλης, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ενώ ο Γιάννης Τσαρούχης είχε επιμεληθεί και την πισίνα.
Στη φαντασμαγορική τελετή των εγκαινίων, στις 17 Ιουνίου 1961, είχε δώσει το «παρών» όλος ο πολιτικός κόσμος, ενώ την κορδέλα είχε κόψει ο τότε υπουργός Προεδρίας Κ. Τσάτσος. Δίπλα του βρισκόταν ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής, αλλά και οι ακαδημαϊκοί Ηλίας Βενέζης, Σπύρος Μελάς και Ι. Θεοδωρόπουλος. Δεν έλειψαν οι ξένοι σταρ της εποχής, με σημαντικότερο τον Κουρτ Γιούνγκερς.
Συγκρούσεις ειδικών
Ο Π. Μυλωνάς διέταξε τους όγκους του κτιρίου γύρω από έναν πύργο που σήμερα φέρει τιμητικά το όνομά του, κρατώντας τους υπόλοιπους χώρους σε χαμηλά ύψη. Ο ίδιος έλεγε πως ήθελε να δώσει την αίσθηση του πουλιού που κάθεται στην άκρη του βουνού. Μεγάλη μερίδα αρχιτεκτόνων είχε διαφορετική άποψη, με προεξάρχοντα τον Αντώνη Κιτσίκη, που το είχε χαρακτηρίσει «έκτρωμα». Ηταν η εποχή που χτιζόταν το «Χίλτον», το οποίο επίσης είχε προκαλέσει θύελλες στην αρχιτεκτονική κοινότητα. Πολλές συζητήσεις είχαν γίνει και για τον προϋπολογισμό του «Μοντ Παρνές», που ξεκίνησε από 40 εκατ. δραχμές και στο τέλος εκτινάχθηκε στα 150 εκατ.! Δεν είναι τυχαίο ότι ο τότε υπουργός Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο οποίος στο πλευρό του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή είχε κόψει την κορδέλα των εγκαινίων στις 17 Ιουνίου 1961, είχε γράψει χρόνια αργότερα στο ημερολόγιό του πως «καλλιτεχνικά και οικονομικά αποτελούσε αποτυχία».
Τα προβλήματα εμφανίστηκαν από την επόμενη ημέρα. Στο τέλος της πρώτης διετίας οι πελάτες έφτασαν να είναι λιγότεροι από τους εργαζόμενους! Από το 1964 λειτουργούσε μόνον τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ ξεκίνησε προσπάθεια να διαφημιστεί και προσφέρθηκε για να γυριστούν κινηματογραφικές ταινίες, όπως οι «Ο εμίρης και ο κακομοίρης», «Υιέ μου, υιέ μου…» και «Ανθρωπος για όλες τις δουλειές».
Το καζίνο
Η άνοδος της χούντας έφερε αλλαγές στη διεύθυνση του συγκροτήματος που δεν απέδωσαν και το 1969 έπεσε η ιδέα να ενισχυθεί με τη δημιουργία καζίνου. Εκείνη την εποχή «ναοί του τζόγου» λειτουργούσαν σε Κέρκυρα και Ρόδο, που απευθύνονταν κυρίως σε τουρίστες, ενώ είχε προ πολλού κλείσει το καζίνο στο Λουτράκι που χρονολογούνταν από το 1930. Για την περίπτωση της Πάρνηθας οι συνταγματάρχες είχαν προσκαλέσει τον Κύπριο επιχειρηματία Φροίξο Ηλιάδη, που διηύθυνε το Olympic casino στο Λονδίνο.
Ακολούθησαν νέα εγκαίνια, στις 5 Φεβρουαρίου του 1971, με πομπή 500 αυτοκινήτων που ανηφόρισαν για την Πάρνηθα μεταφέροντας πάνω από 2.000 προσκαλεσμένους. Η είσοδος απαγορευόταν σε δημοσίους υπαλλήλους, ενώ για την περιβόητη άδεια εισόδου ο ενδιαφερόμενος όφειλε να υποβάλει αντίγραφο της φορολογικής του δήλωσης και να έχει ετήσιο εισόδημα 150.000 δραχμών και αργότερα 500.000. Χρειαζόταν επίσημο ένδυμα, σκούρο κοστούμι για τους άνδρες και τουαλέτα για τις γυναίκες. Την ίδια χρονιά εξασφαλίστηκε πρόσβαση με τελεφερίκ. Ηταν μέρος του life style του ιδιωτικοποιημένου συγκροτήματος, που από το 1974 έπαψε να λειτουργεί ως ξενοδοχείο και περιορίστηκε αποκλειστικά στο καζίνο.
Δέκα χρόνια αργότερα και ενώ το καζίνο είχε πάρει την κάτω βόλτα, οι εγκαταστάσεις επανήλθαν στον έλεγχο του ΕΟΤ.
Στους ιδιώτες
Το 1994 με τον νόμο 2206 ξεκίνησε η ιδιωτικοποίηση, με διεθνή διαγωνισμό, που κατέληξε το 2003 στο σημερινό επενδυτικό σχήμα το οποίο κατέχει το 51% και το υπόλοιπο παραμένει στο Δημόσιο. Είχε προηγηθεί ο σεισμός του 1999 με επίκεντρο την Πάρνηθα, που προκάλεσε σημαντικές βλάβες στο κτίριο. Ωστόσο, το 2008, το Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού έκρινε το μεγαλύτερο μέρος του συγκροτήματος διατηρητέο και επέβαλε να μη γίνουν παρεμβάσεις σε τρεις από τις συνολικά τέσσερις εξωτερικές όψεις του. Δύο χρόνια μετά η απόφαση ανατράπηκε και δόθηκε το πράσινο φως για την κατεδάφισή του.
1 Η φωτιά
Η μεγάλη πυρκαγιά του 2007, που αφάνισε 25.000 από τα συνολικά 35.000 στρέμματα του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας, μαζί και τα δύο τρίτα του μοναδικού ελατοδάσους της Αττικής, σταμάτησε πολύ κοντά στο «Μοντ Παρνές»
2 Θέλουν να φύγουν
Εδώ και έναν χρόνο η εταιρεία που έχει την πλειοψηφία των μετοχών έχει στείλει επιστολή στην κυβέρνηση στην οποία προτείνει να παραχωρήσει τις εγκαταστάσεις του «Μοντ Παρνές» στον φορέα προστασίας του εθνικού δρυμού και ζητά να χωροθετηθεί καζίνο σε άλλη περιοχή εκτός των ορίων του Δήμου Αθηναίων.
3 Συμπτώσεις
Η πρόταση «μετακόμισης» συμπίπτει με τον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ για την έκταση των 6.200 στρεμμάτων του παλιού αεροδρομίου στο Ελληνικό και της παραλιακής ζώνης του Αγίου Κοσμά, όπου έχει ήδη προβλεφθεί με νόμο η λειτουργία καζίνου.
