Του Δημήτρη Αγγελίδη

Την Ελλάδα και την Ιταλία καταδίκασε χτες το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, κρίνοντας ότι η μαζική επιστροφή προσφύγων από τις δύο χώρες από τον Ιανουάριο του 2008 ώς τον Φεβρουάριο του 2009, με βάση τον κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ, τους εξέθεσε σε κίνδυνο λόγω της προβληματικής πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου στην Ελλάδα και παραβίασε την Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Η υπόθεση «Σαρίφι και άλλοι εναντίον Ιταλίας και Ελλάδας» αφορά 35 προσφεύγοντες (32 από το Αφγανιστάν, δύο από το Σουδάν και έναν από την Ερυθραία) που ταξίδεψαν χωρίς χαρτιά από την Πάτρα στο Μπάρι, την Αγκόνα και τη Βενετία. Συνελήφθησαν από τις ιταλικές ακτές και επαναπροωθήθηκαν αμέσως στην Ελλάδα. Ωστόσο, τα ίχνη των περισσοτέρων χάθηκαν στην πορεία της εξέτασης της υπόθεσης και η τελική απόφαση του Δικαστηρίου αφορά τέσσερις από αυτούς, τους Ρεζά Καριμί, Γιασέρ Ζαϊντί, Μοζαμίλ Αζίμι και Ναζίμπ Χαϊνταρί. Το Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση των άρθρων 13 της Συνθήκης (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη) σε συνδυασμό με το άρθρο 3 (απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση), επειδή δεν εξασφάλισε στους προσφεύγοντες πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου και τους έθεσε σε κίνδυνο απέλασης στο Αφγανιστάν, όπου κινδύνευαν να αντιμετωπίσουν ακόμα χειρότερες συνθήκες.

Καταδίκασε επίσης την Ιταλία για παραβίαση του άρθρου 3 του Πρωτοκόλλου αρ. 4 (απαγόρευση μαζικών απελάσεων), για παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης, επειδή, στέλνοντας τους προσφεύγοντες στην Ελλάδα, τους εξέθεσε σε κίνδυνο εξαιτίας της προβληματικής πρόσβασης στο άσυλο, και για παραβίαση του άρθρου 13 της Σύμβασης σε συνδυασμό με το άρθρο 3 της Σύμβασης και το άρθρο 4 του Πρωτοκόλλου αρ. 4 επειδή στο λιμάνι της Αγκόνας δεν υπήρχε πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου.

Το Δικαστήριο σημειώνει πως η εφαρμογή του κανονισμού Δουβλίνο πρέπει να είναι συμβατή με τη Σύμβαση και πως οι συλλογικές απελάσεις βάσει του Δουβλίνου ΙΙ δεν επιτρέπονται σε χώρα που δεν παρέχει επαρκείς εγγυήσεις πρόσβασης στο άσυλο, όπως η Ελλάδα.