Του Βλάση Κωστούρου
Βασίλης Μπισμπίκης, Χρήστος Στέργιογλου, Μαρία Πρωτόπαππα, Γιώργος Μαργαρίτης, Ευγενία Δημητροπούλου, Ρένη Πιττακή, Πάνος Βλάχος
Μα τι δουλειά έχει ένα έργο του 1890, ένα βουκολικό κωμειδύλλιο σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο, με τσέλιγκες και βοσκοπούλες, τσοπάνηδες και βουνά, πρόβατα και δημοτικά τραγούδια, στην ιλουστρασιόν σκηνή του θεάτρου Παλλάς, θα αναρωτηθούν πολλοί. Ξεχάστε προς στιγμήν τη «σαμπανιζέ» ατμόσφαιρα που χρόνια είχατε συνηθίσει να γεύεστε όσοι επιλέγατε για τη βραδινή σας διασκέδαση το θέατρο της οδού Βουκουρεστίου. Τουλάχιστον για την ώρα. Η νέα υπεύθυνη των θεάτρων του CityLink, Ελένη Κούρκουλα, δίνει το εναρκτήριο λάκτισμα στο Παλλάς με μια κλασική ελληνική ιστορία αγάπης, τον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας» του Δημητρίου Κορομηλά, αφήνοντας μεν πολλούς με το στόμα ανοιχτό, βρίσκοντας δε συνοδοιπόρους στην υλοποίηση της ιδέας της στα πρόσωπα του Πέτρου Ζούλια και της Ρένης Πιττακή.
«Είναι μια εποχή ανανέωσης σε όλους τους τομείς, πόσο μάλλον για το θέατρο. Ειδικά για το Παλλάς, θεωρώ πως η εποχή των μεγάλων μιούζικαλ που το χαρακτήρισε έχει πια εξαντληθεί. Καιρός να δούμε και κάτι διαφορετικό», παραδέχεται ο σκηνοθέτης της παράστασης, Πέτρος Ζούλιας. «Προσωπικά, από καιρό ήθελα να ασχοληθώ με το δημοτικό τραγούδι στο θέατρο. Οταν ήρθε η πρόταση της Ελένης για τον «Αγαπητικό», είπα αμέσως το «ναι», ήταν η κατάλληλη αφορμή. Στην αρχή, ομολογώ, είχα υποτιμήσει το κείμενο. Το θεωρούσα εύκολο – δεν είχα καταλάβει το εύρος του. Στις πρόβες μείναμε άφωνοι κι εγώ και οι ηθοποιοί με το μεγαλείο που ανοιγόταν μπροστά μας. Ο «Αγαπητικός» μιλάει κατευθείαν στην καρδιά του θεατή και ανασταίνει έναν τρόπο ζωής ξεχασμένο για εμάς τους «τεχνοκρατούμενους»».
Την ίδια στιγμή, για τη Ρένη Πιττακή, η είσοδός της στο «φωτεινό» Παλλάς δεν έχει λόγο να παραξενεύει αυτούς που θέλουν να τη θυμούνται ως την επιβλητική ερμηνεύτρια στο «σκοτεινό» Υπόγειο του Κουν. «Εχω παίξει ξανά κωμειδύλλιο, το ’74, στο θέατρο «Ατλας», όπως επίσης έχω συνεργαστεί και με το «σαμπανιζέ», όπως λέτε, θέατρο «Παρκ», με το «Ιλίσια – Βολανάκης» αργότερα και πάει λέγοντας. Είμαι έξω απ’ το «Τέχνης» δέκα χρόνια τώρα. Δεν βρίσκω τον λόγο να φέρω καμία ταμπέλα ούτε να απολογούμαι γι’ αυτές που μου φορτώνουν. Για μένα, σημασία έχει ο τρόπος με τον οποίο πλησιάζεις ένα έργο, όχι ο χώρος που το ανεβάζεις. Και σ’ αυτό, ξέρετε, δεν έπαψα ποτέ να είμαι Κουν!».
Για τον Πέτρο Ζούλια οι ήρωες του «Αγαπητικού» μπορεί να διαφέρουν από τον σημερινό θεατή, του δίνουν όμως το κατάλληλο ερέθισμα να σκεφτεί πώς θα ήταν μια ζωή πιο καθαρή, περισσότερο αισιόδοξη και φωτεινή, στηριγμένη σε απαράβατους ηθικούς φραγμούς. «Σε μια ψυχολογία πεσμένη, τέτοια έργα λειτουργούν ψυχοθεραπευτικά», τονίζει. «Οι άνθρωποι του έργου κυριαρχούνται από την καρδιά, ζουν απόλυτα τον έρωτα, το μίσος, την προδοσία, την αγάπη. Είναι σαν ένα ακροβατικό παιχνίδι με το απόλυτο, ενώ η εποχή η δική μας χαρακτηρίζεται μόνο από τη σχετικότητα. Για μας, η πίστη είναι μια υπόθεση υπό αμφισβήτηση και οι αξίες που μας περιτριγυρίζουν κλονισμένες. Οι ήρωες του «Αγαπητικού» έχουν απαράβατους κανόνες, λένε την αλήθεια έτσι όπως τη νιώθουν και είναι εκτεθειμένοι στα πάθη τους. Είναι ο αντεστραμμένος κόσμος τού σήμερα».
Κάπως έτσι έχουν τα πράγματα και για τη Ρένη Πιττακή. Ο ρόλος της, όπως λέει, είναι μια τραμπάλα με άξονα το απόλυτο, ένα παιχνίδι μεταξύ άσπρου και μαύρου. «Η κυρα-Γιάνναινα είναι ένας ρόλος που ο κόσμος εύκολα θα αναγνωρίσει και θα υπερασπιστεί, τι κι αν ο συναισθηματικός της κόσμος είναι μοιρασμένος σε δύο αντίθετους πόλους. Εχει τα στοιχεία της κλασικής Ελληνίδας, που μεγαλώνει έναν άνδρα, απόλυτο κύριο των καταστάσεων, ομφαλό της γης, που δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί του. Αυτό που με μια λέξη λέμε «Ελληναράς»».
Το ανέβασμα του «Αγαπητικού» πυροδοτεί μια αναπόφευκτη σύγκριση με την καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία της «Γκόλφως» του Νίκου Καραθάνου. «Θαύμασα και εμπνεύστηκα ως θεατής από την «Γκόλφω» του Καραθάνου, η οποία πήρε το ρίσκο, τόλμησε και έσπασε αυτό το απαγορευτικό φράγμα, το κόμπλεξ που είχαμε όλοι της γενιάς μου απέναντι στο βουκολικό έργο της ελληνικής λαϊκής παράδοσης», λέει ο Πέτρος Ζούλιας.
Πόσο, όμως, είναι τυχαίο μια εταιρεία παραγωγής να επενδύει σε μια παράσταση θεματικά συγγενή με τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία των δύο προηγούμενων χρόνων; «Εγώ δεν μπορώ να σας μιλήσω με όρους μάρκετινγκ παρά μόνο με καλλιτεχνικούς», ξεκαθαρίζει ο σκηνοθέτης. «Η σύγκριση με κάνει να φοβάμαι, αν γίνει. Δεν με φοβίζει όμως στο σημείο εκείνο που ξέρω ότι το δικό μας ανέβασμα διαφοροποιείται αισθητά από εκείνο του Καραθάνου. Σαφέστατα υπάρχει η σύγχρονη ματιά, τα υλικά μας όμως είναι άλλα, η εικόνα τελείως διαφορετική. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο αποκαθιστούμε τη σχέση μας με την παράδοση, σε μια εποχή που έχουμε γίνει τρομερά αυστηροί με ό,τι ελληνικό, χωνεύοντας με ευκολία οτιδήποτε ξενόφερτο. Μακάρι ο κόσμος που θα δει την παράστασή μας να νιώσει τη συγκίνηση και τη μαγεία που διαπερνούν αυτό το σπουδαίο έργο και να μείνει σ’ αυτό».
INFO: «Ο Αγαπητικός της Βοσκοπούλας» του Δ. Κορομηλά. Σκηνοθεσία: Πέτρος Ζούλιας. Παίζουν: Ρένη Πιττακή, Χρήστος Στέργιογλου, Μαρία Πρωτόπαππα, Ευγενία Δημητροπούλου κ.ά. Τραγουδάει ο Γιώργος Μαργαρίτης. Από σήμερα στο Θέατρο Παλλάς (Βουκουρεστίου 5)
