Του Λευτέρη Κουγιουμουτζή
Η ώρα τρεις το μεσημέρι κι η μέρα μου μόλις ξεκινά. Οταν των περισσότερων εργαζομένων είτε βρίσκεται στη μέση της ή πλησιάζει προς το τέλος. Οσων δηλαδή έχουν απομείνει να δουλεύουν σε σχετικά αξιοπρεπές περιβάλλον, μια και στις μέρες μας η σταθερή πρωινή εργασία κατάντησε «πολυτέλεια» για λίγους κι όσοι τη διατηρούν ακόμη, νιώθουν άσχημα να το παραδεχτούν σε φίλους και γνωστούς, λες και γεύονται κάποιον απαγορευμένο καρπό. Αυτοί οι «προνομιούχοι» σε λίγο θα επιστρέψουν σπίτι για ξεκούραση ή να χαλαρώσουν με την οικογένεια, τους φίλους ή τους εαυτούς τους. Η ζωή του φροντιστή, όμως, έχει κόντρα ωράριο. Τι να κάνεις, τα τυχερά του επαγγέλματος.
Στάση πρώτη, τρεις και μισή στο σπίτι της Μαρίας. Μαθήτρια στη Β' Λυκείου, πέρσι τα βρήκε σκούρα με την τράπεζα θεμάτων και παραπέμφθηκε για τον Σεπτέμβρη. Πέρασε όλο το καλοκαίρι να διαβάζει μαθηματικά και να κάνει μαθήματα, όπως και χιλιάδες άλλα παιδιά. Συνέχισε τα μαθήματα με την έναρξη της σχολικής χρονιάς για να μην ξαναβρεθεί στην ίδια κατάσταση. Κάνει δώδεκα ώρες μάθημα κατ’ οίκον την εβδομάδα κι έχει κι εξετάσεις για πτυχίο ξένης γλώσσας. Η Μαρία είναι δεκαέξι χρονώ, νιώθει μεγάλη πίεση και άγχος και δεν έχει προσωπική ζωή, ούτε χρόνο για τον εαυτό της. Σταμάτησε τις δραστηριότητες που την ευχαριστούσαν (χορό και κολύμβηση) γιατί δεν προλαβαίνει πια, μπήκε άλλωστε στην «τελική ευθεία» για τις Πανελλήνιες. Ο περίγυρός της την αντιμετωπίζει σαν άλογο κούρσας και την έχει πείσει.
Στάση δεύτερη, στις πέντε στο φροντιστήριο. Τρεις ώρες μάθημα με τμήματα της Α' Λυκείου. Πανικόβλητοι γονείς και μαθητές μετά την εμπειρία των περσινών συμμαθητών τους, πλημμύρισαν τα φροντιστήρια. Πελαγωμένοι ήρθαν οι πιτσιρικάδες, σε ψυχολογική τρικυμία. Ο βαθμός της Α' Λυκείου προσμετράται στον βαθμό πρόσβασης στο Πανεπιστήμιο κι αυτό τους παραλύει. Είναι δεκαπέντε χρονώ και ξαφνικά διάφοροι καλοθελητές τούς λένε ότι ακόμα κι ένα διαγώνισμα τετραμήνου μπορεί να καθορίσει το μέλλον τους. Στην ηλικία αυτή, στο τέλος των παιδικάτων σου, κανονικά θα έπρεπε να σε νοιάζει μόνο το παρόν σου! Ούτε μπορείς ούτε πρέπει ν’ αποφασίζεις για το μέλλον σου, δεν το σκέφτεσαι καν. Πόσω μάλλον να μπαίνεις σε μια τέτοια ψυχοφθόρα διαδικασία για μια ολόκληρη τριετία. Πώς να βγεις αλώβητος; Πώς να βρεις μια ισορροπία, πάνω στην πιο κρίσιμη ηλικιακά στιγμή για τη διάπλαση του αυριανού εαυτού σου;
Στάση τρίτη, οκτώ και μισή στο σπίτι του Χάρη. Μαθητής Γ' Λυκείου, προετοιμάζεται για τις Πανελλαδικές. Είναι δεκαεφτά χρονώ και δεν έχει κανένα απολύτως κίνητρο. Ο κόσμος τού παρουσιάζεται σαν ένα μεγάλο αδιέξοδο. Παντού ακούει το ίδιο μότο: «και να σπουδάσεις, άνεργος θα μείνεις. Tο ελληνικό πανεπιστήμιο είναι έτσι κι αλλιώς άχρηστο». Συζητάμε συχνά για την αξία των σπουδών, ότι ειδικά μέσα στην κρίση η μόρφωση και η παιδεία είναι η διέξοδος, πως οι σπουδές διαμορφώνουν ολοκληρωμένες προσωπικότητες και καλλιεργούν αρετές και χαρίσματα. Οτι το πανεπιστήμιο στην Ελλάδα έχει πολλά να του προσφέρει και σκοπίμως απαξιώνεται από αυτούς που θέλουν να κρατήσουν τον κόσμο στο σκοτάδι στερώντας του την πρόσβαση στη μόρφωση. Δεν πείθεται πάντα. Oι κάθε λογής οθόνες (τηλεόραση, μέσα κοινωνικής δικτύωσης) ασκούν πάνω του μεγάλη επιρροή.
Δέκα και μισή, επιστροφή στο σπίτι. Ενα φιλί στα παιδιά μου που κοιμούνται και μια ξεψυχισμένη καλησπέρα, ίσα που βγαίνει η φωνή. Αποκαμωμένος αναρωτιέμαι πώς μπορούν οι μαθητές να βοηθηθούν στ’ αλήθεια μέσα σ' αυτόν τον κυκεώνα κι όχι απλά ν’ αποστηθίσουν ένα μαθηματικό θεώρημα και μια αλγεβρική διαδικασία. «Εχεις δουλειά, μην παραπονιέσαι», με παρηγορούν με κυνισμό οι φίλοι. Επάγγελμα: φροντιστής μέσης εκπαίδευσης. Αλλη μια ελληνική πρωτοτυπία. Ισορροπιστής σε τεντωμένο σκοινί. Προπονητής και ψυχολόγος, προγυμναστής και παιδαγωγός, ρεαλιστής και Δον Κιχώτης ταυτόχρονα. Κι η μόνιμη ευχή, να τη βγάλουμε κι αυτή τη χρονιά και να μας βρουν όλους καλά στο τέλος οι φετινές οι εξετάσεις. Επειτα, θα δούμε αν θ’ αντέξουμε να συνεχίσουμε για μια χρονιά ακόμα…
