Της Χαράς Τζαναβάρα
Οι καλαμιώνες, που πνίγουν σήμερα την πανέμορφη λίμνη της Στυμφαλίας στην ορεινή Κορινθία, σύντομα θα γίνουν ο καταλύτης για τη σωτηρία της αλλά και την ανάπτυξη της περιοχής. Η έντονη επέκτασή τους τα τελευταία χρόνια συνδέεται κυρίως με τη συνεχή υποχώρηση των γεωργικών δραστηριοτήτων στην παρόχθια ζώνη, με αποτέλεσμα σήμερα τα καλάμια να καλύπτουν περίπου το 80% της επιφάνειας του βιότοπου, ο οποίος καταλαμβάνει 3,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα και σε υγρές εποχές φτάνει τα 7 τ. χμλ.
Η «επίθεση» στις καλλιέργειες δεν είναι η μόνη επίπτωση. Η ανάπτυξη του καλαμιώνα μειώνει το βάθος της λίμνης και περιορίζει τα υγρά λιβάδια που είναι το καταφύγιο της πλούσιας ορνιθοπανίδας. Καταγράφεται ήδη σοβαρή μείωση στους πληθυσμούς της βαλτόπαπιας, του πορφυροτσικνιά και του μικροτσικνιά. Στερεί επίσης το οξυγόνο από τα νερά της λίμνης, βάζοντας σε κίνδυνο τα ψάρια της, τους κέφαλους, τους κυπρίνους και τις πεταλούδες, αλλά κυρίως την ντάσκα, που απαντάται μόνον στη Στυμφαλία.
Η παρέμβαση θα γίνει με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και τη σωτηρία της λίμνης, η οποία ανήκει στο πανευρωπαϊκό δίκτυο «NATURA 2000» και αποτελεί σημαντικό σταθμό στη διαδρομή του μεταναστευτικού ταξιδιού των πουλιών ολόκληρης της Ευρώπης. Περιλαμβάνει τη διαχείριση του καλαμιώνα με «συνταγές» που ακολουθούσαν από αιώνες οι γεωργοί της περιοχής. Τα καλάμια θα αξιοποιούνται για την παραγωγή βιομάζας, από την οποία το ετήσιο κέρδος υπολογίζεται σε 150.000 ευρώ, εκτός από τις μόνιμες θέσεις εργασίας που θα εξασφαλίσει σε νέους της περιοχής. Το μεγαλύτερο όφελος όμως θα αφορά τη λίμνη και τους γεωργούς των γειτονικών οικισμών που θα μπορούν να αναπτύξουν καλλιέργειες στα ιδιαίτερα γόνιμα υγρά λιβάδια, τα οποία σήμερα αφανίζονται από τους καλαμιώνες.
«Το αναπτυξιακό πρόγραμμα θα υλοποιηθεί ώς το 2017» μας εξηγεί ο Βρασίδας Ζάβρας, υπεύθυνος περιβαλλοντικής πολιτικής της Τράπεζας Πειραιώς, που συγχρηματοδοτεί το έργο κατά 50%. Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 2 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα μισά θα εξασφαλιστούν από την κοινοτική δράση Life. Εκτός από τη μονάδα της βιομάζας, περιλαμβάνει την εκβάθυνση της λίμνης, τη συμπλήρωση των υποδομών στη γύρω περιοχή, αλλά και την οργανωμένη παρουσίαση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της περιοχής.
«Η περιοχή κατοικείται συνεχώς από τους προϊστορικούς χρόνους», επισημαίνει ο Γιώργος Σταματόπουλος, δήμαρχος Σικυώνος, που χαρακτηρίζει τη Στυμφαλία «φυσικό και οικολογικό κέντρο του δήμου». Η αυτοδιοίκηση συμμετέχει ενεργά στο πρόγραμμα επενδύοντας στην ανάδειξη των αρχαιολογικών ευρημάτων της ευρύτερης περιοχής και δεν χάνει την ευκαιρία να ζητήσει βοήθεια για το αρχαίο θέατρο Σικυώνος.
Σημείο αναφοράς για την υλοποίηση του προγράμματος είναι το Μουσείο Περιβάλλοντος που λειτουργεί στη Στυμφαλία από το 2010 και ήδη έχει προσελκύσει πάνω 30.000 επισκέπτες.
Εντάσσεται στο δίκτυο μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος του ομίλου Πειραιώς, που οργάνωσε την περασμένη εβδομάδα το διήμερο συνέδριο «Πολιτιστικά τοπία σε περιοχές NATURA» και με τη συμμετοχή ειδικών από την Ελλάδα και την Ευρώπη διατύπωσαν προτάσεις για την αρμονική συνύπαρξη του περιβάλλοντος με παρεμβάσεις ήπιας ανάπτυξης. «Θα στηριχθούμε στις διαχρονικές σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση», διαβεβαίωσε η Σοφία Στάικου, πρόεδρος του ιδρύματος, που ευελπιστεί πως η Στυμφαλία, όπου κατά τη μυθολογία έλαβε χώρα ο 6ος άθλος του Ηρακλή, θα κερδίσει το στοίχημα.
