Του Πέτρου Μανταίου

Θα μπορούσε, το σημερινό χρονογράφημα, να επιγράφεται «Μεταναστευτικό ζήτημα». Ομως επέλεξα τον τίτλο «Προσφυγικό ζήτημα» από ευλάβεια και τιμή στην προσφυγική καταγωγή μου. Καθώς έζησα τα πρώτα δεκαπέντε χρόνια μου σε προσφυγικό συνοικισμό, τις λεγόμενες «παράγκες», των Αμπελοκήπων. Παρακολουθώ επομένως συμπάσχων –και από λόγους καταγωγής και επειδή, ευτυχώς, δεν έχω ακόμα προσβληθεί από αμνησία– το μεγάλο προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα των ημερών μας που το ορίζουν: αμέτρητοι πλέον απελπισμένοι πρόσφυγες/μετανάστες από Αφρική και Ασία, επίσης αμέτρητοι νεκροί, οι περισσότεροι πνιγμένοι στη Μεσόγειο, κατά καιρούς διακηρυσσόμενες από την Ευρωπαϊκή Ενωση «πολιτικές μετανάστευσης». Προπαντός, ορίζει το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα σήμερα η ανθρωπιά είτε η απανθρωπιά του καθενός μας.

Σήμερα, 3 Οκτωβρίου, συμπληρώνεται χρόνος από το τραγικό ναυάγιο (366, κατ’ άλλες πηγές 500 πνιγμένοι μετανάστες) νότια της Λαμπεντούζα∙ ιταλικό νησί μεταξύ Σικελίας και Τυνησίας, σταθμός «πρώτης υποδοχής» μεταναστών στην Ιταλία και την Ευρώπη, με περιγραφές (π.χ. ρεπορτάζ της RAI) που κάνουν συγκρίσεις με «στρατόπεδα συγκέντρωσης». Ανάλογο ζήτημα (κέντρα υποδοχής μεταναστών/προσφύγων, συμπεριφορές, διατιθέμενα ποσά, ποιοι και πώς τα διαχειρίζονται ή τα καρπούνται) ανέκυψε πρόσφατα (προχθεσινή «Εφ.Συν.») και στη Γερμανία. Στην Ελλάδα, είτε βλέπουμε είτε κάνουμε ότι δεν βλέπουμε, στο προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα και στον τρόπο που το αντιμετωπίζουμε: πολιτεία, εντεταλμένα όργανα, πρωτίστως η ίδια η κοινωνία, αποδεδειγμένα πλέον (με αποφάσεις ευρωπαϊκών δικαστηρίων) παίρνουμε τη χειρότερη «βαθμολογία» στην Ε.Ε. Εξ αυτού του γεγονότος είναι μεν πρόκληση, συγχρόνως όμως μπορεί να αποδειχθεί και τιμή, για τη χώρα μας, η τοποθέτηση, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, του Δημήτρη Αβραμόπουλου ως επιτρόπου Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων. Ιδιαίτερα, όταν στην πρώτη του ακρόαση από την Ευρωβουλή τάχθηκε αντίθετος σε μια «Ευρώπη-φρούριο» και υπέρ της νόμιμης μετανάστευσης. Ιδωμεν. Καθώς, σύμφωνα με τη φετινή έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας (δημοσιεύτηκε προχθές), οι πνιγμένοι μετανάστες στη Μεσόγειο, στο εννεάμηνο του 2014, ξεπέρασαν τους 2.500.