Του Τζώρτζη Ρούσσου
Με κουτσουρεμένες αρμοδιότητες επανέρχεται το καθεστώς της διαιτησίας στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, που είχε στην ουσία καταργηθεί από το 2012 (αφού θα έπρεπε για να ενεργοποιηθεί ο θεσμός να συμφωνήσουν εργοδότες και εργαζόμενοι).
Πρόκειται ουσιαστικά για την ήττα της κυβέρνησης Παπαδήμου (την οποία στήριζαν με τις ψήφους τους ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ.) στα ελληνικά δικαστήρια, αφού τον περασμένο Ιούνιο το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματική την κατάργηση της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία.
Ωστόσο με τη νέα έκδοση της διαδικασίας (σύμφωνα με τροπολογία που έφερε στη Βουλή αργά το βράδυ της προηγούμενης Παρασκευής ο υπουργός Γ. Βρούτσης) μπορεί να επανέρχεται το δικαίωμα μονομερούς προσφυγής, ωστόσο τίθενται τέτοια προσχώματα που ουσιαστικά δένεται χειροπόδαρα ο διαιτητής, ώστε να μη δώσει δικαιώματα στους προσφεύγοντες εργαζόμενους.
Η παγίδα
Ούτε λίγο ούτε πολύ ο διαιτητής που επιλαμβάνεται μιας υπόθεσης για έκδοση διαιτητικής απόφασης που θα εξομοιώνεται με συλλογική σύμβαση εργασίας θα πρέπει να λάβει υπόψη του την οικονομική κατάσταση και την εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας στην οποία αναφέρεται η συλλογική διαφορά. Εκεί βρίσκεται και η παγίδα, αφού δεν υπάρχουν αξιόπιστες μετρήσεις στην Ελλάδα για την ανταγωνιστικότητα της παραγωγικής δραστηριότητας ενός κλάδου. Βέβαια, ο διαιτητής, όπως προέβλεπε ήδη από το 2010 ο νόμος 3899, θα μπορεί να καθορίζει αποκλειστικά και μόνο το κατώτατο μισθό ή ημερομίσθιο και όχι όλα τα υπόλοιπα στοιχεία των εργατικών διεκδικήσεων. Μάλιστα προβλέπεται και η δυνατότητα έφεσης κατά του κύρους της απόφασης, ενώ η συζήτηση θα πρέπει να διεξαχθεί μέσα σε 30 ημέρες από την κατάθεσή της.
Αναλυτικότερα, με την τροπολογία που έφερε ο υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης προς ψήφιση:
● «Η προσφυγή στη διαιτησία μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε στάδιο των διαπραγματεύσεων με συμφωνία των μερών».
● «Διατηρείται το δικαίωμα για μονομερή προσφυγή στη διαιτησία από οποιοδήποτε μέρος, εφόσον το άλλο μέρος αρνήθηκε τη μεσολάβηση, καθώς και από οποιοδήποτε μέρος μετά την υποβολή της πρότασης μεσολάβησης».
● «Η διαιτητική απόφαση πρέπει να περιέχει πλήρη και τεκμηριωμένη αιτιολογία σχετικά με τους όρους που τίθενται με αυτήν», αλλά και «τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των υπαγόμενων σ’ αυτές εργοδοτών και εργαζομένων και των δεσμευμένων συνδικαλιστικών οργανώσεων εργοδοτών και εργαζομένων».
● Ο διαιτητής μελετά όλα τα στοιχεία και πορίσματα της μεσολάβησης, την οικονομική κατάσταση και την εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας της παραγωγικής δραστηριότητας, στην οποία αναφέρεται η συλλογική διαφορά.
● Η προσφυγή στη Διαιτησία περιορίζεται στον καθορισμό βασικού ημερομισθίου ή και βασικού μισθού.
