Της Μαρίας Δήμα
Μια από τις βαρύτατες συνέπειες που καλείται να αντιμετωπίσει ένας άνθρωπος που ενεπλάκη σε αδικήματα του ποινικού κώδικα αφού εκτίσει την ποινή του είναι η χρηματική του εξουθένωση.
Κι εντάξει όταν πρόκειται για κάποιον που είτε παράνομα είτε νόμιμα κατέχει πλούτο. Οταν όμως -όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές- ο αποφυλακισμένος κρατούμενος και η οικογένειά του δεν έχουν απολύτως τίποτα, τότε τι γίνεται; Επεμβαίνει το αμείλικτο κράτος δικαίου και στερεί από τον αποφυλακισμένο ίσως και τη μοναδική ελπίδα επιβίωσης.
Αστρονομικά ποσά ανατοκιζόμενα έρχονται να αποστερήσουν ακόμα και το ελάχιστο εισόδημα από βασανισμένες φτωχές οικογένειες. Αποτέλεσμα, πολλοί άνθρωποι να αδυνατούν να αντιμετωπίσουν πέρα από τη φυλακή το πώς θα βρούνε τα λεφτά για να εξασφαλίσουν την αποτροπή της… επανόδου στα σίδερα.
Μια τέτοια περίπτωση είναι και ο 58χρονος Β.Ζ., πατέρας ενός ανήλικου παιδιού που η απόγνωση τον έχει φτάσει στα πρόθυρα της αυτοκτονίας. Ο γεωργός πρώην κατάδικος των ελληνικών φυλακών, στις οποίες εξέτισε την ποινή του για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών και όπλων, έχει παράλληλα να αντιμετωπίσει και τους προσωπικούς του δαίμονες που τον κυνηγούν από τα νιάτα του.
Παρά το βεβαρημένο οικογενειακό του ιστορικό αλλά και το προσωπικό του πρόβλημα υγείας (πάσχει από διπολική διαταραχή), το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Λαρίσης τού αρνήθηκε την αναγνώριση των σχετικών ελαφρυντικών όπως αυτό του μειωμένου καταλογισμού.
Ο Β.Ζ., αν και διέθετε τις απαιτούμενες ιατρικές βεβαιώσεις, οι οποίες πιστοποιούσαν την ψυχική του νόσο από την εποχή της στράτευσής του, που ήταν άλλωστε η αιτία να πάρει πρόωρο απολυτήριο, δεν κατάφερε να πείσει το δικαστήριο περί ακαταλόγιστου, το οποίο όχι μόνο του επέβαλε 7ετή κάθειρξη αλλά και την εξοντωτική για την οικονομική του κατάσταση χρηματική ποινή των 20.000 ευρώ. Αν και ο καταδικασθείς εξέτισε την ποινή του και επέστρεψε στην οικογένειά του, η χρηματική καταδίκη του τον ακολουθεί και μαζί με τις νόμιμες προσαυξήσεις έχει φτάσει στα 50.000 ευρώ.
Του ήρθαν τα κατασχετήρια
Τον περασμένο Ιούλιο δικαστικός επιμελητής του κοινοποίησε την έκθεση αναγκαστικής κατάσχεσης της μοναδικής ακίνητης περιουσίας που διαθέτει για την επιβίωση της οικογένειάς του, ενός αγρού αξίας 3.500 ευρώ και ενός αμπελιού αξίας 5.676 ευρώ.
Η αδυναμία του να αποπληρώσει τη χρηματική ποινή ή έστω να κάνει ρύθμιση του χρέους είναι προφανής, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει άμεσα να οδηγηθεί εκ νέου στις φυλακές ως οφειλέτης του Δημοσίου. Αρρωστος, φτωχός και χωρίς δουλειά παλεύει κάνοντας παράλληλα έκκληση για δικαιοσύνη χωρίς ανταπόκριση μέχρι στιγμής. Η μόνη του ελπίδα είναι πλέον ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας από τον οποίο ζητά απονομή χάριτος για την εξάλειψη του χρέους.
Στην αίτηση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αναφέρει χαρακτηριστικά ότι από νεαρή ηλικία εμφάνισε σοβαρά προβλήματα ψυχιατρικής φύσεως (σχιζοφρένεια και αυτοκτονικό ιδεασμό), ασθένεια η οποία εμφανίζει κληρονομικότητα στην οικογένειά του και από την οποία πάσχει και η αδερφή του.
Μέχρι σήμερα λαμβάνει ιατροφαρμακευτική αγωγή, ενώ πρόσφατα κρίθηκε ανάπηρος με ποσοστό αναπηρίας 67%, καθώς πάσχει από διπολική διαταραχή, ανίκανος να εργαστεί ως αγρότης σύμφωνα και με το πιστοποιητικό της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής. Το ετήσιο εισόδημά του δεν ξεπερνά τα 2.000 ευρώ και το κράτος, αντί να ρυθμίσει τα της χρηματικής ποινής του, πριν από λίγες μέρες τον καταδίκασε ως οφειλέτη του Δημοσίου σε ποινή φυλάκισης 20 μηνών με αναστολή.
Το δικαστήριο του επιδίκασε επιπροσθέτως εξαγορά της ποινής με την ανώτερη προβλεπόμενη ημερήσια χρηματική αποζημίωση του Δημοσίου (20 ευρώ), προσαυξημένη κατά 110%, δηλαδή 41 ευρώ την ημέρα. Μόλις ο Β.Ζ. άκουσε την απόφαση κατέρρευσε και μόνο χάρη στην προσπάθεια των δικών του δεν έφτασε σε ακραίες επιλογές για τη ζωή του. Σε αυτή τη χώρα, όσο πιο φτωχός και ασθενής είσαι, τόσο πιο ακριβά στοιχίζει και το δικαίωμα στη ζωή. Η «απόδοση δικαιοσύνης» εκτός των χρόνων στο κελί απαιτεί και χρήμα, το οποίο ένας φτωχός και ασθενής δεν διαθέτει. Το Δημόσιο του κατάσχει ό,τι αμπελοχώραφα διαθέτει, τα οποία όμως δεν καλύπτουν ούτε το μισό της οφειλής.
Ως «οφειλέτης» δε, καταδικάζεται πάλι σε φυλάκιση, με τη διαφορά όμως ότι τώρα οι μέρες στο κελί είναι εξαγοράσιμες, δηλαδή σ’ αυτά που χρωστάει προστίθενται κι άλλα για να… γλιτώσει. «Φαύλος κύκλος»; Στη Φιλοσοφία και στη Λογική έτσι ονομάζεται, έστω και εάν δεν το χωράει ανθρώπου νους και πόσο μάλλον η ταραγμένη ψυχή ενός οικογενειάρχη γεωργού στον Τύρναβο, που έμπλεξε με τα «ποινικά» αλλά χάνεται στα δια-δικαστικά!
