Του Βασίλη Γεώργα
Αποκομμένες από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα εξακολουθούν να λειτουργούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα της κρίσης, καθώς όχι μόνο έχουν υποστεί στα χρόνια του μνημονίου τις πιο επώδυνες απώλειες από τις αντίστοιχες επιχειρήσεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών, αλλά και το επιχειρηματικό περιβάλλον χειροτερεύει χρόνο με τον χρόνο και οι αποκλίσεις διευρύνονται. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει έκθεση που συνυπογράφει η Ομάδα Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα υπό τον Χορστ Ράιχενμπαχ και επεξεργάστηκαν φορείς των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μεταξύ των οποίων η ΕΣΕΕ, η ΓΣΕΒΕΕ, ο ΣΕΤΕ και η Κεντρική Ενωση Επιμελητηρίων.
Τα συμπεράσματα της έκθεσης, που εμφανίζουν την κατάσταση του επιχειρείν στην Ελλάδα να απέχει έτη φωτός από τον μέσο όρο των επιδόσεων στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ηχούν σαν καμπανάκι για τον μύθο του «success story» που με κάθε ευκαιρία καλλιεργεί η κυβέρνηση ως προς τη διευκόλυνση των μικρομεσαίων επιχειρηματιών.
Τα μεγαλύτερα προβλήματα
Η έλλειψη χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, η αδυναμία της κυβέρνησης να αξιοποιήσει τα χρηματοδοτικά εργαλεία που της παρέχει η Ε.Ε. για να ενισχύσει τη ρευστότητα, ο εφιάλτης των χρεών των μικρομεσαίων προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, η ανυπαρξία πολιτικής εξαγωγών συγκαταλέγονται στα κυρίαρχα προβλήματα που εξακολουθούν, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Task Force, Χορστ Ράιχενμπαχ, να αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα έξι χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης.
Μέσα σε αυτό το διάστημα οι επιχειρηματικές ανισότητες έχουν διευρυνθεί. Οπως επισημαίνεται στην έκθεση, από το 2010 μέχρι το 2013 στην Ελλάδα έκλεισαν πάνω από 214.600 επιχειρήσεις, με τον συνολικό αριθμό να μειώνεται κατά 28% σε 745.677 εταιρείες, οι θέσεις εργασίας που χάθηκαν ξεπέρασαν τις 723.000 (-38% σε 1,4 εκατ. εργαζόμενους) ενώ η οικονομία έχασε 21 δισ. ευρώ προστιθέμενης αξίας ή 33% σε σχέση με τα προ κρίσης μεγέθη. Την ίδια ακριβώς περίοδο στην Ευρωπαϊκή Ενωση η μείωση του αριθμού των επιχειρήσεων ήταν κατά μέσο όρο λιγότερο από 1%, ο αριθμός των εργαζομένων παρέμεινε ίδιος στις μικρομεσαίες εταιρείες, ενώ η προστιθέμενη αξία παρουσίασε μικρή αύξηση, στα 127 δισ. ευρώ από 126 δισ. ευρώ το 2010.
Στην κοινή έκθεση της Task Force με τους επιχειρηματικούς φορείς διαπιστώνεται πως η Ελλάδα παραμένει σταθερά κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά την επιχειρηματικότητα και το περιβάλλον εντός της οποίας αυτή καλείται να λειτουργήσει.
Ποια μέτρα προτείνουν
Στα μέτρα άμεσης προτεραιότητας που προτείνεται να ληφθούν για την υποστήριξη των ΜμΕ στην Ελλάδα περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η μείωση του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων κατανάλωσης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η εξέταση κατά προτεραιότητα των αιτήσεων χρηματοδότησης από μικρές επιχειρήσεις, η χρήση προγραμμάτων συγχρηματοδότησης για τις εξαγωγές, η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής χαμηλότερης ασφαλιστικής κατηγορίας στον ΟΑΕΕ, κ.ά.
……………………………………………………………………………………
ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
• Το κόστος έναρξης μιας επιχείρησης είναι 910 ευρώ έναντι μέσου όρου 343 ευρώ στην Ε.Ε., ενώ το ελάχιστο κεφάλαιο που καταβάλλεται έχει αυξηθεί σε σχέση με πέρυσι.
• Η μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων είναι πολύ πιο δαπανηρή και φτάνει το 11,8% της αξίας των περιουσιακών στοιχείων σε σύγκριση με 4,6% στην Ε.Ε. λόγω της υπερφορολόγησης και του επιπλέον κόστους.
• Ο χρόνος που απαιτείται για να περάσουν οι πληρωμές από τις δημόσιες αρχές προς τις επιχειρήσεις, ειδικά σε ό,τι αφορά κρατικές ενισχύσεις, έχει αυξηθεί στις 114 ημέρες σύμφωνα με στοιχεία του 2012 από 66 ημέρες το 2011 και είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον μέσο όρο στην Ε.Ε.
• Στο μέτωπο της χρηματοδότησης τα προβλήματα είναι τεράστια και η Ελλάδα βρίσκεται πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τα περισσότερα αιτήματα δανεισμού μικρομεσαίων εταιρειών απορρίπτονται από τις τράπεζες, ενώ στις περιπτώσεις που εγκρίνονται απαιτείται υπερδιπλάσιος χρόνος για την έναρξη των πληρωμών (104 ημέρες έναντι 52 στην Ε.Ε.). Αυτό επιτείνει τον φαύλο κύκλο της οικονομικής ύφεσης και υπονομεύει σοβαρά τις προσπάθειες των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων να συνεχίσουν τη λειτουργία τους. Ειδικά στο μέτωπο αξιοποίησης των κοινοτικών κονδυλίων, αναφέρεται πως από τα 5,8 δισ. ευρώ των επιχορηγήσεων έχουν απορροφηθεί μόνο 3,5 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος να χαθούν σημαντικά κονδύλια το 2015. Αλλά από την αρχή του ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-2013 η κατανομή των κονδυλίων δεν ευνοούσε τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα καθώς μόλις το 6,4% των περιφερειακών κονδυλίων της Ε.Ε. διατέθηκε σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. ήταν 22%.
• Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές, στην έκθεση διαπιστώνεται πως οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν τέσσερις φορές λιγότερες πιθανότητες να εξάγουν εντός της Ε.Ε. και σχεδόν πέντε φορές λιγότερες πιθανότητες να εισάγουν από άλλα κράτη-μέλη. Αν και οι χρόνοι έχουν βελτιωθεί σε σχέση με το παρελθόν, οι ελληνικές ΜμΕ εξακολουθούν να χρειάζονται κατά μέσο όρο 15 έως 19 ημέρες αντιστοίχως για δραστηριότητες εισαγωγής και εξαγωγής, ενώ ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 11 ημέρες και για τα δύο.