Της Βένας Γεωργακοπούλου
Ηταν, είναι και θα είναι πάντα η Μαρία Μπράουν, η Λίλι Μαρλέν, αλλά και η Κάριν, που λάτρεψε και μίσησε η Πέτρα φον Καντ. Η Χάνα Σιγκούλα, η ιέρεια του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, η ηθοποιός-σύμβολο του γερμανικού κινηματογράφου της δεκαετίας του ’70, είναι ακόμα στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος. Σε λίγες εβδομάδες θα βρίσκεται στην Ελλάδα, αφού το 55ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου (31 Οκτωβρίου-9 Νοεμβρίου) αποφάσισε να την τιμήσει.
Θα προβληθεί μικρό αφιέρωμα στο κινηματογραφικό της έργο, οι ταινίες του Φασμπίντερ «Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ» (1972), «Ο γάμος της Μαρία Μπράουν» (1979) και «Λίλι Μαρλέν» (1981), καθώς και μια σειρά ταινιών μικρού μήκους που έχει επιμεληθεί η ίδια. Την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου στις 20.30, στο «Ολύμπιον», θα γίνει η εκδήλωση προς τιμήν της και αμέσως μετά η Χάνα Σιγκούλα θα δώσει συναυλία (έχει διαπρέψει και στο τραγούδι). Θα ακολουθήσει η προβολή του ντοκιμαντέρ «Whatever The Dream Is» της Αν Ιμπέρτ με θέμα τη ζωή της.
Η μεγάλη Γερμανίδα ηθοποιός δεν περιορίστηκε στις συνεργασίες της με τον Φασμπίντερ. Εκανε μια μεγάλη προσωπική πορεία παίζοντας σε ταινίες δημιουργών (Φόλκερ Σλέντορφ, Ζαν-Λικ Γκοντάρ, Ετορε Σκόλα, Αντρέι Βάιντα, Μαργκαρέτε φον Τρότα), ενώ συνεχίζει ακόμα και σ' αυτή την ηλικία (71 χρόνων) να μη λέει «όχι» σε ενδιαφέρουσες προτάσεις. Από τις τελευταίες της εμφανίσεις, για παράδειγμα, η ταινία του Φατίχ Ακίν «Η άκρη του ουρανου» (2007) αλλά και το «Φάουστ» του Αλεξάντερ Σοκούροφ (2011). Και, βέβαια, δεν ξεχνάμε ότι ο Μενέλαος Καραμαγγιώλης την έφερε το 1998 στην Ελλάδα για να παίξει στην ταινία του «Black Out».
Τρεις ακόμα μεγάλες προσωπικότητες θα τιμήσει το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης με αφιερώματα, και οι τρεις είναι δημιουργοί που το έργο τους θριαμβεύει σε φεστιβάλ και αίθουσες.
*Τον Σουηδό Ρόι Αντερσον, μετρ του σουρεαλισμού και νικητή του πρόσφατου Φεστιβάλ Βενετίας με την ταινία του «Ενα περιστέρι έκατσε σε ένα κλαδί, συλλογιζόμενο την ύπαρξή του». Σχολαστικός και ακριβής, σε περισσότερα από σαράντα χρόνια καριέρας έχει υπογράψει μόλις πέντε μεγάλου μήκους ταινίες, οι οποίες θα προβληθούν στη Θεσσαλονίκη. Ανάμεσά τους το πολυβραβευμένο ντεμπούτο του του 1970 «A Swedish Love Story» (1975), η ιστορία αγάπης δύο εφήβων και η αντίδραση των οικείων τους και, φυσικά, η πιο διάσημη ταινία του «Τραγούδια από τον δεύτερο όροφο» με την οποία επέστρεψε θριαμβευτικά έπειτα από 25 χρόνια απουσίας το 2000 (βραβείο επιτροπής στο Φεστιβάλ Κανών). Δυστυχώς ο Ρόι Αντερσον δεν θα μπορέσει να παραβρεθεί στο φεστιβάλ, σε αντίθεση με τους άλλους δύο τιμώμενους σκηνοθέτες.
*Τον Ούγγρο Κόρνελ Μουντρούτσο, η πρόσφατη ταινία του οποίου «White Dog» απέσπασε το βραβείο του τμήματος Ενα Κάποιο Βλέμμα στο Φεστιβάλ Κανών. Βαδίζοντας στα χνάρια των συμπατριωτών του Μπέλα Ταρ και Μίκλος Γιάντσο, τον οποίο μάλιστα θεωρεί έναν από τους μέντορές του, ο Μουντρούτσο προτείνει ένα ελεύθερο σινεμά χωρίς προκαθορισμένους κανόνες και αυστηρές αφηγηματικές γραμμές. Οι εικόνες του είναι σκληρές, συχνά στα όρια του γκροτέσκ, αλλά ταυτόχρονα γεμάτες αισθησιασμό και λυρισμό. Στην πρόσφατη ταινία του «Λευκός Θεός» η 13χρονη ηρωίδα επαναστατεί, ενώ ο πιστός της σκύλος ηγείται μιας εξέγερσης των τετράποδων εναντίον των ανθρώπων, σε μια αλληγορική «δήλωση αλληλεγγύης για τους περιθωριοποιημένους και τους καταπιεσμένους».
*Και τον Ραμίν Μπαχρανί, από τους πιο αξιόλογους εκπροσώπους του νέου ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά, ο οποίος θα πραγματοποιήσει και masterclass. «Σκηνοθέτη της δεκαετίας» τον χαρακτήρισε πριν από μερικά χρόνια ο σπουδαίος κριτικός κινηματογράφου Ρότζερ Εμπερτ. Ο 39χρονος δημιουργός, γεννημένος στις ΗΠΑ από Ιρανούς μετανάστες, διακρίνεται για το ανεπιτήδευτο και πηγαίο του σινεμά, που απομυθοποιεί το αμερικανικό όνειρο και προβάλλει τη γενικευμένη κρίση αξιών. Στην πρόσφατη ταινία του «99 Homes» (2014), με τους Αντριου Γκάρφιλντ και Μάικλ Σάνον, σχολιάζει το άγριο πρόσωπο της σύγχρονης οικονομίας που θυσιάζει τους ανθρώπους στο όνομα του κέρδους. Και, φυσικά, μην ξεχνάμε την ταινία που τον έκανε διάσημο, το «Man Push Cart» (2005), νεοϋορκέζικη εκδοχή του «Κλέφτη των ποδηλάτων» με ήρωα έναν μετανάστη.
