Του Δημήτρη Αγγελίδη
Η πρώτη θλιβερή επέτειος του πολύνεκρου ναυαγίου στη Λαμπεντούζα στις 3 Οκτωβρίου σημαδεύεται από αύξηση των θανάτων των προσφύγων και των μεταναστών στη Μεσόγειο. Ο ένας μετά τον άλλο οι διεθνείς οργανισμοί και οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποδίδουν την ευθύνη για τους θανάτους αυτούς στην πολιτική της Ευρώπης-φρούριο που εφαρμόζει η Ε.Ε.
«Λόγω της απουσίας ασφαλών και νόμιμων οδών πρόσβασης στην Ευρώπη, η αποδοχή του κινδύνου να πνιγούν στην κεντρική Μεσόγειο είναι το αντίτιμο που πρέπει να καταβάλουν πολλοί πρόσφυγες και μετανάστες για να έχουν πρόσβαση στο άσυλο ή σε ευκαιρίες για δουλειά», αναφέρει η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας «Ζωές έρμαιες: Πρόσφυγες και Μετανάστες σε κίνδυνο στην κεντρική Μεσόγειο», που δημοσιοποιήθηκε χτες.
Σύμφωνα με την έκθεση, τουλάχιστον 2.500 άνθρωποι χάθηκαν στη θαλάσσια διαδρομή από τη βόρεια Αφρική στην Ευρώπη μέσα στο 2014, οι 2.200 από τον Ιούνιο μέχρι σήμερα. Στο Αιγαίο, από τον Αύγουστο του 2012 μέχρι τον περασμένο Ιούλιο, χάθηκαν τουλάχιστον 210 άνθρωποι και εκατοντάδες άλλοι κινδύνευσαν. «Η Ελλάδα πρέπει να διασφαλίσει την πρόσβασή τους στις διαδικασίες ασύλου, καθώς και τις κατάλληλες συνθήκες υποδοχής. Για τον σκοπό αυτό, η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη πρέπει να παρέχουν στην Ελλάδα όλη την κατάλληλη υποστήριξη», αναφέρει ο Ηλίας Αναγνωστόπουλος, διευθυντής του ελληνικού τμήματος της οργάνωσης.
Τη στιγμή που η Ιταλία ετοιμάζεται να εγκαταλείψει την επιχείρηση διάσωσης Mare Nostrum, την οποία ανέλαβε μετά το ναυάγιο της Λαμπεντούζα, καταφέρνοντας να αυξήσει θεαματικά τον αριθμό των διασωθέντων, το έργο της διάσωσης ετοιμάζεται να αναλάβει η FRONTEX, η ευρωπαϊκή δύναμη φύλαξης των θαλάσσιων συνόρων. Ωστόσο, η Διεθνής Αμνηστία εκφράζει αμφιβολίες κατά πόσο η FRONTEX έχει τους πόρους και την ικανότητα να επικεντρωθεί στη διάσωση ανθρώπων και να διασφαλίσει την πρόσβαση στο άσυλο.
Για να σωθούν ζωές στη Μεσόγειο, επισημαίνει η οργάνωση, είναι αναγκαίο αφενός να αλλάξει ο μηχανισμός του Δουβλίνου, ώστε να μοιραστούν οι πρόσφυγες σε όλα τα κράτη-μέλη, αφετέρου να ενισχυθεί το ευρωπαϊκό σύστημα έρευνας και διάσωσης (Search and Rescue – SAR) στη θάλασσα.
Στον φράχτη στον Εβρο και στους μηχανισμούς αποτροπής που εφαρμόζει η Ε.Ε. αποδίδει την ευθύνη των θανάτων στη Μεσόγειο και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, στην έκθεση «Μοιραία ταξίδια: καταγράφοντας τις ζωές που χάθηκαν κατά τη μετανάστευση», που δημοσιοποιήθηκε στις αρχές της εβδομάδας και επισημαίνει τη δυσκολία υπολογισμού του πραγματικού αριθμού των θανάτων (αναφέρει εκτιμήσεις ειδικών πως ο πραγματικός αριθμός είναι τριπλάσιος όσων έχουν βρεθεί).
«Το παράδοξο είναι πως σε μια εποχή όπου ο ένας στους επτά ανθρώπους στον κόσμο είναι μετανάστης, βλέπουμε μια εξαιρετικά σκληρή απάντηση του αναπτυγμένου κόσμου στη μετανάστευση. Οι περιορισμένες ευκαιρίες για ασφαλή και νόμιμη μετανάστευση οδηγούν τους μετανάστες στα χέρια των διακινητών, συντηρώντας ένα ανήθικο εμπόριο που απειλεί τις ζωές απελπισμένων ανθρώπων. Πρέπει να βάλουμε τέρμα σ' αυτόν τον κύκλο. Οι μετανάστες χωρίς χαρτιά δεν είναι εγκληματίες. Είναι άνθρωποι που χρειάζονται προστασία και βοήθεια και αξίζουν σεβασμό», επισημαίνει ο γενικός διευθυντής του οργανισμού, Ουίλιαμ Λέισι Σουίνγκ.
