Του Πέτρου Μανταίου

Βαυαροί ήταν οι πρώτοι Γερμανοί στην Ελλάδα: Ο Οθωνας, πρίγκιπας της Βαυαρίας, πρώτος βασιλιάς της χώρας, τοποθετημένος από τις Μεγάλες Δυνάμεις, με την ακολουθία του: σύμβουλοι και στρατός∙ σ’ αυτόν το στρατό κατευθύνθηκε το μεγαλύτερο μέρος των πρώτων δανείων που πήρε η χώρα. Ο Οθωνας κατέπλευσε στην τότε πρωτεύουσα, το Ναύπλιο, στις 18 Ιανουαρίου 1833. Μετά από 29 χρόνια, το 1862, θα τον εκθρονίσει μία επανάσταση, που ονομάστηκε «αναίμακτος επανάστασις», ακριβώς σαν σήμερα, στις 10 Οκτωβρίου.

Αρκετά πρωτύτερα, μετά τη συνταγματική επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, σε στρατώνες και καφενεία της Αθήνας ξετυλιγόταν το νήμα της ανατροπής του∙ μην εντυπωσιάζουν τα καφενεία: από τα οθωνικά χρόνια μέχρι τα μεσοπολεμικά του 20ού αιώνα, τα περισσότερα κινήματα συνελήφθησαν ή σχεδιάστηκαν σε αθηναϊκά καφενεία! Η πεσμένη δημοτικότητα είχε οδηγήσει τον Οθωνα και τη σύζυγό του, αντιβασίλισσα Αμαλία, σε περιοδεία ανά την Ελλάδα. Το κίνημα ανατροπής βρήκε το βασιλικό ζεύγος εν πλω προς Μεσσηνία…

Επόμενοι Γερμανοί, οι κατακτητές ναζί. Εισέβαλαν στις 6 Απριλίου 1941 και αποχώρησαν ηττημένοι, μετά από 1.625 μέρες αφάνταστα καταστροφικής, σε ανθρώπινες θυσίες και υλικές απώλειες, κατοχής. Πρώτοι κατέβασαν τη σβάστικα από την Ακρόπολη δύο γενναίοι φοιτητές, ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας, τη νύχτα 30-31 Μαΐου 1941. Τελευταία φορά που κυμάτισε η σβάστικα στην Ακρόπολη ήταν μια ηλιόλουστη Πέμπτη πρωί, σαν μεθαύριο: 12 Οκτωβρίου 1944.

Τέσσερις μέρες πρωτύτερα, η πρώτη ελληνική σημαία που υψώθηκε στην, ακόμα κατεχόμενη, Αθήνα, ήταν στο γήπεδο του Παναθηναϊκού στην Αλεξάνδρας. Την ύψωσε ο διευθυντής του σωματείου, αντιστασιακός, από τους πολλούς αντιστασιακούς του δημοφιλούς συλλόγου (Ανδρέας Οικονόμου, «Λεωφόρος ηρώων. Η ιστορία του ΠΑΟ στα χρόνια του πολέμου και της κατοχής», Κάπα Εκδοτική). Να τα θυμόμαστε. Η μνήμη είναι σαν την τέχνη: μάθε την και άστηνε, κι αν πεινάσεις πιάστηνε…