Του Βασίλη Γεώργα
Εκεί που μέχρι πέρυσι οι αγορές φοβούνταν την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, φέτος «τρέμουν» την πρόωρη έξοδο της χώρας από τα μνημόνια, με το Χρηματιστήριο της Αθήνας και τα ελληνικά ομόλογα να καταρρέουν υπό την πίεση ρευστοποιήσεων ξένων επενδυτικών χαρτοφυλακίων.
Την Παρασκευή, για πρώτη φορά μετά διάστημα ενός έτους, ο Γενικός Δείκτης στο ελληνικό χρηματιστήριο υποχώρησε ενδοσυνεδριακά κάτω από τις 1.000 μονάδες, ενώ η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου έχει ήδη εκτοξευτεί κοντά στο 6,8% από το 5,5% που είχε υποχωρήσει στις αρχές Σεπτεμβρίου, και είναι προφανές πως με τέτοια επιτόκια κάθε σκέψη απευθείας δανεισμού από τις αγορές μπαίνει στο συρτάρι.
Χάνουν ΔΕΚΟ και τράπεζες
Σε διάστημα μόλις ενός μήνα και με αφετηρία την αποτυχημένη επίσκεψη Σαμαρά στο Βερολίνο, η χρηματιστηριακή αγορά της Αθήνας καταγράφει απώλειες 17%, με τις μετοχές να έχουν χάσει πάνω από 13 δισ. ευρώ σε χρηματιστηριακή αξία, ενώ αθροιστικά από τις ευρωεκλογές μέχρι σήμερα οι απώλειες προσεγγίζουν τα 20 δισ. ευρώ.
Τις υψηλότερες απώλειες καταγράφουν αυτό το διάστημα οι εταιρείες που ελέγχονται από το Δημόσιο (η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ, τα ΕΛΠΕ κ.ά. έχουν χάσει το 1/3 της αξίας τους σε διάστημα πέντε εβδομάδων) καθώς και οι τράπεζες, που επιστρέφουν σε χαμηλά ενός έτους εν όψει της ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των ευρωπαϊκών stress tests στο τέλος του μήνα και υπό τον φόβο πως θα προχωρήσουν σε τρίτο γύρο ανακεφαλαιοποίησης.
Αυτήν τη φορά ο «μπαμπούλας» για τα διεθνή επενδυτικά funds που σιγοντάρισαν το success story της οικονομίας είναι από τη μία η στρατηγική της αυτόνομης χρηματοδότησης της χώρας από τις αγορές, «χωρίς τρόικα και πρόγραμμα», όπως ευαγγελίζεται η συγκυβέρνηση Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ, και από την άλλη η «επαναδιαπραγμάτευση και η απαγκίστρωση» από το Μνημόνιο, όπως υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ.
Αρκετοί αναλυτές εκτιμούν πως το ρίσκο που έχει πάρει η ελληνική κυβέρνηση, να επιχειρήσει την πρόωρη έξοδο από το πρόγραμμα σε μια κίνηση πολιτικών εντυπώσεων, έχει αυξήσει κατακόρυφα τον κίνδυνο της Ελλάδας στα μάτια των ξένων επενδυτών, σε μια περίοδο που επιδεινώνεται ραγδαία και το διεθνές οικονομικό κλίμα, καθώς η ύφεση φαίνεται πως πλέον χτυπά την πόρτα της Γερμανίας, ενώ Γαλλία και Ιταλία δείχνουν ότι θα είναι τα επόμενα θύματα της κρίσης χρέους.
Δεν είναι συμπτωματικό πως η ισχυρή πτώση του ελληνικού χρηματιστηρίου στις 1.000 μονάδες εξελίσσεται ταυτόχρονα με τις ισχυρές πιέσεις που εκδηλώνονται σε όλες τις μεγάλες κεφαλαιαγορές του πλανήτη, από τη Φρανκφούρτη, που υποχωρεί 11% τις τρεις τελευταίες εβδομάδες, και τη Νέα Υόρκη, που χάνει 5% εν μέσω ισχυροποίησης του δολαρίου, μέχρι τις αναδυόμενες αγορές και τα εμπορεύματα.
Το αποτέλεσμα είναι πολλοί ξένοι διαχειριστές να αναγκάζονται να περιορίσουν όπως–όπως τις θέσεις τους στο χρηματιστήριο και στα ομόλογα, καθώς η Ελλάδα κατατάσσεται ξανά στις χώρες υψηλού επενδυτικού ρίσκου λόγω και της αναζωπύρωσης του «πολιτικού κινδύνου».
Τα hedge funds
Το παράδοξο είναι πως οι ξένοι επενδυτές, στους οποίους οφείλεται και η άνοδος του ελληνικού χρηματιστηρίου πάνω από 100% τα δυόμισι τελευταία χρόνια, εμφανίζονται να είναι σταθερά καθαροί αγοραστές στην Ελλάδα. Αμερικανικά κεφάλαια και χαρτοφυλάκια που εδρεύουν στο City του Λονδίνου έχουν αγοράσει ελληνικές μετοχές αξίας 1,1 δισ. ευρώ από την αρχή του έτους, ενώ από τον Ιούνιο και μετά, που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η υποχώρηση του χρηματιστηρίου από τις 1.300 στις 1.000 μονάδες, οι ξένοι εμφανίζονται να έχουν πραγματοποιήσει καθαρές εισροές 470 εκατ. ευρώ.
Η διαφορά σε σχέση με τις εισροές που έγιναν τους προηγούμενους μήνες είναι ότι αυτή την περίοδο τα hedge funds ρευστοποιούν τις θέσεις τους, ενώ αγοραστές είναι ως επί το πλείστον ξένες εταιρείες-βασικοί μέτοχοι εισηγμένων επιχειρήσεων.
