Του Γιάννη Ντεντόπουλου
Το δράμα του Πανιωνίου είναι ένα ακόμη κεφάλαιο στην πονεμένη ιστορία των ομάδων που τα τελευταία χρόνια, του απόλυτου επαγγελματισμού, συνέδεσαν άρρηκτα την ύπαρξή τους με τη διοικητική και την οικονομική δύναμη ενός και μόνο παράγοντα. Και δεν μιλάμε για ομάδες που είχαν τα χαρακτηριστικά διάττοντων αστέρων, που πέρασαν από το παλκοσένικο του ελληνικού μπάσκετ και εξαφανίστηκαν χωρίς να τις θυμάται κανείς. Μιλάμε για ομάδες με βαρύ όνομα, τεράστια μπασκετική παράδοση, αλλά και σημαντικές επιτυχίες.
Ομάδες που όχι απλώς άφησαν ίχνη στο πρωτάθλημα αλλά έδειξαν και δρόμους. Το Μαρούσι, ο Πανελλήνιος, και σε μικρότερη κλίμακα η ΑΕΚ, ο Μακεδονικός και η Ολύμπια Λάρισας, αργά ή γρήγορα, πλήρωσαν το τίμημα του μοντέλου της απόλυτης εξάρτησης από ένα πρόσωπο.
Και φυσικά δεν πλήρωσαν μόνο οι ομάδες, αλλά και οι συγκεκριμένοι παράγοντες, οι οποίοι ξόδεψαν χρήματα στο μπάσκετ και όταν αποφάσισαν να φύγουν, με ή χωρίς τη θέλησή τους, βρέθηκαν να αυτοχαρακτηρίζονται, όπως έκανε προχθές ο νυν ιδιοκτήτης του Πανιωνίου, Ηλίας Λιανός, «και κερατάδες και δαρμένοι».
Το χειρότερο; Να νιώθουν «ότι δεν είχαν το δικαίωμα να αποφασίσουν ούτε καν για το πώς θα διαθέσουν την προσωπική τους ζωή». Να πουν «κουράστηκα, βρε αδελφέ». Βλέπετε, όσο ήταν στον «θρόνο» και τα «έσπρωχαν», όλοι τούς λιβάνιζαν και οι ομάδες έμεναν επαναπαυμένες στην ευκολία τους.
Λίγο τα έσοδα από τον ΟΠΑΠ, λίγο τα τηλεοπτικά συν την μπόλικη αγωνιστική τεχνογνωσία που υπάρχει λόγω παράδοσης του μπάσκετ στην Ελλάδα, να σου οι επιτυχίες, να σου και τα «ζήτω». Και ήταν όλοι ευχαριστημένοι, λες και βρήκαν τον μήνα που τρέφει τους έντεκα. Μέχρι φυσικά να γίνει η στραβή.
Οσο στην ηγεσία της ΚΑΕ ΑΕΚ έμεινε ο γνωστός βιομήχανος Γιάννης Φιλίππου, ήταν η τρίτη δύναμη μετά τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό ή και αντίστροφα. Το αφεντικό της ΦΑΓΕ έκανε επενδύσεις αγοράζοντας σημαντικούς Ελληνες παίκτες που αργότερα στελέχωσαν την Εθνική (Χατζής, Κακιούζης, Ντικούδης κ.ά.), φημισμένους προπονητές (Ιωαννίδης, Ιβκοβιτς, Σάκοτα), έδωσε την ευκαιρία στον νυν ομοσπονδιακό Φώτη Κατσικάρη να γίνει πρώτος προπονητής και παράλληλα σημείωσε τεράστιες επιτυχίες.
Η «βασίλισσα» άνοιξε τον κύκλο διακρίσεων της νέας εποχής παίζοντας στον τελικό της Ευρωλίγκας (1998), κατέκτησε το Σαπόρτα (2001), δύο Κύπελλα Ελλάδας και το αποκορύφωμα ήταν ότι κατέκτησε το πρωτάθλημα του 2002. Εγινε η πρώτη και μοναδική ομάδα που διέκοψε το σερί του Παναθηναϊκού από το 1998 μέχρι το 2012, όταν τον τίτλο πήρε ο Ολυμπιακός.
Κάτι η αίσθηση ότι δεν ήθελε να συμμετέχει στο «…πανηγύρι των ζουρλών», όπως χαρακτήρισε την κατάσταση στο ελληνικό μπάσκετ ο Φιλίππου, κάτι ορισμένα πράγματα που δεν του άρεσαν στο περιβάλλον της ομάδας, τον οδήγησαν στην απόφαση να αποχωρήσει.
Από τη μέρα που αποτραβήχτηκε και έπαψε να χρηματοδοτεί, αλλά παρέμενε κάτοχος των μετοχών, η ΑΕΚ ξεκίνησε να ρετάρει και να τον… κατηγορεί. Μέχρι το 2011 που υποβιβάστηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της και ζήτησε να παίξει στη Β' Εθνική για να γλιτώσει από τα χρέη, η εικόνα της ήταν πολύ κακή. Με το ζόρι σωζόταν και οι συμπεριφορές των οπαδών της ήταν ακραίες. Μετά από δύο ανόδους και με νέο διοικητικό μοντέλο, επέστρεψε φέτος στη μεγάλη κατηγορία για να συνεχίσει τη μεγάλη διαδρομή της. Τη «δευτέρα παρουσία».
Το Μαρούσι, τα 15 χρόνια που έμεινε στο τιμόνι του ο Αρης Βωβός, της γνωστής οικογένειας με τις κατασκευές, που κυριάρχησε στην Κηφισίας τα τέλη της δεκαετίας του ’80, αλλά και όλο το ’90, ήταν μια ομάδα που αποτέλεσε πρότυπο εύρυθμης λειτουργίας και αποτελεσματικότητας.
Παρότι δεν είχε λαό για να ανταγωνιστεί τους μεγάλους, το έκανε με μεγάλη επιτυχία. Το 2001, κατέκτησε το Κύπελλο Σαπόρτα υπό τον Βαγγέλη Αλεξανδρή, το 2004 με προπονητή τον Γιαννάκη έπαιξε στον τελικό της Α1 κόντρα στον Παναθηναϊκό και σε έναν ακόμη ευρωπαϊκό τελικό της FEL, είχε σταθερή παρουσία στο φάιναλ φορ της Α1, ενώ με τεχνικό τον Μπαρτζώκα, το 2009-10, ξεκίνησε από τα προκριματικά και έφτασε μέχρι το «ΤΟΡ 16» της Ευρωλίγκας.
Ανέδειξε τον Σπανούλη, τον Καϊμακόγλου, έφερε τον Γιαννάκη στο τιμόνι της εθνικής ομάδας και ο Μπαρτζώκας πήγε στον Ολυμπιακό και έγινε ο πρώτος Ελληνας προπονητής που κατέκτησε την Ευρωλίγκα και το διηπειρωτικό. Τα οικονομικά προβλήματα που προκάλεσε στον Βωβό η εμπλοκή της κατασκευής του γηπέδου του Παναθηναϊκού στον Βοτανικό τον ανάγκασαν να αποχωρήσει.
Το Μαρούσι άντεξε με τα χίλια ζόρια άλλον έναν χρόνο και τον δεύτερο υποβιβάστηκε στη Β' Εθνική, όπου αγωνίζεται σήμερα γιατί δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στα έξοδα της Α2. Πλέον την ομάδα τρέχει ο ερασιτέχνης με κόπους και θυσίες.
Ο Πανελλήνιος τέθηκε υπό την αιγίδα του επιχειρηματία και ιδιοκτήτη του ΑΝΤ1, Μίνωα Κυριακού. Ξεκινώντας από τη Γ' Εθνική, όχι απλώς επέστρεψε στην Α1 μετά από πολύχρονη απουσία, αλλά έφτασε στο σημείο να παίξει στο final four του Uleb Cup το 2010 και να τερματίσει στην 4η θέση της Α1.
Οταν για κάποιον λόγο ο Κυριακού δεν θέλησε να παραμείνει στο μπάσκετ, η ομάδα πήρε την κατηφόρα. Κανείς δεν βρέθηκε να συμβάλει, με αποτέλεσμα, στο ξεκίνημα της σεζόν 2011-12, να μην εξασφαλίσει πιστοποιητικό συμμετοχής. Τελικά, δεν έπαιξε για μία χρονιά και έτσι επέστρεψε στα πρωταθλήματα της ΕΣΚΑ.
Πάνω-κάτω τα ίδια συνέβησαν με δύο ομάδες της περιφέρειας. Ο Μακεδονικός, με πρόεδρο τον Κώστα Μεσάικο, μετακόμισε από τη Νεάπολη Θεσσαλονίκης στην Κοζάνη αναζητώντας οξυγόνο και έφτασε στο σημείο, με προπονητή τον Αργύρη Πεδουλάκη, να παίξει στον τελικό του Uleb Cup του 2005.
Διεκδίκησε τη νίκη μέχρι το τέλος κόντρα στη Λιέτουβος, αλλά έχασε 78-74. Αν τα κατάφερνε, θα εξασφάλιζε το εισιτήριο για την Ευρωλίγκα της επόμενης περιόδου. Οταν ο κατασκευαστής Μεσάικος άρχισε να αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα λόγω των συναλλαγών του με το κράτος, ο Μακεδονικός διαλύθηκε λόγω οικονομικού μαρασμού.
Επεσε απευθείας στην ερασιτεχνική Β' Εθνική και επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη. Υποβιβάστηκε κι από εκεί. Τη σεζόν 2010-11 υποβιβάστηκε στο τοπικό πρωτάθλημα. Βρέθηκε στη Γ' Εθνική λόγω ανακατατάξεων στα πρωταθλήματα της ΕΟΚ. Καμία σχέση με τα παλιά μεγαλεία.
Η Ολύμπια Λάρισας, με ιδιοκτήτη τον κατασκευαστή Γιώργο Μαλάκο, αντιπαρήλθε την κόντρα της πόλης και ξεπερνώντας την παραδοσιακή δύναμη που λεγόταν ΑΕΛ, έφτασε στην Α1. Ο Μαλάκος επέλεξε προπονητή τον Μπαρτζώκα, που ήταν τρίτος ασίσταντ του Γιαννάκη στο Μαρούσι, και του ανέθεσε το τιμόνι, με αποτέλεσμα η Ολύμπια να γίνει το 2007 η πρώτη ομάδα της περιφέρειας που εξασφάλισε τη συμμετοχή της στα πλέι οφ και μάλιστα δύο σερί χρονιές.
Το 2009, η ΛΑΜΚΟ μπήκε σε έναν κυκεώνα προβλημάτων και επέφερε βαρύ πλήγμα στην οικογένεια των ιδιοκτητών. Η Ολύμπια δεν μπορούσε να αντέξει. Ακόμη και η συγχώνευση με την ΑΕΛ, με την οποία υπήρχαν τεράστιες διαφορές αντίληψης, ήταν μια κίνηση απελπισίας που επιβλήθηκε από τις περιστάσεις. Ο υποβιβασμός ήρθε μοιραία.
