Νίκος και Μπάρμπαρα Γκίκα, Τζον Κράξτον, Πάτρικ Λι Φέρμορ και Τζόαν Φέρμορ (Υδρα 1958)
ΦΩΤ. ΑΡΧΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ-ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ ΓΚΙΚΑ
O Nίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας είναι ο εμβληματικός ζωγράφος της γενιάς του ’30. Ο Πάτρικ Λι Φέρμορ, ο μεγαλύτερος ταξιδιωτικός συγγραφέας της εποχής μας. Ο Τζον Κράξτον, ο ζωγράφος που ύμνησε τη ζωή και τη φύση με τα έργα του. Ενας Ελληνας, δύο Αγγλοι, όλοι τους σπουδαίες προσωπικότητες που συνδέθηκαν με μακρόχρονη φιλία, βρίσκονται στο επίκεντρο της έκθεσης «Γκίκας – Fermor – Craxton: 3 τόποι, 3 δημιουργοί», που οργανώνει το Μουσείο Μπενάκη.
Τα εγκαίνια θα γίνουν την Πέμπτη (20.00) στο ισόγειο της Πινακοθήκης Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα στην οδό Κριεζώτου, στο Κολωνάκι, όπου επί 40 χρόνια έζησε ο κορυφαίος ζωγράφος μας. Θα προηγηθεί από το πρωί ημερίδα για τις αναζητήσεις του Γκίκα στη ζωγραφική, την αρχιτεκτονική και τη σκηνογραφία, με επιστημονικές μελέτες αλλά και προσωπικές αναμνήσεις. Αξονας αυτής της ενδιαφέρουσας έκθεσης είναι οι τρεις κοινοί τόποι που ενέπνευσαν τους δημιουργούς: Υδρα, Καρδαμύλη, Κέρκυρα. Τρία σπίτια-καταφύγια αποτέλεσαν πηγή καλλιτεχνικής δημιουργίας και στέγασαν μια φιλία που διήρκεσε περισσότερα από 40 χρόνια. Επιστολές, χειρόγραφα, σχέδια ζωγραφικής και αρχιτεκτονικής, εκδόσεις και φωτογραφίες μάς πάνε χρόνια πίσω και ανιχνεύουν τις πτυχές της στενής σχέσης τους.
Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας γνωρίστηκε με τον Πάτρικ Λι Φέρμορ αλλά και με τον Τζον Κράξτον στα μέσα της δεκαετίας του ’40. Το σπίτι του πρώτου στην Υδρα αποτέλεσε την κατοικία του Αγγλου περιηγητή και συγγραφέα για δύο χρόνια, από το 1954 μέχρι το 1955. Μάλιστα στο απομονωμένο εργαστήριο ο Φέρμορ έγραψε το μεγαλύτερο μέρος του γνωστού βιβλίου του «Μάνη».
Σε επιστολή του προς τον Γκίκα αναγνωρίζει τη συμβολή του: «Είμαι σίγουρος ότι χωρίς την Υδρα το βιβλίο δεν θα είχε ποτέ γραφτεί και γι’ αυτό τον λόγο καμία ευχαριστία δεν είναι αρκετή!» Αλλά και ο Κράξτον έζησε εκεί για κάποιο διάστημα το 1959, απεικονίζοντας το τοπίο της Υδρας στα έργα του, ενώ η βοήθειά του υπήρξε πολύτιμη τις μέρες μετά την καταστροφή του υδραίικου αρχοντικού από πυρκαγιά, το 1961. Σταλμένος από τον Γκίκα εκεί για να συγκεντρώσει ό,τι είχε σωθεί από τις φλόγες, γράφει σε επιστολή του: «…Ισως όμως κατά έναν περίεργο τρόπο είναι ένα σημάδι από το Θεό για να πάτε σε άλλα μέρη. Αλλωστε υπάρχει κάτι το αισιόδοξο σε σχέση με αυτά που διασώθηκαν: κενοί καμβάδες, μια λάμπα για το ατελιέ, ρολά από καμβάδες, μπογιές, μελάνια, φωτογραφίες…»
Ομως, και στην Καρδαμύλη το σπίτι που έχτισε ο Φέρμορ, και το οποίο αργότερα κληροδότησε στο Μουσείο Μπενάκη, αποτέλεσε μαζί με το σπίτι των Γκίκα στην Κέρκυρα τον τόπο γόνιμων συναντήσεων και ανταλλαγών. Σχέδια και προτάσεις του φημισμένου Αγγλου συγγραφέα σχετικά με τη διαμόρφωση των εξωτερικών χώρων της Κέρκυρας συνοδεύονται από έργα του Ελληνα ζωγράφου για τη διακόσμηση της οικίας στην Καρδαμύλη, ενώ παρουσιάζονται και οι συνθέσεις που εμπνεύστηκε στην πανέμορφη Μεσσηνία ο Κράξτον.
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Ιανουαρίου. Οργανώνεται με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 20 χρόνων από τον θάνατο του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα και την επιμέλειά της έχει η Ιωάννα Μωραΐτη, υπεύθυνη του αρχείου της Πινακοθήκης του. Στην ημερίδα παίρνουν μέρος μεταξύ άλλων ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Αγγελος Δεληβορριάς, ο ζωγράφος-ακαδημαϊκός Παναγιώτης Τέτσης, ο ποιητής και συγγραφέας Μάνος Ελευθερίου, η ιστορικός τέχνης Εβίτα Αράπογλου, ο σκηνογράφος-ενδυματολόγος Κωνσταντίνος Ζαμάνης κ.ά. Η πλήρης αλληλογραφία των Γκίκα – Φέρμορ πρόκειται να εκδοθεί σύντομα από το Μουσείο Μπενάκη με την επιμέλεια της δρος Ιωάννας Προβίδη.
* INFO: Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου – Γκίκα, Κριεζώτου 3, τηλ. 2103615702. Ωράριο λειτουργίας: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή Σάββατο: 10:00-19:00. Τιμή εισιτηρίου έκθεσης: € 3, μειωμένο € 1,5. Τιμή εισιτηρίου Πινακοθήκης: € 7, μειωμένο € 5.
Παρή Σπίνου
