Της Μαργαρίτας Κουλεντιανού

Δόθηκαν προχθές στη δημοσιότητα οι φωτογραφίες από την πρόοδο των εργασιών στην άλλοτε Βίλα Αμαλίας, παλιότερα Β’ Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών, ένα κτίριο με μακρά ιστορία, στην καρδιά της Αθήνας. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για δύο κτίρια που συνδέονται με εσωτερική αυλή. Το εξωτερικό τους είχε κριθεί διατηρητέο, επομένως διατηρήθηκε. Το εσωτερικό ισοπεδώθηκε απ' άκρη σ’ άκρη.

Ομως, «η ισοπέδωση κάθε λειτουργικού ή διακοσμητικού στοιχείου στο εσωτερικό εγείρει ερωτήματα», όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Ρηγόπουλος στην «Καθημερινή» της περασμένης Τρίτης. Παλιές φωτογραφίες, από την εποχή της κατάληψης, απεικονίζουν πολλά τέτοια στοιχεία: εξαιρετικά πλακάκια στα πατώματα, εσωτερικές σκάλες, ωραίες πόρτες και κουφώματα. Ολα αυτά κατεδαφίστηκαν –και τι απέγιναν άραγε τα υλικά;– για να δημιουργηθεί το καινούργιο σχολείο, που θα αρχίσει να λειτουργεί από την επόμενη σχολική χρονιά.

Δεν ξέρω αν ήταν απαραίτητη η ισοπέδωση του εσωτερικού για να εξασφαλιστούν οι προδιαγραφές ασφάλειας και διευθέτησης του χώρου, ώστε τα κτίρια να είναι κατάλληλα για να λειτουργήσουν ξανά ως σχολείο. Ομως οι φωτογραφίες από την πρόσοψη που δεν κρύβει πίσω της τίποτα έχουν κάτι το τρομακτικό, σαν εκείνους τους εφιάλτες που αναπαράγουν εικόνες από τον κινηματογράφο: ανοίγεις με φόρα μια πόρτα και πέφτεις στο κενό. Κενό μνήμης και κενό ιστορίας. Αρκεί άραγε το «κέλυφος» για να διασώσει τις αναμνήσεις και την ιστορία ενός κτιρίου;

Η Βίλα Αμαλίας στέγασε το Β’ Γυμνάσιο για περίπου σαράντα χρόνια. Μετά εγκαταλείφθηκε και παρέμεινε εγκαταλειμμένη για μια εικοσαετία, μέχρι το 1990, οπότε εγκαταστάθηκαν εκεί άτομα από την κατάληψη της λεωφόρου Αμαλίας, που έδωσαν ξανά ζωή στη Βίλα, καθώς και το σημερινό όνομά της. Με την κατάληψη, τα κτίρια συντηρήθηκαν και προστατεύτηκαν από τη φθορά και η Βίλα εξελίχθηκε σε εναλλακτικό πολιτιστικό κέντρο, με δράσεις που έγιναν δεκτές με ανακούφιση από τη γειτονιά, καθώς τα άδεια κτίρια μόνο προβλήματα μπορούσαν να φέρουν: σκουπίδια, ποντίκια και μια γενικότερη εικόνα ερήμωσης. Οι καταληψίες έμειναν στη Βίλα Αμαλίας μέχρι τον Δεκέμβριο του 2012, οπότε διώχτηκαν από την αστυνομία και τα πορτοπαράθυρα σφραγίστηκαν. Σήμερα το κτίριο ανακατασκευάζεται με ταχύ ρυθμό. Προβλέπονται αίθουσες διδασκαλίας, εργαστήρια, ασανσέρ και αναβατόρια, ένα σωρό μοντέρνα πράγματα που ασφαλώς δεν υπήρχαν στο ιστορικό Β' Γυμνάσιο. Θα κάνουν, όμως, το καινούργιο σχολείο καλύτερο από το παλιό, τώρα που θα έχει αλλάξει η προσωπικότητά του;

Είναι απαραίτητο τα σχολεία να τηρούν τις προδιαγραφές ασφαλείας για τους μαθητές. Είναι εξίσου απαραίτητο η πόλη να σέβεται και να αναδεικνύει τα μνημεία της. Πόσο αποδεκτό είναι, όμως, να θεωρείται μνημείο μόνο η πρόσοψη ενός κτιρίου; Και γιατί δεν παύει να αντηχεί, κάπου στο βάθος, η ανησυχία: Απ’ έξω κούκλα, από μέσα τι;

Ενα κλαδί από πεύκο (2)

Τις προάλλες έγραψα για ένα κλαδί πεύκου που έγερνε στο μπαλκόνι μου και το κούρεψαν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου Αγίας Παρασκευής. Ο δήμος «διαφωνώντας με κάποιους ισχυρισμούς μου», που «αδικούν τη δημοτική αρχή και τους εργαζόμενους του δήμου», έκρινε ότι πρέπει «να διατυπώσει την άποψή του για το θέμα», έτσι ώστε «οι αναγνώστες να μπορούν να κρίνουν αντικειμενικά». Θεώρησε λοιπόν αναγκαίο:

1. Να επισημάνει ότι δεν «είμαι αρμόδια να κρίνω αν ένα κλαδί είναι ακίνδυνο». Σωστά.

2. Να με επιπλήξει επειδή προβαίνω σε «συνηθισμένες και εύκολες στα ΜΜΕ γενικεύσεις», όταν καταλογίζω αυθαιρεσία σε όσους κόβουν κλαδιά από αιωνόβια πεύκα. Σωστά.

3. Να με ενημερώσει ότι η δημοτική αρχή «κρίνεται καθημερινά για τη δουλειά, τη συνέπεια, την αποτελεσματικότητα, το ήθος και τις αρχές της». Σωστό κι αυτό.

Σημειώνοντας τα παραπάνω, ελπίζω να μη νιώθει πια αδικημένη η δημοτική αρχή. Για τους δημότες, βλέπουμε.