Της Ματούλας Κουστένη
Ο Ερικ Λούις
Λαμπροί επιστήμονες, κορυφαίοι μουσικοί, πρωτοπόροι καλλιτέχνες, άνθρωποι που υιοθέτησαν τα τελευταία χρόνια μια διαφορετική νοοτροπία στη ζωή και την τέχνη τους θα επιχειρήσουν μέσα από ένα συναρπαστικό διήμερο συμπόσιο να δουν: Πόσο αυτοσχεδιασμό σηκώνουν η μουσική, ο χορός, το θέατρο, η εκπαίδευση, ακόμα και η πολιτική; Πώς οι σύγχρονες κοινωνικές κατευθύνσεις οδηγούν στον αυτοσχεδιασμό; Και γιατί στο εξής οι open-source κοινότητες θα έχουν ολοένα και περισσότερη ανάγκη τον κοινωνικό ακτιβισμό;
«Ηχηρές δυνατότητες: αυτοσχεδιασμός και κοινοτική δράση» έχει τίτλο το συμπόσιο που διοργανώνεται στη Στέγη (1 και 2 Νοεμβρίου) σε συνεργασία με το International Institute for Critical Studies in Improvisation.
Τόσο οι ομιλητές όσο και οι περφόρμανς που το πλαισιώνουν θα διερευνήσουν ένα ευρύ φάσμα θεματικών προοπτικών σε διάφορες κοινότητες και περιβάλλοντα. «Θα εξετάσουμε τρόπους με τους οποίους καλλιτεχνικές πρακτικές με ισχυρό αυτοσχεδιαστικό χαρακτήρα μπορούν να συμβάλουν στην εγκαθίδρυση και τη διατήρηση υγιών κοινοτήτων», εξηγεί ο Χρήστος Καρράς, εκτελεστικός διευθυντής της Στέγης και επιμελητής του συμποσίου μαζί τον Ερικ Λούις. Πρόκειται για έναν καθηγητή Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο ΜακΓκιλ του Καναδά, ο οποίος έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της πανεπιστημιακής δραστηριότητας και έρευνάς του στο κεφάλαιο «συνεργασίες» μέσα σε μια κοινωνία. «Αναγκαστικά, μελετώντας τις διάφορες πτυχές μιας τέτοιας στάσης ζωής, φτάνεις κάποια στιγμή στον αυτοσχεδιασμό», μας λέει. «Διότι, για να καταλήξεις εκεί, πρέπει πρώτα να δεχτείς τον άλλον ως απολύτως ισότιμο, να θεωρήσεις δεδομένο πως οι αλλαγές είναι αποτέλεσμα σκληρής εργασίας, να έχεις πειστεί πως μόνο όταν έχουμε όλοι την ίδια πρόσβαση στη γνώση μπορούμε να αναπτυχθούμε, να είσαι έτοιμος να εμπιστευτείς. Η αλλαγή θέλει γενναιοδωρία».
«Και μη φανταστείτε ότι πρόκειται για ακαδημαϊκή ανάγνωση», προσθέτει ο Χρήστος Καρράς. «Πέραν του συμποσίου (στο οποίο οι ομιλητές θα μιλήσουν για πολύ πρακτικά πράγματα), συμπεριλάβαμε στο αφιέρωμα και τρεις συναυλίες, μέσα από τις οποίες δείχνουμε τον τρόπο που ο αυτοσχεδιασμός αντανακλά στις ζωές μας. Αλλωστε και το γεγονός ότι ξεφεύγει κανείς από την επιστημονική προσέγγιση είναι ένα είδος αυτοσχεδιασμού!».
Ο Ερικ Λούις συμφωνεί και δίνει αμέσως παραδείγματα: «Ο Ντάνιελ Φίσλιν, επικεφαλής έρευνας του Πανεπιστημίου Γκελφ του Καναδά, θα μιλήσει για τη δουλειά που έχει κάνει με τον Τζον Μακ Λάφλιν στη Λωρίδα της Γάζας, όταν δούλεψαν με παιδιά κι ενήλικες που είχαν μετατραυματικά σύνδρομα, χρησιμοποιώντας ως βασικό τους όχημα τη μουσική». Δηλαδή η μουσική συνύπαρξη μπορεί να δώσει λύσεις και στην κοινωνία; «Κάτι που βλέπεις θαυμάσια μέσα σε ένα μουσικό σύνολο είναι ο τρόπος που διαπραγματεύεται κανείς τη σχέση του με τον διπλανό. Ξέρεις ότι ο άλλος είναι διαφορετικός, ότι δεν παίζει με τον ίδιο τρόπο, ότι δεν έχει ίδιες γνώσεις και ίδιο παρελθόν, αλλά εν τέλει λειτουργείς. Oχι γιατί αγνοείς όσα σας χωρίζουν, αλλά διότι μαθαίνεις να συμπορεύεσαι».
Σύμφωνοι, αλλά υπάρχουν κι εκείνοι που υποστηρίζουν πως τέτοιες συνεργασίες ευνουχίζουν τη διαφορετικότητα. «Είναι μια συχνή παρεξήγηση που θυμίζει τα επιχειρήματα εκείνων που διαφωνούσαν με την παγκοσμιοποίηση. Είναι μεγάλο λάθος να θεωρείς πως η αυτοσχεδιαστική φιλοσοφία, η συλλογική δράση και η υιοθέτηση ενός διαφορετικού μοντέλου διαχείρισης της κοινωνίας είναι αιτίες απώλειας της ταυτότητάς σου», συνεχίζει ο Ε. Λούις.
Οσο οι ζωές μας οδηγούνται στην αποξένωση τόσο εμείς θα έχουμε ανάγκη την επαναπροσέγγιση; «Ναι, έτσι ακριβώς. Γι’ αυτό κι εμείς επιλέξαμε να συνοδεύσουμε το υλικό για το συμπόσιο με φωτογραφίες από το Αυτοδιαχειριζόμενο Πάρκο Ναυαρίνου, ένα περιβάλλον όπου ανθίζει ο αλτρουισμός», σχολιάζει ο Χρήστος Καρράς. «Bλέπει κανείς πώς οι ανοικτοί κώδικες βρίσκουν εφαρμογή σε διάφορες πτυχές της ζωής και πώς μπορούν να μεταλλάξουν πολιτικές και κοινωνικές δομές. Επίσης, μην ξεχνάμε και κάτι ακόμα που μας αφορά άμεσα στην Ελλάδα: όσο η κοινωνία συντηρητικοποιείται τόσο η διέξοδος σε τέτοιες δράσεις θα δείχνει την υγιή σκέψη».
Το πρόγραμμα του συμποσίου έχει ως εξής:
Σάββατο 1 Νοεμβρίου
1o Πάνελ: Πολιτικές πρακτικές, 10.30-12.30
2o Πάνελ: Εκπαιδευτικές πρακτικές, 15.00-17.00
Κυριακή 2 Νοεμβρίου
3o Πάνελ: Μουσική και κοινότητα, 10.30-12.30
4o Πάνελ: Δημιουργικές πρακτικές, 14.00-16.30
Οι τρεις συναυλίες που πραγματοποιούνται παράλληλα με το συνέδριο είναι οι εξής:
Medea Electronique «Koumaria Residency 2014» (31/10, Μικρή Σκηνή, προβολή 20.00, περφόρμανς 21.45). Η Medea Electronique διοργανώνει κάθε χρόνο το δεκαήμερο ερευνητικό εργαστήριο-residency «Κουμαριά» σε έναν ελαιώνα, βόρεια της Σπάρτης.
Με έμφαση στον αυτοσχεδιασμό και τις εφαρμογές των νέων μέσων, καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο εμπνέονται από την ελληνική φύση και αναπτύσσουν ένα αυτοσχεδιαστικό έργο. Το φετινό θέμα είναι «Αυτοσχεδιασμός και πολιτική σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα».
*Τρομπετίστας σπάνιων χαρισμάτων και ανήσυχος ακτιβιστής, ο Ουαντάντα Λίο Σμιθ έρχεται με το κουαρτέτο του για να παρουσιάσει το «Τen Freedom Summers» (Δέκα Καλοκαίρια Ελευθερίας), ένα έργο αποτελούμενο από 22 συνθέσεις, το οποίο επιχειρεί μια ψυχολογική ερμηνεία γεγονότων που σχετίζονται με τους αγώνες για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών (1/11, 20.30, Κεντρική Σκηνή).
*Οι Glue, το σχήμα που αποτελούν ο ντράμερ Γιώργος Δημητριάδης με τον Βρετανό τρομπετίστα Τομ Αρθουρς και τον Καναδό μπασίστα Μάιλς Πέρκιν, είναι ένα χαρακτηριστικό τρίο της σύγχρονης βερολινέζικης σκηνής που αγαπούν τον αθεματικό, ευρηματικό, χωρίς προκαταλήψεις αυτοσχεδιασμό.
