Του Δημήτρη Κανελλόπουλου
Στα γραφεία της εφημερίδας ο κ. Μιχάλης Βασιλειάδης επί τω έργω
Μόνο για δύο εβδομάδες δεν κυκλοφόρησε η «Απογευματινή» της Κωνσταντινούπολης. Το 15ήμερο αμέσως μετά τα Σεπτεμβριανά, μετά το πογκρόμ της νύχτας της 6ης Σεπτεμβρίου 1955. Από τις 12 Ιουλίου του 1925 που ιδρύθηκε βγαίνει ανελλιπώς μέχρι και σήμερα. «Και σίγουρα», μας λέει ο Μιχάλης Βασιλειάδης, ο εκδότης της, «θα συνεχίσουμε μέχρι τις 12 Ιουλίου 2015, ημερομηνία που συμπληρώνουμε 100 χρόνια».
Και γιατί δεν κυκλοφόρησε το συγκεκριμένο δεκαπενθήμερο η εφημερίδα, αν και καταλαβαίνουμε το γιατί; «Δεν είχαμε τι να πούμε» λέει ο κ. Βασιλειάδης. «Υπήρχε φόβος, τι να γράφαμε; Πως ήρθαν, μας έσπασαν και μας ρήμαξαν;». Εχει φάση το πώς σώθηκε η εφημερίδα εκείνη τη νύχτα. «Μας γλίτωσε από την καταστροφή ο σύντροφος Στάλιν. Τα γραφεία μας ήταν απέναντι από το προξενείο της Σοβιετικής Ενωσης, αριστερά και δεξιά του δρόμου υπήρχε αστυνομία, δεν επέτρεπαν σε κανέναν να πλησιάσει». Οι άλλες ελληνικές εφημερίδες της εποχής καταστράφηκαν. «Τα γράμματα από το τυπογραφείο του «Εμπρός» βρέθηκαν στον δρόμο. Τα πέταξαν οι Τούρκοι. Και δεν υπήρχαν τότε ελληνικά γράμματα να βρεις στην Τουρκία».
Η «Απογευματινή», ημερήσια εφημερίδα, εκδίδεται στην ελληνική γλώσσα. Αποτελεί τη δεύτερη αρχαιότερη εφημερίδα της Τουρκίας μετά την τουρκική «Τζουμχουριέτ». Δύο είναι τα σλόγκαν της: Το πρώτο, μια ρήση από τον Βικτόρ Ουγκό: «Αι νέαι εποχαί επιβάλλουσι και νέα καθήκοντα». Το δεύτερο επινοήθηκε τη δεκαετία του ’80, όταν η εφημερίδα ανήκε στα αδέλφια Αδόσογλου: «Ουδείς γεννάται, ουδείς αποθνήσκει άνευ της Απογευματινής». Είναι ένα μότο που εκτός των άλλων τονίζει και τη δημογραφική σημασία του αρχείου της εφημερίδας, καθώς μέχρι και σήμερα, οι ομογενειακές οικογένειες στέλνουν προς δημοσίευση γεννήσεις, βαπτίσεις, γάμους, θανάτους και μνημόσυνα, προκειμένου η «Απογευματινή» να τα αναγγείλει στο κοινό. Από την 1η Ιανουαρίου του 2003, ο Μιχάλης Βασιλειάδης είναι ο εκδότης και διευθυντής της εφημερίδας.
«Η εφημερίδα κυκλοφορεί καθημερινά εκτός Σαββατοκύριακου. Είναι τέσσερις μεγάλες σελίδες πυκνογραμμένες και βγαίνει σε 600 ακριβώς αντίτυπα που μοιράζονται σε 600 οικογένειες. Υπάρχουν οχτώ συνολικά διανομείς που διανέμουν την εφημερίδα σπίτι με σπίτι. Στην περιοχή της Χαλκηδόνας όπου ζουν αρκετές ελληνικές οικογένειες την αφήνουν στα μπακάλικα, εκεί όπου ψωνίζουν οι Ρωμιοί. Οι διανομείς κάνουν χρόνια αυτή τη δουλειά, ένας μεγάλωσε πέντε παιδιά έτσι. Η τιμή του κάθε φύλου είναι 50 γρόσια, όταν 1 ευρώ είναι 2 λίρες και 88 γρόσια».
Στις δεκαετίες του ’20 και του ’30 οι πωλήσεις έφταναν ώς και τα 30.000 αντίτυπα ημερησίως. Οπως διαβάζουμε, «εκτός από τις Ρωμέικες οικογένειες, αναγνώστες ήταν και Τούρκοι που είχαν εγκαταλείψει την Ελλάδα, ύστερα από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Πολλοί από αυτούς, μη γνωρίζοντας άλλη γλώσσα απ’ την ελληνική, είχαν σαν μοναδικό μέσο ενημέρωσης τούτη την εφημερίδα». Ο Μιχάλης Βασιλειάδης μας εξηγεί πόσο δύσκολα τα βγάζει πέρα πλέον οικονομικά η εφημερίδα. «Από το 2011 και μετά, λόγω της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, η τιμή της συνδρομής αφέθηκε να καθορίζεται από τους ίδιους τους συνδρομητές. Να δίνει ο καθένας όποιο ποσό θέλει. Είναι δύο χιλιάδες συνολικά οι συνδρομητές μας, Ελλαδίτες που δείχνουν ενδιαφέρον για την Πόλη, οι περισσότεροι δυστυχώς δεν πληρώνουν, 100 ευρώ τον χρόνο είναι η συνδρομή. Δεν θέλω να έχω κέρδος από την εφημερίδα, να μην κλείσει προσπαθώ, σκεφτείτε πως όλη η σύνταξή μου μπαίνει στον κορβανά. Από το 2011 κόπηκαν και οι διαφημίσεις από την Ελλάδα που αποτελούσαν συντριπτικό ποσοστό των εσόδων μας». Πόσοι είναι οι Ρωμιοί, πλέον, στην Κωνσταντινούπολη; «1.700 άτομα, με τους περισσότερους να έχουν μέσο όρο ηλικίας πάνω από 60, η πλειονότητα είναι συνταξιούχοι».
