Της Ευγενίας Τζιρτζιλάκη*
Παρακολουθήσαμε στα μέσα ενημέρωσης τη δημόσια «δίκη» του Αντώνη Σταμπούλου, σαν εικονικοί ένορκοι. Ακόμη ένα ςuccess strory μετά την Αμφίπολη ή ένα φιάσκο με κόστος που θα πληρωθεί στην επώμενη κάλπη; Ο χειρισμός της υπόθεσης, πάντως, προσβάλλει τη στοιχειώδη νοημοσύνη και τις αξίες μιας δημοκρατίας.
Αρχικά πληροφορηθήκαμε ότι ο Σταμπούλος συνελήφθη επειδή κρατούσε κάποια κλειδιά. Και εκεί σταματούν οι πληροφορίες. Το σημειωματάριο, τα εύφλεκτα υλικά και όλα όσα ανακυκλώθηκαν μετά, δεν εμφανίζονται καν στη δικογραφία, σύμφωνα με τη συνήγορό του Ιωάννα Κούρτοβικ. Φτάσαμε να δούμε τη φωτογραφία ενός ληστή τραπέζης και μια φωτογραφία πλαστής ταυτότητας δίπλα σε αυτήν του Σταμπούλου, με το σχόλιο ότι «μοιάζουν». Δηλαδή ο Σταμπούλος φέρεται να μοιάζει με δύο διαφορετικούς άντρες –έναν αδύνατο κι ένα χοντρό, έναν κοντό κι έναν ψηλό, έναν νεαρό κι έναν όχι… Η διάδοση πολλών διαφορετικών σεναρίων δημιούργησε μια σύγχυση που τροφοδότησε την τρομολαγνεία.
Η γλώσσα
Ο Σταμπούλος αποκαλείται διαρκώς «γεροδεμένος». Σε αντίθεση με άλλα συνώνυμα ευρωστίας, το «γεροδεμένος» φτιάχνει αμέσως την εικόνα ανθρώπου-φόβητρο. Πρόκειται για γλωσσική τακτική χειραγώγησης. Ο «γεροδεμένος» νεαρός δεν είχε κινητό, ενώ το πατρικό του βρίσκεται στο Μαρούσι, σε μια πυκνοκατοικημένη ζώνη όπου οι γείτονες του Μαζιώτη είναι κυριολεκτικά χιλιάδες. Ενα μπλακάουτ στην περιοχή παλαιότερα εμφανίζεται ως ύποπτο, ενώ η ΔΕΗ είχε τότε αναλάβει την ευθύνη. Αλλά το να γεννήθηκες στο Μαρούσι, να κυκλοφορείς χωρίς κινητό ή να γράφεις σε τετράδιο, εμφανίστηκαν επιβαρυντικά.
Ερευνήθηκε το διαμέρισμα του Σταμπούλου, το πατρικό του και σπίτι της αδερφής του, το εργαστήριο της άλλης του αδερφής στο Θησείο και το εξοχικό της οικογένειας στην Εύβοια, και βρέθηκαν κινητά και πολλά κλειδιά. Εσείς αν ψάχνετε σε 4-5 σπίτια διαφορετικών ανθρώπων, πόσα κινητά και κλειδιά θα μαζεύατε; Δεν προλαβαίνουμε να σκεφτούμε όμως, αφού βομβαρδιζόμαστε με νέα «στοιχεία»: «Πίσω από τόσες πρασινάδες, πού να ξέρουμε τι γίνεται;» «καταθέτουν» οι γείτονες. Η ανθισμένη αυλή γίνεται αίφνης τόπος σκοτεινός, και η μεταμόρφωσή του συντελείται μόνο μέσω της γλώσσας. Το ότι ο Σταμπούλος μιλάει ιταλικά γίνεται άλλο αίτιο τρόμου, καθώς ο Αλλος επιβεβαιώνεται ως Τέρας με κάθε του απόκλιση από το οικείο.
Η στάση του
Ο ίδιος αναφέρθηκε σε «κοπτοραπτική» μέσω δημόσιων επιστολών. Στην αστυνομία όμως δεν είπε ούτε το όνομά του, ενώ κόντεψαν να του σπάσουν τα δάκτυλα οι δέκα που τον κρατούσαν για να του πάρουν αποτυπώματα, ενώ γνώριζε ότι δεν ήταν σεσημασμένος και άρα δεν θα αναγνωριζόταν έτσι. Προς τι τόση αντίσταση; Ο ίδιος, δηλώνοντας αναρχικός, απαντά: Για λόγους αρχής.
Μπορεί να ταυτίζουμε εύκολα το «αναρχικός» με το «ένοχος», ο αναρχισμός όμως είναι μια ιδεολογία, με συγκεκριμένες αρχές. Ο Νόαμ Τσόμσκι, ο Τολστόι, ο Καμί ή ο συγγραφέας του «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών», Τόλκιν δήλωναν επίσης αναρχικοί. Για την ιστορία, η αναρχία προτείνει την κατάργηση του κράτους ως παράγοντα περιορισμού της ελευθερίας. Στη θέση των σημερινών ιεραρχικών δομών και οικονομικών θεσμών, προτείνεται η εκούσια συγκρότηση ομάδων από αυτόνομα άτομα, η αλληλεγγύη και η αυτοδιαχείριση.
Είτε τα παραπάνω μοιάζουν ανεδαφικά, συνταγή χάους, ή επιστροφή στη ζωή των παππούδων μας, το γεγονός παραμένει: πρόκειται για ιδέες. Και σε ένα δημοκρατικό κράτος κανείς δεν καταδικάζεται για ιδέες. Ούτε καν οι νεοναζί. Σε μια αναπτυγμένη κοινωνία καταδικάζεται κάποιος για πράξεις που οφείλουν να αποδειχθούν. Η προθυμία μας να εγκύψουμε στην τρομολαγνεία σχετικά με οποιαδήποτε υπόθεση πριν αυτή εξελιχθεί βάσει στοιχείων, δεν μας προσβάλλει απλώς, είναι επικίνδυνη.
Το τώρα
Την περασμένη Δευτέρα (6/10), ο Σταμπούλος ξεκίνησε απεργία πείνας και δίψας με το αίτημα να μεταφερθεί στον Κορυδαλλό. Πέντε μέρες μετά (11/10), λίγο πριν το κώμα, σταμάτησε την απεργία. Το ερώτημα όμως παραμένει: Γιατί βρίσκεται στη Λάρισα, μακριά από την οικογένεια και τη δικηγόρο του, αντίθετα από την εισαγγελική παραγγελία;
Πρόκειται για την προοικονομία μιας εποχής με φυλακές τύπου Γκουαντάναμο και ανασταλμένα δικαιώματα για όλους, που προβάρεται στο σώμα όσων τερατοποιούνται με συνοπτικές διαδικασίες; Το αίτημα του Σταμπούλου για δίκαιη μεταχείριση δεν σημαίνει ελαστικότητα, αλλά εφαρμογή της πρωταρχικής αξίας του αστικού δικαίου: είμαστε αθώοι μέχρι αποδείξεως του εναντίου, όχι το ανάποδο. Τι πραγματικά είναι ο Σταμπούλος μένει να αποδειχτεί, αλλά μόνο εφόσον δεν έχουμε ήδη συναινέσει στην ακύρωση των δικαιωμάτων του, και μαζί στον επερχόμενο ενταφιασμό των δικαιωμάτων όλων μας.
……………………………………………………………..
* Σκηνοθέτις και αρθρογράφος
