Της Αφροδίτης Τζιαντζή
Οταν είπα σε φίλους ότι θα γράψω για μια πολεμική τέχνη που είναι γνωστή ως «ο δρόμος της ειρήνης», άρχισαν το δούλεμα: «Ναι, πρόσεχε, αν φας πολύ ξύλο θα γνωρίσεις την αιώνια ειρήνη». Κι όμως πέρα από τις ειρωνείες που συνήθως οφείλονται στην άγνοια, το Αϊκίντο, που γεννήθηκε στον Μεσοπόλεμο από τον Ιάπωνα Μοριχέι Ουεσίμπα, βασισμένο σε παλιότερες παραδόσεις, είναι η κατεξοχήν μη βίαιη πολεμική τέχνη αυτοάμυνας.
Συνδυασμός σωματικής και πνευματικής άσκησης σε άοπλες τεχνικές και εξάσκησης σε παραδοσιακά όπλα, το Αϊκίντο αποδίδεται ελεύθερα ως «ο δρόμος της ενέργειας και της αρμονίας». Κάθε άτομο, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, βάρους, σωματικής διάπλασης μπορεί να εξασκηθεί στο Αϊκίντο, καθώς η τέλεια φυσική κατάσταση και η μυϊκή δύναμη δεν αποτελούν απαραίτητα προσόντα. Το Αϊκίντο θεωρείται ιδανικό για γυναίκες, παιδιά, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ενώ δεν αποκλείει άτομα με αναπηρία ή σοβαρά σωματικά προβλήματα. Η μεγάλη του διαφορά με άλλες πολεμικές τέχνες είναι η παντελής απουσία αγώνων και πρωταθλημάτων, με σκοπό να μην καλλιεργούνται η ανταγωνιστικότητα και ο εγωισμός. Οι βαθμοί -οι ζώνες και τα νταν- απονέμονται μέσα από επιδείξεις και μόνον από τους δασκάλους (σενσέι στα ιαπωνικά) που είναι εξουσιοδοτημένοι ως εξεταστές από τον επίσημη παγκόσμια οργάνωση του Αϊκίντο, την ΑΚΙΚΑΙ. Αντί αγώνων πραγματοποιούνται διεθνείς συναντήσεις αναγνωρισμένων δασκάλων με τη μορφή σεμιναρίων. Σε ένα τέτοιο σεμινάριο, που θα πραγματοποιηθεί 27-28 Οκτωβρίου στη Σιγκαπούρη, είναι προσκεκλημένος ο σενσέι Μπάμπης Κεράνης, πρόεδρος του ελληνικού ομίλου Αϊκίντο, κάτοχος 5ου νταν, σιντόιν (δηλαδή εκπαιδευτής) αναγνωρισμένος από την ΑΚΙΚΑΙ. Αν σας μπέρδεψαν οι βαθμοί και οι τίτλοι, δεν είστε οι μόνοι. Το Αϊκίντο μπορεί να μην έχει αγώνες, αλλά έχει αυστηρούς κανόνες και εξίσου αυστηρή ιεραρχία: «Στο σεμινάριο συμμετέχουν πολύ μεγάλοι δάσκαλοι, πολύ πιο υψηλόβαθμοι από μένα. Δύο Ιάπωνες με 8 και 7 νταν, Βέλγος, Κινέζος και Αγγλος με 6 νταν. Εγώ θα είμαι ο μόνος με 5 νταν. Είναι μεγάλη τιμή για μένα. Δεν έχει ξαναγίνει ποτέ στην ιστορία του ελληνικού Αϊκίντο να προσκληθεί Ελληνας δάσκαλος να διδάξει στο πλάι τέτοιων δασκάλων, που είναι τόσο υψηλόβαθμοι και τόσο γνωστοί στον χώρο», μας λέει ο Μπάμπης Κεράνης.
Τον συνάντησα στο Fukushinkan Dojo κοντά στην πλατεία Βικτωρίας. Τα 240 τετραγωνικά μέτρα ενός ενιαίου χώρου σε καλοδιατηρημένη πολυκατοικία της 3ης Σεπτεμβρίου είναι μεταμορφωμένα σε ιαπωνικό Dojo – όπως ονομάζεται ο χώρος προπόνησης. Η ατμόσφαιρα είναι μινιμαλιστική: το μαλακό στρώμα εξάσκησης – το τατάμι, πράσινα φυτά στο μεγάλο μπαλκόνι, ξύλινες προθήκες με τα παραδοσιακά ραβδιά εξάσκησης, τίποτα το περιττό. Θυμίζει περισσότερο ησυχαστήριο παρά παλαίστρα. Ο σενσέι με υποδέχεται με πλατύ χαμόγελο και ατσάλινη χειραψία. «Εδώ ερχόμαστε για να χαλαρώσουμε και να ασκηθούμε. Να τα βρούμε πρώτα με τον εαυτό μας, άρα και με τους γύρω μας. Το Αϊκίντο δεν χρησιμοποιεί μυϊκή δύναμη, όσο τον συγχρονισμό σώματος και νου, τον έλεγχο της ισορροπίας και της αναπνοής. Ελάχιστες φορές θα το χρησιμοποιήσει κάποιος σε συμπλοκή στον δρόμο. Εκεί που μας βοηθάει πραγματικά είναι στην καθημερινή ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων -κυρίως των λεκτικών- με ηρεμία και χωρίς άγχος. Στο Αϊκίντο είμαστε ειρηνικοί, ελαστικοί, ανεκτικοί», μου λέει εξηγώντας τη φιλοσοφία του «δρόμου της αρμονίας».
Η ιστορία του Αϊκίντο στην Ελλάδα ξεκίνησε τα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Πρώτος διδάξας και «πατέρας» του ελληνικού Αϊκίντο ο Κώστας Πολίτης, που απεβίωσε το 2012. Ο Μπάμπης Κεράνης γνωρίζει το Αϊκίντο ως φοιτητής το 1980 στην περίφημη σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στην Πατησίων, που για πολλά χρόνια παρέμεινε η μεγαλύτερη σχολή πολεμικών τεχνών στην Ελλάδα: «Υπήρχε η δυνατότητα στους φοιτητές να αθλούνται στις πολεμικές τέχνες με σχεδόν συμβολικό αντίτιμο. Τότε το Αϊκίντο ήταν στα σπάργανα. Το μεγαλύτερο διάστημα του 1980 ήμασταν μόλις τέσσερα άτομα που ασκούμασταν στο Αϊκίντο σ’ όλη την Ελλάδα, πέντε μαζί με τον δάσκαλό μας». Ασπρόμαυρες φωτογραφίες από το Πολυτεχνείο, με έναν πολύ νεότερο αθλητή με κοτσίδα, κοσμούν το λιλιπούτειο γραφείο του Fukushinkan Dojo, στο οποίο ο Μπάμπης Κεράνης είναι ο βασικός εκπαιδευτής. H σχολή ανοίγει το 1988, ο Ομιλος Αϊκίντο ιδρύεται το 1997. Στα 17 χρόνια λειτουργίας του ομίλου έχουν γραφτεί πάνω από 1.500 μέλη, έχουν διδάξει περίπου 50 διεθνείς εκπαιδευτές και έχουν βγει τουλάχιστον 50 «μαύρες ζώνες».
Σήμερα η κρίση έχει χτυπήσει και τις σχολές πολεμικών τεχνών, πόσο μάλλον στο κέντρο της Αθήνας: «Παλιότερα είχαμε τρία τμήματα, τώρα έχουμε ένα. Σ’ αυτό συντελούν η υποβάθμιση της περιοχής και ένας λανθασμένος φόβος ότι εδώ γύρω είναι επικίνδυνα. Κι όμως η Βικτωρίας είναι πλέον από τις πιο ασφαλείς περιοχές», μας λέει ο δάσκαλος.
Το Fukushinkan Dojo είναι από τα παλιότερα και μεγαλύτερα Dojo, όμως οι σχολές που διδάσκουν Αϊκίντο είναι δεκάδες σε όλη την Ελλάδα: «Το Αϊκίντο έγινε μόδα. Κι αυτό το οφείλει σε μεγάλο βαθμό στον Στίβεν Σιγκάλ». Ο Αμερικανός ηθοποιός ταινιών δράσης προσέλκυσε ένα ευρύτερο κοινό, όμως το Αϊκίντο ποτέ δεν έγινε συνώνυμο της «αντρίλας»: «Εχουν έρθει στη σχολή και μπράβοι και φουσκωτοί. Εφυγαν όπως ήρθαν. Το κλίμα τούς αποθάρρυνε. Το Αϊκίντο δεν σηκώνει εγωισμό και επίδειξη. Ακριβώς το αντίθετο. Κατευνάζει την οργή και τα αρνητικά συναισθήματα και μειώνει την επιθετικότητα».
www.hellenicaikido.gr, www.aikikosmos.com
