Του Μπάμπη Μιχάλη

ΙCON PRESS

Σαν σήμερα πριν από πέντε χρόνια ξεκινούσε η μεγαλύτερη ίσως περιπέτεια της σύγχρονης Ελλάδας. Ηταν 18 Οκτωβρίου του 2009 όταν η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου αποκάλυπτε «μαύρη τρύπα» στα δημοσιονομικά στοιχεία της χώρας και ομολογούσε ότι το έλλειμμα του ΑΕΠ θα είναι διπλάσιο (-12%) από αυτό που προέβλεπε η προηγούμενη κυβέρνηση.

Κανένας Ελληνας αξιωματούχος, κανένας Ευρωπαίος δεν πίστευε ότι η ομολογία αυτή θα αποτελούσε την απαρχή μιας σύγχρονης οδύσσειας τόσο για την Ελλάδα όσο και για την υπόλοιπη Ευρώπη.

Είκοσι ημέρες αργότερα, στις 8 Δεκεμβρίου του 2009, η Fitch υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας σε ΒΒΒ+ από Α-. Μoody’s και S&P ακολουθούν με αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις και το κόστος δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου ξεκινά το οδυνηρό ανοδικό του σπιράλ. Στις αρχές Μαρτίου 2010 η κυβέρνηση Παπανδρέου ανακοινώνει πρόγραμμα λιτότητας, που περιελάμβανε πάγωμα συντάξεων, ανώτατο όριο στις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων, αύξηση ΦΠΑ, φορολόγησης καπνού, αλκοόλ. Η Ευρώπη εξετάζει πακέτο βοηθείας 45 δισ. ευρώ, οι αγορές δεν πείθονται και στις 27 Απριλίου 2010 η S&P υποβαθμίζει τα ελληνικά ομόλογα στη κατηγορία των «σκουπιδιών». Από την επόμενη ημέρα ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις που οδηγούν τελικά στη σύναψη του πρώτου μνημονίου με την τρόικα ΔΝΤ, ΕΚΤ, Ε.Ε., και τη γνωστή ανακοίνωση του πρωθυπουργού από το Καστελόριζο.

Αφαντη η Ιθάκη

Πέντε χρόνια μετά, η Ιθάκη δεν φαίνεται ακόμη στον ορίζοντα. Η πρόσφατη απότομη εκτόξευση των επιτοκίων δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου, «η δραματικότερη εξέλιξη των τελευταίων ημερών» σύμφωνα με τη Wall Street Journal, δείχνει ότι ο καραβοτσακισμένος Οδυσσέας βρίσκεται ακόμη στη μέση του πελάγους. Η ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης είναι τεράστια, αφού οι εξαγγελίες περί πρόωρης εξόδου από το Μνημόνιο αποδείχθηκαν εκτός πραγματικότητας και έκαναν περισσότερο κακό. Για την εκτόξευση του ελληνικού κόστους δανεισμού, σημειώνει η χθεσινή «Frankfurter Allgemeine», ευθύνονται και οι αντιφατικές δηλώσεις που ακούστηκαν τον τελευταίο καιρό από την Αθήνα. Η ελληνική κυβέρνηση μιλούσε για έξοδο από το πρόγραμμα, ενώ «είχε αντιληφθεί ότι δεν είναι δυνατή η ασφαλής έξοδος στις αγορές», τονίζει. Το σχέδιο του Αντώνη Σαμαρά για πρόωρη έξοδο δεν έχει κανένα «οικονομικό νόημα», υποστηρίζει από την πλευρά της η συντριπτική πλειονότητα (85%) των οικονομολόγων που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg.