Του Δημήτρη Κανελλόπουλου
«Πώς να κρυφτείς απ΄ τα παιδιά; Ετσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα» τραγουδάει ο Διονύσης Σαββόπουλος κι έτσι είναι, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να τα αφήσουμε και απροστάτευτα. Ακόμη κι αν στην κοινωνία της ατέρμονης πληροφορίας τίποτε δεν μένει κρυφό (κυρίως από τους ανήλικους).
Εν όψει της νέας τηλεοπτικής σεζόν λοιπόν, δύο Ανεξάρτητες Αρχές, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και ο Συνήγορος του Πολίτη (στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς του ως Συνήγορος του Παιδιού) ενώνουν δυνάμεις υπενθυμίζοντας την ανάγκη σεβασμού των δικαιωμάτων του παιδιού στα ραδιοτηλεοπτικά ΜΜΕ.
Κύρια έγνοιά τους, ο σεβασμός της εικόνας και της ιδιωτικής ζωής των ανηλίκων σε ενημερωτικές, ψυχαγωγικές εκπομπές, reality shows και διαφημίσεις. Δεν είναι εύκολο το έργο τους.
Ο Συνήγορος του Παιδιού προσπάθησε να ορίσει ένα πλαίσιο σημειώνοντας ορισμένα βασικά πράγματα που πρέπει να τηρούνται από τα ΜΜΕ και αφορούν τα παιδιά τονίζοντας, φυσικά, τον υποστηρικτικό και προληπτικό ρόλο των ενηλίκων, γονέων και επαγγελματιών.
•Να σέβονται τα ΜΜΕ τα δικαιώματα των ανηλίκων θυτών, θυμάτων ή μαρτύρων εγκληματικών πράξεων και των παιδιών που έχουν βρεθεί σε δύσκολη κατάσταση. Να μη γίνεται σαφής η ταυτότητα των παιδιών και να μη συμμετέχουν σε εκπομπές. Ιδιαίτερη προσοχή, σύμφωνα με τον Συνήγορο του Παιδιού, χρειάζεται σε εκπομπές με παιδιά που ζουν σε ιδρύματα.
•Τα παιδιά-τηλεθεατές πρέπει να προστατεύονται από ακατάλληλο για την ηλικία τους οπτικοακουστικό υλικό, να αποφεύγεται δηλαδή η προβολή εκπομπών με περιεχόμενο και εικόνες που βλάπτουν τον ψυχισμό τους. Εδώ σημαντικός είναι και ο ρόλος των γονέων οι οποίοι πρέπει να ελέγχουν ποια προγράμματα παρακολουθούν τα παιδιά τους.
•Πρόβλημα δημιουργεί πλέον και η συμμετοχή των παιδιών σε ψυχαγωγικές εκπομπές τύπου reality ή talent shows. Είναι νέα μόδα βλέπετε. «Η χρήση των παιδιών προς συγκίνηση του ενήλικου κοινού και αύξηση της τηλεθέασης και του κέρδους που αυτή αποφέρει», σημειώνει ο Συνήγορος, «μπορεί να συνιστά μια μορφή εκμετάλλευσης και να επιτρέπει στρέβλωση της εικόνας της παιδικότητας και αλλοίωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ηλικίας αυτής».
•Προσοχή και με τις διαφημίσεις που απευθύνονται σε παιδιά ή στις οποίες συμμετέχουν παιδιά. Ισως οι πρώτες να «ενέχουν πιθανούς κινδύνους για τη σωματική και ψυχική υγεία τους». Οσο για τις δεύτερες, προσοχή να «μην έρχονται σε σύγκρουση με την παιδική ηλικία».
Και από την πλευρά του το ΕΣΡ προέβη σε διάφορες υποδείξεις. Για τη σήμανση των προγραμμάτων, για τη συμμετοχή ανηλίκων σε αυτά, για το περιεχόμενό τους φυσικά (να μην περιέχουν π.χ. πορνογραφικές σκηνές). Βαρύτητα δίνεται και στη μετάδοση διαφημίσεων για παιδιά οι οποίες απαγορεύονται διά ροπάλου από τις 7 το πρωί έως και τις 10 το βράδυ. Πώς το έλεγε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος στο τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη; «Υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα».
