Του Τάσου Τσακίρογλου

REUTERS/ Tobi Melville

Σοβαρός προβληματισμός επικρατεί στην Αθήνα για την προκλητική συμπεριφορά της Αγκυρας στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και για τα περιθώρια διεθνοποίησης του προβλήματος, καθώς μετά τα στερεότυπα σχόλια του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τη στάση της Βρετανίας να μπλοκάρει την έκδοση κοινού ευρωπαϊκού διαβήματος προς τον ΟΗΕ, χθες το Βερολίνο (βλ. διπλανή στήλη) ξεκαθάρισε ότι δεν θα δεχτεί την αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας στην Ε.Ε. Μ’ αυτά τα δεδομένα, γεννώνται σοβαρά ερωτήματα για τις δυνατότητες επηρεασμού της συζήτησης που αναμένεται να διεξαχθεί στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.

Η απάντηση της Αθήνας

Η κυβέρνηση, μέσω «πηγών», χαρακτήριζε, χθες στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «πρόσθετη πρόκληση» τις δηλώσεις Νταβούτογλου και ανέφερε ότι η αμφισβήτηση, από τουρκικής πλευράς, της ύπαρξης και της διεθνούς νομικής προσωπικότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας συνιστά κραυγαλέα παραβίαση του διεθνούς δικαίου, αλλά και προσβολή της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σημείωνε δε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος-μέλος του ΟΗΕ, κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της ευρωζώνης και μόνον η Τουρκία αρνείται να αντιληφθεί και να αναγνωρίσει την πραγματικότητα αυτή. «Είναι αδιανόητο το γεγονός ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός επικαλείται ως νομική βάση για τις παράνομες τουρκικές έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα την παράνομη και νομικά άκυρη «συμφωνία» μεταξύ Τουρκίας και τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους. Η ύπαρξη της «συμφωνίας» αυτής δεν είναι επιχείρημα. Αποτελεί πρόσθετη απόδειξη της διάθεσης της Τουρκίας να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο», επισήμαιναν οι ίδιες πηγές. Προσέθεταν, επίσης, ότι «δυστυχώς, οι αναφορές του Τούρκου πρωθυπουργού σε διχοτομικά σενάρια «δύο κρατών» είναι ενδεικτικές των πραγματικών τουρκικών προθέσεων». Σ’ αυτό το βαρύ κλίμα αναμένεται να ταξιδέψει ο Αντώνης Σαμαράς στη Λευκωσία και στη συνέχεια, μαζί με τον Νίκο Αναστασιάδη, στο Κάιρο, όπου θα διεξαχθεί η τριμερής σύνοδος Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου.

Χθες και ο Κάρολος Παπούλιας, σε επιστολή του προς τον Κύπριο ομόλογό του, Νίκο Αναστασιάδη, εξέφρασε τη στήριξη της Ελλάδας στη μεγαλόνησο και επέκρινε την τουρκική πολιτική. «Τη στιγμή κατά την οποία τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη (ΑΟΖ) παραβιάζονται κατά παράνομο και προκλητικό τρόπο από την Τουρκία, επιθυμώ να σας διερμηνεύσω την ομόθυμη συμπαράσταση της Ελληνικής Δημοκρατίας και του συνόλου του ελληνικού λαού». Παράλληλα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέφρασε την ευχή «να έχουν θετικό αποτέλεσμα οι ενέργειες που η κυβέρνησή σας αναλαμβάνει προς αντιμετώπιση της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί, ελπίζοντας συνάμα και η Ευρωπαϊκή Ενωση να επιδείξει εμπράκτως την αλληλεγγύη της».

Επικριτικός για τις τουρκικές προκλήσεις ήταν και ο Αλ. Τσίπρας, ο οποίος σημείωσε ότι «αυτή η τουρκική πρόκληση στόχο έχει να τορπιλίσει τις διαδικασίες διαλόγου για την εξεύρεση βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό και ρίχνει λάδι στη φωτιά της ευρύτερης περιοχής».

Από την πλευρά του, ο Πάνος Καμμένος ζήτησε την αναστολή της διακυβερνητικής συνάντησης Ελλάδας – Τουρκίας, που είναι προγραμματισμένη για τον Νοέμβριο. Ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων χαρακτήρισε «προκλητική» τη στάση της Τουρκίας «στην κυπριακή ΑΟΖ και στα κυπριακά χωρικά ύδατα» και πρότεινε, επίσης, «την αναστολή και την παύση κάθε συζήτησης για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση».

Στο θέμα αναφέρθηκε και ο Φώτης Κουβέλης, ο οποίος δήλωσε στη Βουλή: «Νομίζω ότι και από αυτό το βήμα ο καθένας και η καθεμία χωριστά και ολόκληρη η Βουλή πρέπει να αξιώσουμε να αντιμετωπιστεί και να αποκρουστεί η παράνομη, στη βάση και του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριφορά της Τουρκίας. Οφείλει και η Ευρωπαϊκή Ενωση, πολύ δε περισσότερο, οφείλει ο ΟΗΕ να αποκρούσει με τον θεσμικό τρόπο, που αυτά τα όργανα, αυτά τα σώματα γνωρίζουν, αυτά τα οποία απαράδεκτα, σε βάρος της εθνικής κυριαρχίας της Κύπρου πράττει η Τουρκία».

Δημοσίευμα στην ιστοσελίδα του AlJazeera Turk με τίτλο «Τα τουρκικά πλοία δεν θα αποσυρθούν από την Κύπρο» επισημαίνει ότι ενώ η ελληνοκυπριακή διοίκηση ανακοίνωσε πως θα μπλοκάρει το άνοιγμα των κεφαλαίων για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ε.Ε., η «Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου» και η Αγκυρα δηλώνουν ότι «αυτή δεν είναι μια νέα κατάσταση και ότι η στάση τους δεν θα αλλάξει». Αναλυτικότερα αξιωματούχοι του «υπουργείου Εξωτερικών της ΤΔΒΚ» δήλωσαν: «Δεν αποδεχόμαστε τις εργασίες έρευνας (φυσικού αερίου) στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη που κήρυξε μονομερώς η ελληνοκυπριακή διοίκηση με την αιτιολογία ότι μόνον αυτή έχει δικαιώματα [στην περιοχή].

Ο Barbaros… θα μείνει

Αυτή είναι η πολιτική μας θέση και το πλοίο Barbaros δεν θα αποχωρήσει μέχρι να ολοκληρωθούν οι έρευνες που πραγματοποιεί. Αυτό απορρέει νομικά από τη συμφωνία μεταξύ της Τουρκίας και της «ΤΔΒΚ»».

Εν τω μεταξύ, Τούρκοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η έξοδος του Barbaros στη Μεσόγειο ήταν «πολιτική κίνηση που αποσκοπούσε στο να ασκήσει πίεση στους Ελληνοκυπρίους, για να συμφωνήσουν σε μια διζωνική δικοινοτική λύση». Ο αρθρογράφος Ορχάν Καρπαζλί, στη φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Σαμπάχ», υποστηρίζει ότι η Τουρκία έχει τώρα «το πάνω χέρι», καθώς ο μόνος τρόπος να φτάσει το κυπριακό αέριο στην Ευρώπη είναι μέσω αγωγών που θα διέρχονται από την Τουρκία.